Anti-İslamik filmin fragmanına erişim yasağı kaldırıldı  

Peygamber Efendimiz’e (s.a.v) hakaret içeren, “Müslümanların Masumiyeti” (Innocence of Muslims) isimli İslâm karşıtı bir filmin fragmanı 2012 yılında yayınlanmıştı. Fragmanın büyük tepki görmesinin üzerine filmin oyuncularından Cindy Lee Garcia, mahkemeye başvurarak filmle ilgili tüm görüntülerin, YouTube dahil bütün Google platformlarından kaldırılmasını talep etmiş, buna gerekçe olarak da telif haklarını göstermişti.

Filmde yalnızca beş saniyelik bir rolü olan Garcia, yapımcıların kendisine içerikten “Desert Warrior – Çöl Savaşçısı” isimli bir filmin kısa bir sahnesi için teklif verdiklerini ifade etmiş, anlaşmaya imza atarken anti-İslamik bir filmde rol almak üzere olduğunu bilmediğini söylemişti. Fragman yayınlandıktan sonra ölüm tehditleri aldığını belirten Garcia, anlaşma sırasında herhangi bir feragatname de imzalamadığı için, performansına ilişkin telif haklarının tamamen kendisine ait olduğunu ve izinsiz gösterilemeyeceğini beyan etmiş, bu bağlamda mahkemeden bahsi geçen talepte bulunmuştu.

Aleyhine karar verilmesi üzerine Garcia işin peşini bırakmamış ve temyize gitmişti. 9. Bölge Mahkemesi’nin temyiz davasına bakan hakimi Alex Kozinski, önceki hakimin yanlış bir karar verdiğini savunmuş ve Şubat ayında bu kez Garcia lehine karar vermişti. Endüstri içinde tepkilere yol açan bu karar, tekrar temyiz edilmişti. Bunun üzerine 9. Bölge Mahkemesinde görev yapan hakimler bir araya gelerek “hakimler paneli” olarak davayı yeniden ele almışlardı. Söz konusu hakimler, geçen Pazartesi günü ortak bir bildiriyle Kozinski’nin kararının geçesiz olduğunu açıkladılar.

Garcia’nın bu süre zarfında sözkonusu performansı için resmî telif hakkı almak üzere Telif Hakları Kurumu’na başvurduğunda, başvurusu, “film yapımlarının ortak çalışma ürünü olduğu ve oyuncu performanslarının her birinin ayrı ayrı değerlendirilmesinin telif hakkı tanımına uymayacağı” gerekçesiyle reddedilmişti. Panelin kararını etkileyen önemli faktörlerden biri de buydu.

Panel hakimlerinden Margaret McKeown, beyanatında şu ifadelere yer verdi: “Bu davada, samimi bir kişisel hakların korunması talebiyle, telif hakkının sınırı ve konuşma özgürlüğünün temel prensipleri karşı karşıya gelmiştir. Bu temyiz, zayıf bir telif hakkı davasının, sahiplik kisvesi altında sansürü haklı çıkaramayacağını ders vermiştir.”

Beyanatında ayrıca 1992 yılı yapımı ünlü “Malcolm X” filminin senarist ve yönetmeni Spike Lee ile İslami Teknik Danışmanı Jefri Aalmuhammad arasında yaşanan ve mahkeme davasıyla sonuçlanan anlaşmazlığa da gönderme yapan McKeown, Garcia’nın telif hakkı teorisinin, Malcolm X örneğinde olduğu gibi ‘bir işi (filmi) binlerce bağımsız işler topluluğuna ayırma’ gibi bir legal bataklığa saplanmakla sonuçlanacağını ifade etti.

Bu karar elbette, erişim yasağının sözkonusu filmle kalmayacağı, devamının da geleceği endişesiyle 9. Bölge Mahkemesine kararı yeniden gözden geçirmeleri için adeta yalvaran Google, Netflix, ve Facebook gibi şirketleri epeyce rahatlattı. Zira örneğin “Ben-Hur” filminde görev alan 125 bin, yahut “Lord of the Rings – Yüzüklerin Efendisi” filminde görev alan 20 bin kişinin her birinin ortaya koyduğu işi, ayrı ayrı bağımsız işler şeklinde ele almaya kalkmak, gerek lojistik, gerekse malî açıdan tam bir kâbus demekti.

Bu sözlerle ikna olmayan Kozinski ise, muhalif beyanda bulundu ve şunları söyledi: “Bir taraftan Garcia’nın performansının telif edilebilir bir hak olmadığını söyleniyor, diğer taraftan Garcia’nın telif hakkı elde edebilmek için gerekli her şeyi yapmadığı konuşuluyor. Her ikisi de yanlış ve bugün burada, Hollywood Bölge’sinde, telif hakkı kanunları darmadağın ediliyor. İnternet servis sağlayıcılarını hak ihlâlinden kurtarma telaşıyla karar veriliyor, ve mahkeme bugün, sanatçılara Kongre tarafından verilen hakları resmen onlardan zorla alıyor. Ben bunun bir parçası olmayacağım.”

Zaman Las Vegas