Uzayda Rusya ile Avrupa ortaklığı

Merkezi Paris’te bulunan Avrupa Uzay Dairesi ESA ve Rusya Uzay Dairesi Roscosmos’un ortak çalışmaları sonucu tasarlanan Schiaparelli modülünün 19 Ekim’de Mars’a inmesi planlanıyor.

ESA ve Roscosmos, Mars’ta yeraltında yaşam olup olmadığını araştırmak için 2020‘de başlayacak bir başka yolculuk üzerinde çalışıyor.

Avrupa Uzay Dairesi ESA’nın ExoMars girişiminin bilim ve robot keşifleri programı sorumlusu Fabio Favata, Mars’ın yüzeyinin altında neler olduğunun bilinmediğini, misyonun amacının Mars’ın yeraltını keşfetmek olduğunu söylüyor.

Amerika, Havacılık ve Uzay Dairesi NASA’nın öncülüğünde uzun yıllardır Mars keşiflerinin liderliğini yapıyor. Avrupa-Rusya işbirliği ise ilk kez Mars’ta yeryüzünün altında hayat olup olmadığını araştıracak.

ExoMars misyonu, bundan dört yıl sonra Mars yüzeyinin altında iki metre derinliğinde bir delik açacak bir sondaj mekanizması içeriyor. Uzmanlar, Mars yüzeyinin altında, güçlü ultraviyole rasyasyondan zarar görmemiş bakteriler bulmayı hedefliyor.

ESA yetkilisi Fabio Favata’ya göre Mars’ın yüzeyinde yaşam izlerine rastlamak gibi bir beklenti sözkonusu değil. Bunun nedeni Mars’ın atmosferinin çok ince olması ve manyetik alan bulunmaması. Bu da Mars yüzeyinin hayat yeşerecek şartlara sahip olmadığının göstergesi. Uzman, ‘Eğer Mars’ta yaşam varsa büyük olasılıkla yeraltındadır’ diyor.

Amerika’nın Sesi’nin haberine göre, Roscosmos’un Kazakistan’daki uzay üssünden Mart ayında fırlatılan uzay aracı, öncelikle Mars’ın atmosferindeki metan ve diğer gazları inceleyecek.

Ekim’de Mars’a inmesi planlanan Schiaparelli modülünün üzerindeki bir ölçüm aygıtı, Mars’a başarılı iniş için gereken hesaplamaları yapacak şekilde tasarlandı. İngiltere yapımı Beagle 2 adlı uzay aracı ise 2003’te kaybolmuştu. Beagle 2 geçen yıl Mars üzerinde bulundu. Aracın Mars’a inmeyi başardığı, ancak enerji üretimi için gereken güneş panellerinin açılmadığı anlaşıldı.

Mars’ın atmosferinin ince olması nedeniyle başarılı bir iniş gerçekleştirmenin çok zor olduğunun altını çizen Favata, bu nedenle her türlü imkanı kullanmak zorunda olduklarını söylüyor.

Avrupa Uzay Dairesi’ne üye 22 ülkenin çoğu, aynı zamanda Avrupa Birliği üyesi. Dairenin 2016 yılı bütçesi, 5 milyar 890 milyon dolar. Bu rakam, NASA’nın 2016 bütçesi olan 19 milyar 300 milyon dolar yanında oldukça küçük kalıyor. Avrupa Uzay Dairesi, Avrupa Birliği’nin bir parçası değil. Ancak geçen yıl uzay araştırmalarına bir buçuk milyar dolar ayıran Avrupa Birliği, ESA’nın en büyük finansörü.

Öte yandan Avrupa, Mars’ta yalnız olmayacak. Hem Çin hem de NASA, 2020’de Mars’a uzay araçları göndermeyi planlıyor. Hindistan ise 2014’te Mars yörüngesine bir uzay aracı göndermişti. ESA ve NASA’nın 2003’te başlattığı ve Mars yüzeyinin haritasının çıkarılmasını sağlayan Mars Ekspress Misyonu ise hala sürüyor.

Öte yandan 2025’te Mars’a astronotlu bir araç indirmeyi amaçlayan Amerikan teknoloji şirketi SpaceX, çalışmalarını son hızla sürdürüyor. Ancak Avrupa Uzay Dairesi’nden astronot Leopold Eyharts’a göre bu çok iddialı bir girişim.

Astronot Eyharts, ”Şu anda nasıl çözeceğimizi bilmediğimiz sorunlar var. Bunlardan biri radyasyon. Dünyanın dışına birkaç günlüğüne çıktığınızda başınıza iş açmaya başlıyorsunuz” diyor.

Avrupa Uzay Dairesi ESA, kısa süre önce de ilk kez bir kuyruklu yıldıza uzay aracı indirdiği Rosetta misyonunu tamamladı. ESA bu ayın başında Rosetta aracının kayıp Philae adlı iniş takımlarını bulmayı başardı. İniş takımları, Rosetta uzay aracının iki yıl önce 67P adı verilen kuyruklu yıldıza inişinden sonra kaybolmuştu. ESA yetkilisi Fabio Favala, parçaların bulunmasını memnunlukla karşıladıklarını söyledi.