Rusya’nın Ukrayna’dan tahıl ihracatının devam etmesini sağlamak amacıyla Birleşmiş Milletler ve Türkiye himayesinde, Ukrayna’nın da katılımıyla varılan tahıl anlaşmasından çekildiğini açıklamasına rağmen bugün tahıl yüklü gemiler, Ukrayna limanlarından ayrıldı.
Uluslararası yetkililer, Moskova’nın Cumartesi günü Birleşmiş Milletler’in desteklediği tahıl anlaşmasına katılımını askıya aldığını duyurmasından sonra Ukrayna tahılının ihracatına engelleme getirmesinden korkuyordu.
Birleşmiş Milletler Tahıl Girişimi Koordinatörü Amir Abdulla, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “Sivil yük gemileri asla askeri hedef olamaz ya da rehin alınamaz. Gıda akışı devam etmeli” dedi.
Bu açıklamadan kısa süre sonra Ukrayna, 12 geminin yola çıktığını doğruladı. Toplam 354 bin 500 ton tahıl taşıyan gemiler, tahıl ihracatı programının başlamasından bu yana günlük en büyük miktardaki tahılı Ukrayna’dan çıkarmış oldu. Dün ihracatın aksamasından sonra bugün gemilerin limanlardan ayrılması, ihracatta yaşanan kısa süreli tıkanıklığın giderildiği şeklinde yorumlandı.
Ancak Ukrayna limanlarından tahıl sevkiyatının bugünden sonra aksamaya uğrayıp uğramayacağı net değil. Sigorta şirketlerinin başka gemilerin denize açılmasına izin verip vermeyeceği de açıklık kazanmadı.
Tahıl anlaşmasından çekilen “Rusya’dan Karadeniz tahıl sevkiyatı ‘riskli'”açıklaması
Bugün Rusya’dan yapılan açıklamada, Moskova’nın tahıl anlaşmasına katılımını askıya alması sonrasında Ukrayna’nın Karadeniz’den tahıl ihraç etmeyi sürdürmesinin riskli olduğu bildirildi.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, “Rusya’nın gemicilik güvenliğinin garanti edilmesinin imkansız olduğunu bildirdiği şartlar altında bu anlaşmanın uygulanması neredeyse mümkün değildir. Durum, farklı bir karaktere bürünmüştür. Daha riskli, tehlikeli ve garantisiz” dedi.
Peskov, Ukrayna’nın eylemlerinin anlaşmayı sekteye uğrattığını söyledi.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Moskova’yı, anlaşmadan çekilerek “dünyaya açlıkla şantaj yapmakla” suçladı. Anlaşma, 24 Şubat’taki Rus işgali sonrasında Ukrayna’nın güneyindeki limanlardan tahıl ihraç edilmesine yeniden başlanmasını sağlamıştı.
Dünyanın en büyük tahıl ihracatçılarından biri olan Ukrayna’dan tahıl ihracatının devamlılığının sağlanması, küresel çapta açlık krizi oluşmasını önlemede ve Afrika kıtasının bazı bölgelerinde kıtlık tehdidini gidermede hayati rol oynuyor.
Kremlin Sözcüsü Peskov, Temmuz ayında anlaşmaya varılmasına aracılık eden Birleşmiş Milletler ve Türkiye ile iletişimin sürdüğünü söyledi. Sözcü, anlaşmanın yeniden başlaması için Rusya’nın bakış açısından ne olması gerektiği konusunda yorum yapmayı reddetti.
Peskov, Rusya’nın katılımı olmadan tahıl sevkiyatının neden riskli olacağına ilişkin ayrıntı da vermedi. Rusya’nın açıklamalarına rağmen bugün tahıl yüklü 12 gemi, Ukrayna limanlarından ayrıldı.
Rusya, anlaşmadan ayrılmadan önceki haftalarda, Ukrayna’dan ihraç edilen tahılın çok azının en yoksul ülkelere gittiği şikayetinde bulunuyordu.
Rusya’nın Afrika ülkelerini desteklemeye devam edeceğini söyleyen Peskov, konunun ayrıntılarının karmaşık olduğunu ve hala üzerinde çalışıldığını söyledi. Peskov, “Şimdilik sadece Rusya’nın azalan tahıl miktarının kendine düşen kısmını karşılamasını garanti edebiliyoruz” dedi.
Açlık tehlikesi bertaraf edildi
Rusya, Cumartesi günü, Kırım’daki Sivastopol Limanı’nda demirli Rus donanma gemilerini tahrip eden patlamalardan Ukrayna’yı sorumlu tuttuktan sonra Karadeniz tahıl anlaşmasından çekilmek zorunda kaldığını açıklamıştı.
Ukrayna, Kırım’daki Rus Karadeniz Filosu’nu vuran patlamalarda rol oynadığını ne doğruladı ne de yalanladı, ancak Rus donanmasının meşru bir askeri hedef olduğunu kaydetti. Moskova, patlamalara deniz ve hava İHA dalgasının neden olduğunu bildirdi.
Birleşmiş Milletler ve Türkiye himayesindeki anlaşma, 3 ay boyunca, Ukrayna tahılının küresel piyasalara erişimini garanti altına almış ve Rusya’nın Ukrayna limanları üzerindeki fiili engellemesini kaldırmıştı. Rusya’nın tahıl anlaşmasından çekileceği haberleri üzerine bu sabah küresel buğday fiyatları yüzde 5’ten fazla arttı.
Bugün Ukrayna’dan ayrılan gemiler arasında Birleşmiş Milletler Gıda Programı tarafından kiralanan ve kuraklığın hakim olduğu Afrika’ya 40 bin ton tahıl taşıyacak olan gemi de bulunuyor.
Erdoğan’dan tahıl anlaşması açıklaması
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya’nın yaşadığı tereddüte rağmen Türkiye’nin Karadeniz’de tahıl ihracatı anlaşmasını sürdürme çabalarına devam edeceğini söyledi. Rusya, haftasonunda, Birleşmiş Milletler Türkiye ve Ukrayna’nın taraf olduğu tahıl ihracatı anlaşmasına katılımını askıya aldığını açıklamıştı.
