IMF’den Türkiye açıklaması

Uluslararası Para Fonu (IMF), her ne kadar Irak’tan azalan ihracat talebi, sıkı mali politika ve zayıf tüketici güveninin karşı koyucu etkisi olsa da Türkiye’nin düşük petrol fiyatlarından yarar sağlayacağını bildirdi. IMF, Türkiye, Estonya, Bosna Hersek ve Belarus’ta 2013 cari işlemler açıklarının, dış borç/GSYH oranının istikrarda tutulması için gerekenden büyük olduğunu da belirtti.

IMF’nin Orta, Doğu ve Güneydoğu Avrupa’nın bölgesel ekonomik sorunlarına ilişkin raporu yayınlandı. Raporda bölgede büyüme şablonlarının giderek farklılaştığı belirtilerek, “Baltık devletlerinden Türkiye’ye uzanan ülkeler grubu dış kaynaklı güçler -petrol fiyatları, avro bölgesi toparlanmasının gücü ve jeopolitik gerilimler- tarafından farklı etkilendi. Ayrıca kimi ülkeler hala borç tehdidine maruz kalmış durumda ve destekleyici makroekonomik politikalara ek olarak derin kurumsal reformlar olmadan büyüme olasılıkları bulunmuyor” denildi.

Ucuz petrol ve avro bölgesinde daha güçlü toparlanmanın Baltık ülkeleri ve Türkiye dâhil bölge ülkelerinde daha hızlı büyümeyi desteklediğini belirten IMF, kalıcı yapısal zayıflık ve özel sektör bilanço temizliğinin yapılmamasının Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Kosovo, Makedonya, Karadağ, Romanya ve Sırbistan’ın aynı rüzgârdan tam yararlanmasını engellediğini bildirdi. Raporda Türkiye hakkında yapılan bazı değerlendirmeler şöyle:

“-Baltık ülkelerinde, Orta ve Doğu Avrupa ve Türkiye’de büyümenin, büyük ölçüde, ucuzlayan petrol ve daha güçlü avro bölgesi toparlanmasının yükselttiği özel tüketimin desteğiyle – 2015-16’da yüzde 2.6’dan yüzde 3.6’ya- kesintisiz olması bekleniyor.

-Bölgenin büyük bölümünde toparlanma devam ediyor… Türkiye’de büyüme 2014 başlarındaki parasal sıkılaşmaya karşılık olarak yatıştı.

-Enflasyonun aşağı yönlü seyri, genellikle büyük döviz kuru değer kayıplarının enflasyonu yükselttiği Bağımsız Devletler Topluluğu hariç, bölge dışı ülkelerdekiler de dâhil olmak üzere ekonomik zayıflığı yansıtarak sürdü… Kasım ayından beri düşük petrol fiyatları Türkiye’de manşet enflasyonu hafifletti.

-Bölge genelinde dış şoklar ve içteki gelişmelerin 2015’te de hemen hemen aynı şekilde, yani üç farklı hızdaki ekonomik faaliyet olarak sonuçlanması bekleniyor. Baltık ülkeleri, Orta, Doğu ve Güneydoğu Avrupa ile Türkiye’de kesintisiz büyüme: Bölgesel Ekonomik Konular Ekim 2014 raporuna göre büyüme tahminleri, Türkiye ve Orta, Doğu ve Güneydoğu Avrupa için marjinal biçimde yukarı yönlü, Baltık ülkeleri için hafifçe aşağı yönlü revize edilmişti… Türkiye, her ne kadar Irak’tan azalan ihracat talebi, sıkı mali politika ve zayıf tüketici güveninin karşı koyucu etkisi olsa da düşük petrol fiyatlarından yarar sağlayacak.

-BDT dışı bölge ülkelerinin çoğunluğu 2015’te aşağı yönlü fiyat baskısıyla boğuşmayı sürdürecek. Avro bölgesinde daha düşük petrol fiyatı ve aşağı yönlü enflasyon revizyonları, sadece Orta, Doğu ve Güneydoğu Avrupa’da değil Türkiye’de de, lira değer kaybı ve parasal gevşeme karşı koysa da enflasyon görünümünü önemli ölçüde kırdı. Dolarda kalıcı güçlenme dolar cinsinden önemli borcu bulunan Rusya, Türkiye ve Ukrayna gibi ülkelerde bilanço zorlanmalarına yol açabilir.

-Aşağı seviyeden başlayan, 2008’den önce hızla artan banka kredileri, o tarihten beri BDT ve Türkiye hariç ani iniş yaşadı ve durgun kaldı.

-Dolar cinsinden önemli borcu olan Rusya, Türkiye ve Ukrayna da döviz kuru değer kaybından etkilendi, ama 2014’ün sonlarında. Diğer taraftan zarar miktarları ve borç yeniden yapılandırmaları, kimi durumlarda borç yükünü düşürdü.

-Kriz sonrası yapılan düzenlemeler ülkelerin büyük bölümünde dış borcun daha sürdürülebilir bir yola konulmasına yardımcı oldu. IMF uzmanlarının dış borç sürdürülebilirlik değerlendirmeleri temelinde, sadece Belarus, Bosna Hersek, Estonya ve Türkiye’deki en son cari işlem açıkları, dış borç/GSYH oranlarını stabilize etmek için gerekenden büyük. Dış borçtaki gelişmeler hem kamu hem de özel sektör bilanço ayarlamalarını yansıtıyor.

-Belarus, Rusya ve Türkiye, bilançoların aşırı genişlemesi riskini artıracak kredi döngüsünde bir iyileşme içinde. Aynı risk Makedonya’dan da çıkış yapıyor.

-Borç sorunundaki artış kimi bölge ülkeleri için bir zorluk olarak kalmaya devam edecek… Türkiye’de yeni orta vadeli programla uyumlu şekilde daha sıkı bir mali duruş, dış dengesizliklerinin tedrici şekilde daralmasına katkıda bulunacak. Türkiye’de parasal koşullarda daha ileri bir gevşeme sadece enflasyon beklentileri daha iyi çıpalanır ve reel faizler sağlam şekilde artıda olursa dikkate alınabilir.”