WSJ – “Türkler mi kurtaracak? Kıbrıs’a sıra dışı bir ekonomik kurtarma”

Türkiye, 40 yıldır Kıbrıs’ın pahalıya patlayan başlıca düşmanı: askerî gerginlikler, Akdeniz’in Türkler ve Rumlar arasında bölünmesi ve Ankara’nın engellenen Avrupa Birliği’ne katılma arzusu.

Ancak Lefkoşa’nın başının ekonomik krizle belada olması ve Avrupalı ortaklarının ekonomik kurtarma karşılığında Rum mevduat sahiplerinden önemli oranda vergi alma arayışında olmasıyla bazı ekonomistler ve uzmanlar, Türkiye ile bir kredi anlaşması imzalanmasının ve kuzeydeki Kıbrıslı Türklerle yeniden birleşme arayışına girilmesinin Cumhurbaşkanı Nicos Anastasiadis için en iyi seçenek olduğunu söylüyorlar.

Şüphesiz bu karmaşık bir öneri. Türkiye, Birleşmiş Milletler ve AB üyesi olan Kıbrıs’taki Rum hükûmetini tanımıyor bile. 2004 yılında, dönemin BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın Ada’yı yeniden birleştirmek için sunduğu BM planını Türkler kabul ederken Rumların büyük çoğunluğu aleyhte oy kullandı. Plan, Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti adı altında iki devletli bir federasyonun kurulmasını öngörüyordu.

Yine de Lefkoşa’daki Parlamento, Kıbrıslı Rum mevduat sahiplerinin faturanın 5,8 milyar avro tutarındaki kısmını ödemesini isteyen Avrupa Merkez Bankası (ECB), Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Avrupa Komisyonunun 10 milyar avro tutarındaki kurtarma paketini reddederken hükûmet gelmekte olan bankacılık krizini önlemek için alternatifler arıyor.

İlk durak Kıbrıs’ın 70 milyar avroluk bankacılık sistemindeki yabancı mevduatların ana kaynağı olan Rusya. Ancak Rusya, Aralık 2011’de Lefkoşa’ya verdiği 2,5 milyar avroluk mali desteğin ötesinde, daha fazla yardıma soğuk bakıyor.

Kıbrıs Maliye Bakanı Michael Sarris, görüşmelerin ikinci gününün başlamasında önce perşembe günü Moskova’da, “Açıkça yardım istiyoruz ancak bunun Rusya için de ekonomik anlamda mantıklı olması gerekiyor.” dedi.

Londra’daki Standard Bank Plc’nin gelişmekte olan piyasalar araştırma biriminin başkanı Tim Ash, şakayla karışık, “Birileri ona yanlış başkentte olduğunu söylemeli. Ankara’ya giden bir uçağa biniyor olması gerekirdi.” diyor.

Ada’yı birleştirmek için 2004 Annan Planı’nın şartlarına karşılık verecek bir anlaşma karşılığında Türkiye’nin, Kıbrıs’ın 18 milyar avroluk ekonomisine 7 milyar avro ekonomik yardım sağlayabileceğini söyleyen Ash, bu kredinin Türkiye’nin gayrisafi yurt içi hâsılasının yüzde 1’den bile daha azına denk geldiğini ayrıca bu durumun Kıbrıs’ın, Ankara’nın AB üyeliği görüşmelerine olan itirazlarının ortadan kalkmasına da yardımcı olabileceğini belirtti.

Ada’nın güneyindeki İngiliz vatandaşı göçmenlerin, Lefkoşa’yı bulandıran mali kriz nedeniyle Kuzey’i sığınacak bir liman olarak izlediklerini belirten Kıbrıs Türklerinin Maliye Bakanı Ersin Tatar, “Kıbrıslı Rumlar Annan Planı için evet oyu verselerdi ekonomileriyle bizi de perişan edeceklerdi.” şeklinde konuştu.

Haberin orjinali: http://blogs.wsj.com/emergingeurope/2013/03/21/turks-to-the-rescue-an-unlikely-cyprus-bailout/