ABD’deki Türk bilim adamı robotlara ‘beden dili’ öğretiyor

ABD’deki Wisconsin – Madison Üniversitesi’nden Türk bilim adamı Bilge Mutlu, robotların beden dili kullanarak daha etkili iletişim kurabilmeleri için araştırmalar yapıyor.

Çalışmaları Amerikan hükümetine bağlı Ulusal Bilim Kurumu (NSF) tarafından da desteklenen Bilge Mutlu, kendisini bir ‘insan – bilgisayar etkileşim uzmanı’ olarak nitelendiriyor. Bilgisayar mühendisi arkadaşı Michael Gleicher ile birlikte deneylerini sürdüren Mutlu, insanlara özgü davranışları robotlarda ve animasyon karakterlerinde yeniden oluşturmak için gerekli algoritmaları keşfediyor.

NSF’nin online bilim dergisi Science Nation’a konuşan Bilge Mutlu, “Bakışlar ve beden dili, iletişim sırasında karşımızdaki kişinin dikkatinin ve psikolojik durumunun bütün çeşitlerini bize söyler. Modellenebilir ve dizayn edilebilir olan bu durum sayesinde, robotlar, neye ihtiyaç duyduklarını ya da taleplerini anlatmaya çalışırken ima yolunu da kullanabilirler. Daha insancıl iletişim kurabilirler” dedi.

Robotların ve animasyon karakterlerinin daha insancıl görünmelerini sağlamak için oldukça yol aldıklarını belirten Michael Gleicher ise, “İnsanların kullandığı çok ince jest ve mimiklerle robotların daha etkili iletişim kurmalarını sağlayabiliriz” diye konuştu.

ROBOT – İNSAN İLETİŞİM DENEYİ

Mutlu ve Gleicher, insanlar üzerinde robot davranışlarının etkisini araştırmak için yaklaşık 1 metre uzunluğunda sarı bir robot kullanıyor. Robot, karşısında oturan kişiye, “Merhaba, ben Wakamaru, tanıştığıma memnun oldum. Senin için bir görevim var. Lütfen masanın üzerindeki objeleri kategorilerine göre kutulara yerleştirir misin?” diye soruyor. Deneyin birinci aşamasında robot, soruyu sorarken insanlara özgü baş hareketleriyle objeleri ve kutuları da gösteriyor. Deneyin ikinci aşamasında ise robot, herhangi bir baş hareketi yapmıyor ve direkt karşısındaki kişiye bakıyor.

Elde edilen verilere göre, robot konuştuğu sırada baş hareketleriyle iletişime katkıda bulunduğu için karşısındaki insan verilen görevi daha hızlı yerine getiriyor. Animasyon karakterleri – insan iletişimde de benzer sonuçlar ortaya çıkıyor.

Mutlu ve Gleicher, geliştirdikleri teknoloji sayesinde insansı robotların okul ve hastane gibi yerlerde, öğretme, rehberlik ve yardım hizmetlerinde daha faydalı olabilmelerini amaçlıyor. Beden dilini kullanabilen robotların insanlarla daha sıcak ve yakın ilişki kuracakları belirtiliyor.

BİLGE MUTLU KİMDİR?

Kayseri doğumlu olan Bilge Mutlu, ODTÜ Endüstriyel Tasarım bölümünü fakülte birincisi olarak tamamladıktan sonra mastır ve doktorasını yapmak üzere ABD’deki Carnegie Mellon Üniversitesi’ne gitti. Nobel ve Turing ödüllü Herbert Simon, Turing ödüllü (bilgisayar bilimlerinin Nobel ödülü) Alan Newell ve yine Turing ödüllü Alan Perlis’in kurduğu HCI Enstitüsü’nde çalıştı. Daha sonra Wisconsin – Madison Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri ve Endüstriyel ve Sistem Mühendisliği bölümlerinde göreve başladı.