WSJ- “Türk başbakan ekmekle ilgili sorunu dile getirdi”

Başbakan, ekmek israfının, ekonomik kriz ve savaşların kökeninde yatan açgözlülükle aynı olduğunu söyledi. Başbakan, ülkenin tasarrufu teşvik etmeye ihtiyacı varken ve dünya çapında milyonlarca insan açlıktan kıvranırken, Türkiye’nin yılda iki milyar ekmeği israf etmeyi göze alamayacağını söyledi.

Bu, çok besleyici olmayan fakat doyurucu ve lezzetli olan kabarık beyaz ekmeği siyasi bir tartışmanın ortasında bıraktı. Ayrıca bu durum -75 milyon Türk insanının yaşamında sürekli mevcut olan ancak yemek pişirme merakıyla bilinmeyen- Erdoğan’ı da mutfağa soktu.

Erdoğan, Ankara’da yaptığı açıklamada, “Şu andan itibaren ekmek konusunda yeni bir döneme girmek zorundayız. Gelin, beyaz ekmek denilen ekmeği sofralarımızdan kaldıralım. Saf, hakiki buğday ekmeği üretelim ve ek olarak sofralarımıza yüksek oranda kepek ihtiva eden ekmeği getirelim.” dedi.

Başbakan’ın bu yorumları, aralarında Dubai merkezli Abaraj Capital ve ABD merkezli Colony Capital’ın da bulunduğu özel sermaye şirketlerinin Simit Sarayı’nın yüzde 50 hissesine talip olduğunun basında yer almasının ardından geldi. Simit Sarayı, Türkiye’nin diğer bir temel besini olan susamla kaplı yerel bir bagel türü simitin en büyük üreticisi. Şirketin Başkanı, Simit Sarayı’nın 500 milyon doların altındaki teklifleri dikkate almayacağını söylerken, bu konuşmalara aşina insanların yorumları bu değerlendirmenin yetersiz olduğu yönünde.

Elbette, Erdoğan’ın yorumu, Türkiye’nin alışkanlıkları ve tercihlerinde ayarlama yapmaya çalışırken simidi tartışmaların odağından çıkardı. Bu, Başbakan’ın sağlık sorunlarına ilk el atışı değil.

Hırslı bir şekilde sigara karşıtı olan Erdoğan, 2008 yılında Türkiye’ye kapalı alanda sigara içme yasağı getirdi. Başbakan, sigarayı bıraktıkları sözünün güvencesi olarak tarih ve imza attırıp sigara paketlerini toplayarak sigara tiryakilerinden sigarayı bırakmalarını istiyor. Daha tartışmalı bir sağlık hareketi olarak mayıs ayında Erdoğan’ın karşı olduğunu açıklamasının ardından hükûmet, sezaryena sınırlama getirdi. Başbakan ayrıca kürtaja da karşı. Bunun Türkiye’nin ekonomik büyümesini durdurmak için bir taktik olduğunu düşünüyor ancak hükûmet bu konuda henüz bir yasa çıkarmaya çalışmadı.
Nitekim sağlık konusunda hassas olan Başbakan’ın argümanı sadece kamu beslenmesiyle de ilgili değildi. Erdoğan, israf edilen ekmek dolayısıyla çarçur edilen parayla Türkiye’nin 100 binden fazla kişiye asgari ücretli maaş ödemesi yapabileceğini veya 500 okul inşa edilebileceğini söyledi.

Böylece Başbakan, yüksek tasarruf oranları ve Türkiye’nin ekonomik büyümesini finanse etmek için yerel kaynaklar üretilmesini teşvik eden diğer yetkililerin kervanına katıldı. Şu anda ülke, önümüzdeki 10 yılda 800 milyar dolarlık ekonomisini yıllık yüzde 5 oranında büyütmek ve dünyanın en büyük 10 ekonomisinin arasına girmek için büyük miktarda uluslararası finansmana bağlı durumda.