Petrol’deki düşüş OPEC üyelerine yapılan ihracatı vurdu

Petrol fiyatlarındaki düşüş, Türkiye’nin, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ülkelerine ihracatını olumsuz etkiledi. 12 OPEC ülkesinden 9’una yapılan ihracatta yüzde 75’e varan gerileme gözlendi.

Türkiye, Petrolün 92-105 dolar bandında gezindiği 2013’te, bu 12 ülkeye toplam 30,5 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmişti. Petrolün 40 doların altına gerilediği 2015’te ise bu rakam 25,1 milyar dolara düştü. Türkiye’nin OPEC ülkelerine ihracatında, 5,4 milyar dolar gerileme yaşandı.

OPEC ülkelerinin ekonomik durumu, petrol fiyatlarında yaşanan aşırı düşüşün ardından yakın takibe alındı. Değişimler, döviz gelirlerinin yüzde 95’ini petrolden sağlayan Nijerya’yı, gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) yüzde 60’ını petrol ve doğalgaz oluşturan Katar’ı, dünya petrolünün yüzde 20’sini tek başına üreten Arabistan’ı da içine alan 12 OPEC ülkesiyle ticari ilişkiler kuran ülkeleri de etkisi altına aldı. Petrol fiyatlarının 92-105 dolar bandında seyrettiği 2013’te 12 OPEC ülkesine toplam 30,5 milyar dolar ihracatı bulunan Türkiye de bunlardan biri.  Türkiye’nin, toplam ihracat gelirlerinin yüzde 94’ünü petrol gelirleri oluşturan 29 milyon nüfuslu Venezuela’ya gerçekleştirdiği ihracatı 2013’ten 2015’e gelene dek yüzde 75’ten fazla gerileyerek 75,8 milyon dolardan 18,7 milyon dolara indi. Ekvador’a ihracat aynı dönemde yüzde 52, Libya’ya yapılan ihracat ise yüzde 48 geriledi. Libya’ya yapılan ihracattaki kayıp 1 milyar 333 milyon doları aştı. En büyük kayıp ise Irak’ta yaşandı. Türkiye’nin 2013’te yaklaşık 12 milyar dolar ihracat gerçekleştirdiği Irak, 2015’te Türkiye’den 8,6 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirdi. Türkiye’nin sadece Irak pazarına yaptığı ihracat 3,4 milyar dolara yaklaştı. 2013’te OPEC üyesi 12 ülkeye 30,5 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren Türkiye, 2013’te aynı ülkelere 25,1 milyar dolar ihracat yapabildi.

Süleyman Şah Üniversitesi İktisat Bölümü Başkanı Doç. Dr. Fatih Macit, petrol fiyatlarındaki düşüşün Türkiye’nin enerji ithalat faturasını önemli ölçüde gerilettiğine işaret etti. Sadece 2015 yılında, önceki yıla göre net enerji ithalatının 15,5 milyar dolar düzeyinde azaldığını vurgulayan Macit, ancak petroldeki düşüşün Türkiye’ye net etkisinin biraz zayıf kaldığını kaydetti. Macit, “Petrol fiyatlarında yaşanan son düşüş bu ülkelerde gelir kaybı oluşturdu ve Türkiye’nin ihracat kaybı yaşamasına neden oldu. OPEC üyesi ülkelere yapılan ihracatın tekrar artmasına büyük oranda petrol fiyatlarında yaşanan gelişmelere bağlı olacaktır.” dedi.