WSJ-Türkiye’nin yeni mali politikası

Türkiye Merkez Bankası, Noel’de, 2012’deki piyasa güvenini kazanmak için yaptığı sıkı çalışmasının hediyesini aldı: Yeni yapısal aracı. Fakat ekonomistler Başkan Erdem Başçı’nın sıra dışı para politikasını takip etmeye uğraşırken bu, tabloyu daha da içinden çıkılmaz hâle getirecek gibi görünüyor.

Salı günü önümüzdeki yıl için hedeflerini açıklayan Başçı, 2014 yılında yürürlüğe girmesi planlanan “kaldıraca dayalı zorunlu karşılıklar” aracını tanıttı. Amaç, yıllık borçlanma oranları yüzde 15 artarken bankaların aşırı seviyede borçlanmalarının önünü kesmek.

Bununla birlikte, faiz koridorundan gösterge faiz oranına, rezerv opsiyon katsayısından reel efektif döviz kuru eşikleri ve likidite yönetimine değişen araçlarıyla enflasyon ve finansal istikrarı hedefleyen politikalar karışımına bir yenisi eklendi.

Başçı, “Eski yaklaşımın bir tane hedefi ve bir tane aracı vardı. Bununla sadece enflasyonu hedef alırsınız, başka bir şeyi değil. Yeni yaklaşım nedir? Fiyat istikrarına bir göz atalım, finansal istikrarı da göz önüne alalım. Kısa vadeli sermaye akımlarına da kayıtsız kalmamalıyız, sadece etkilerini azaltmalıyız.” dedi.

Merkez Bankasının yeni aracı, ekonomistlerin Başçı’nın karmaşık politikalarının gerekçelerini sorguladıkları sırada geldi. Başkan bu politikaların, enflasyonu düşürüp lirayı dengelerken ekonomik büyümenin sürdürülebilir bir hızda seyretmesini sağladığını savundu.

Başçı’nın aleyhinde konuşan kimseler, Merkez Bankası tarafından uygulanan geleneksel gösterge faiz oranı politikasının, enflasyon oranı hedeflerini sürekli olarak tutturmakta başarısız olmasıyla Türkiye’ye maliyeti büyük olan anlaşılmaz politika karışımından, daha etkili olacağı görüşündeler. 2005 yılından bu yana, Citibank’a göre birikimli fiyat düzeyindeki artış yüzde 82,3 oldu, eğer Merkez Bankası hedefini tutturabilseydi toplam enflasyon artışı yüzde 52,2 olacaktı.

Uluslararası Para Fonu cuma günü yayımladığı yıllık raporunda, “Para politikasının başarısını belirleyen unsurlar en nihayetinde enflasyon hedefini tutturma ve beklentilere dayanak oluşturmaktır ve şimdilik enflasyon, hedefin üzerinde seyretmeye devam ediyor. Yeni araçların her biri çekici görünse de bir bütün olarak politika sinyallerini bulanıklaştırıp para aktarım mekanizmasını zayıflatabilir. Borç verme oranlarına rehberlik etmek üzere daha büyük politika ayarlamalarına ihtiyaç duyuluyor.” diye belirtti.