“California’da verilen doktora derecelerinin yarısı sahte”

California’da resmi makamlar, sahte diploma ve sertifika veren şirketleri belirleyerek kapatabilmenin yollarını arıyor. Sahte diploma şirketleri, öğrencilerin hiç ders almadan yüksek miktarlarda ücret ödeyerek lisans, master ve doktora dahil her tür diploma ve sertifika almasına olanak sağlıyor. Uzmanların tahminine göre California’da her yıl verilen doktora derecelerinin yarısı sahte.

Eyalet Sorumluluk ve Yönetim Denetimi Komitesi başkanı Roger Dickinson sahte diploma veren şirketlere müşteri olan öğrencilerin de suça ortak olduğunu ifade etti. Resmi makamlara göre asıl problem, sahte diplomalarıyla kalifiye olmadıkları halde işe alınan insanların aslında gerçekten diplomalarını başarıyla almış insanların haklarını çiğnemesi.

Sahte diploma veren şirketler hakkında bir kitap yazan, eski FBI uzmanı John Bear söz konusu durumun evde çıktısı alınan sahte birkaç diplomadan çok daha vahim olduğunu belirtti. Bear’in tahminlerine göre her sene California’da verilen doktora derecelerinin yarısı sahte. 

California’da devlet üniversitelerinin finansman mekanizmaları sayesinde yakın takibi ve kontrolü yapılabilirken, özel kurumlar bu konuda gözden kaçabiliyor. Özel yükseköğrenim kurumlarının akreditasyon için Özel Yükseköğrenim Eğitimi Bürosu’na başvurmaları gerekiyor. Ancak başvuru yapmayan ya da başvurusu onaylanmadığı halde öğrenci almaya devam eden kurumlar olabiliyor.

2009-10 yılı rakamlarına göre, California’da bulunan öğrencilerinin dörtte biri özel yükseköğrenim kurumuna devam ediyor.

Genel olarak diploma veren kurumların akreditasyonu yok, kar amacı güdüyor, akademik derece sunuyor, çok az öğretim veriyor ve öğrencilerin neredeyse hiçbir yeterlik göstermesini şart koşmuyor.

California’da tahminen 1.000 kadar akredite olmamış özel yükseköğrenim kurumu bulunuyor. Aslında bir kurum akredite olsa da bu akademik kalitesinin kontrol edildiği ya da iyi olduğu anlamına gelmiyor.

İnternet sayesinde bu tür sahte şirketlerin öğrencilere ulaşması oldukça kolay. Öğrencilere kendilerini yasal bir kurum olarak tanıtıp çok gerçekçi görünen diploma ve transkript yapabiliyorlar. İşverenler ancak yükseköğrenim kurumunu arayarak bir diplomanın gerçek olup olmadığını öğrenebilir. Ancak çoğu işveren bunu yapmıyor.

Özel Yükseköğrenim Eğitimi Bürosu’nun her sene yaklaşık 1.500 kurumu teftiş etmesi gerekiyor. Büronun onayı olmadan işletilen bir kuruma 50 bin dolar ceza veriliyor ve diploma verdikleri öğrencilere de diplomalarını geri getirip paralarını alabilecekleri bildiriliyor.

Ancak çoğu mezun diplomalarının gerçek olmadığını öğrense de derecelerinden vazgeçmek istemiyor. FBI, Louisiana’da bir okulun sahte olduğunu ortaya çıkarınca o okuldan mezun olan 15 bin kişiye okullarının ve dolayısıyla diplomalarının sahte olduğunu bildirdi. Mezunlara diplomalarını geri getirmeleri karşılığında okula ödedikleri paranın tamamını geri alacakları bildirildi. Ancak mezunların yarısından azı bunu kabul etti.

Her eyalet sahte üniversitelere karşı farklı şekilde önlem alıyor. Ancak sıkı önlemler yenilikçi üniversitelerin açılmasını engelliyor. Örneğin New York’ta özel üniversite açmak çok zor. Oregon ise örnek alınan bir eyalet. Oregon onaylanan okulların listesini hazırlıyor ve öğrencilere üniversitelerinin listede olup olmadığını kontrol etme imkanı veriyor. California’da da Oregon’a benzer bir uygulamanın hayata geçirilmesi tartışılıyor.