Çin ve ABD karbon konusunda anlaştı

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, ABD Başkanı Barack Obama’yla başkent Pekin’de bir araya geldi.
Büyük Halk Toplantı Sarayı’ndaki görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenlendi. Xi ve Obama, ebola salgınından iklim değişikliğine, İran’dan Kuzey Kore sorununa kadar çok sayıda meseleyi görüştüklerini söyledi.

Konuşmasında Xi, görüşmede büyük ülkeler arası yeni tip ilişkilerin sürdürülmesi önemine dikkat çekti. İki lider, ilk kez emisyonları azaltmayı kabul ettiklerini belirtti. Buna göre ABD, 2025 yılına kadar büyük bir kısmını, Çin ise karbondioksit salımını 2030 yılından itibaren azaltmaya başlayacağı sözünü verdi.

Ayrıca karbon emisyonu azaltımı için yeni hedefler de belirlendi. Obama, ülkesinin 2025 yılına kadar karbondioksit salımını yüzde 26 ila 28 oranında azaltacağını ve bunun 2005’tekinden daha az olacağını ifade etti. Obama’nın açıkladığı bu oran, atmosfer kirliliğiyle mücadelede Washington’un daha önce hedeflediği oranın iki katına denk geliyor.

Xi ise güneş enerjisi gibi temiz enerji kaynaklarının Çin’in toplam enerji üretiminin 2030’dan önce yüzde 20’sini oluşturacağı sözünü verdi. İki ülkenin karbon salınımını azaltma sözünün küresel iklim değişikliğiyle mücadelede kilit rol oynayacağı belirtiliyor.

Çin ve ABD dünyanın en çok kirleten iki ülkesi konumunda bulunuyor.

PASİFİK OKYANUSU ÇİN VE ABD’YE YETER

Konuşmalarında iki lider, insan hakları, güvenlik, ekonomi gibi konuları masaya yatırdıklarını açıkladı. Obama, Washington’un yeni Asya politikasının Pekin’i kıskaca almayı planlamadığı konusunda Xi’ye güvence verdiğini söyledi.

İki ülke arasındaki sorunlar konusunda ise Çin Cumhurbaşkanı, “Pasifik Okyanusu, ABD ve Çin’in gelişmesini içine alacak kadar yeterli genişliktedir” dedi. Xi, iki ülke işbirliğinin dünya için de iyi olduğunu vurgulayarak, samimi niyetleri ortaya koyarak farklılıkları daraltmaya çalışacaklarını dile getirdi. Xi, çatışmama, karşılıklı saygı ve ortak kazanç ilkeleri temelinde işbirliğini güçlendirerek, iki halka ve dünya halkına fayda getirmeye hazır olduğunu dile getirdi.

Beyaz Saray ise askeri gerilimi azaltmak amacıyla iki tarafın Büyük Okyanus’taki askeri faaliyetler hakkında birbirlerini bilgilendireceklerini açıkladı.

ABD’Lİ GAZETECİYE ŞOK
Bu arada bazı liderler, Çin ve ABD medyasından birer soru aldı. Ancak New York Times muhabirinin Obama’ya sorduğu soruyla birlikte “kuralı çiğneyerek” Xi’ye Hong Kong ve yabancı gazetecilerin vizeleriyle ilgili soru sorması, Çinli lideri kızdırdı. Obama’nın cevabının ardından Çin Cumhurbaşkanı, ABD’li muhabirin sorusunu cevaplamadı ve Çinli gazetecinin soru sormasını istedi.

Xi, Çinli gazetecinin sorusuna verdiği cevapta üstü kapalı olarak ABD’li gazetecinin sorusunu da yanıtladı. Sorduğu soruyu doğrudan cevaplamayan Xi’nin tavrı karşısında ise New York Times muhabiri şaşkınlık yaşadı.

HONG KONG SORUNU
New York Times muhabirinin sorusuna cevap veren Obama, ülkesinin Hong Kong’daki olaylarda bir rolünün olmadığını savundu. Çin, ABD’den Hong Kong olaylarından uzak durmasını istiyordu. Obama, bu konuyu Xi ile de görüştüklerini ve kendisine açıkça Amerika Birleşik Devletleri’nin bu protestoları teşvik etmeye bulaşmadığını söylediğini aktardı. ABD Başkanı, “Bu konulara sonuçta Hong Kong halkı ve Çin halkı karar verecektir.’’ dedi.

Obama, ABD’nin dış politika ve aynı zamanda kendi değerleri bakımından, halkın kendini ifade etmesi ve Hong Kong’daki seçimin şeffaf ve adaletli olması ile Hong Kong’daki halkın görüşünü yansıtması konusunda yüksek sesle konuşmaya devam edeceklerini de vurguladı.

Öte yandan, Çin’in özel idari bölgesi Hong Kong’da seçimlere Pekin’in müdahale ettiği gerekçesiyle hükümet karşıtı gösteriler sürüyor.

Xi ise konuşmasında, Hong Kong’daki gösterilerin yasa dışı olduğunu tekrarlayarak, Hong Kong’a gösterilerin hukuk çerçevesinde çözmesine desteklerini sürdüreceklerini ve Hong Kong hükümetinin soruna yaklaşımından memnun olduklarını belirtti.

Obama, üç günlük Çin ziyaretinde Pekin’de dün sona eren Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği’nin (APEC) 22. Liderler toplantısına katılmıştı.

İKİLİ TİCARET
Obama ve Xi, ikili ekonomik ilişkileri de masaya yatırdı.

Konuşmasında Xi Jinping, geçen yıl iki ülke arsındaki ticaret hacminin 520 milyar doları aştığını söyledi. Xi ayrıca karşılıklı yatırım miktarının da 100 milyar doları geçtiğine dikkat çekti.

Çin, ABD’nin en hızlı büyüyen ihracat pazarı konumunda bulunuyor. Bu ziyarette iki ülke, ileri teknoloji ürünlerin ticaretinde gümrük vergilerini indirme ve karşılıklı olarak 5 ile 10 yıllık vize uygulanması konularında anlaştı.

Geçen yıl 18 milyon Çinli ABD’yi ziyaret etti ve ABD ekonomisine 21 milyar dolar katkı yaptı.

CIHAN