WP – “Türkiye’nin geleneksel altın ticareti baskı altında”

 Türkiye Merkez bankasına göre, Türk halkı 115 milyar dolardan fazla bir serveti yastık altnda saklıyor. Türkiye, büyük yatırım ihtiyaçlarını karşılamak, yurt dışından uzun vadeli sermaye ve düşük tasarruf oranı sağlamak için, halkın yastık altı altın birikimlerini ekonomide daha resmi bir yere -tercihen bankalara-kaydırarak rezerv ya da teminat olarak kullanmayı hedefliyor.

Türkiye’nin altın tüccarları birliğini öfkelendiren ise, bankaların sadece külçe bar değil, Türk kültürünün kalbinde yer alan Cumhuriyet altınını da alıp satmaya başlaması. İstanbul Kuyumcular Odası, bankalara ve PTT’ye Cumhuriyet ve ziynet altını alıp satma yetkisi veren yönetmeliğin iptali için dava açtı. İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Alaatin Kameroğlu, “Bankalar bizim ağzımızdan ekmeğimizi almaya çalışıyorlar” diyor. Kameroglu’na göre, bankalar bankacılığa konsantre olmalı, ve altın işini kuyumculara bırakmalı.

Tahran ve Washington’daki olaylar da Türk altın ticareti üzerinde ek bir baskı oluşturuyor. Geçen yıl, ABD, İran ile bankacılık işlemlerini başlattığından beri, İslam Cumhuriyeti, ülkeye alternatif sermaye alma yöntemi olarak Türkiye’den altın alımlarını hızlandırdı. Geri ödeme olarak Birleşik Arap Emirliği üzerinden metal gönderiyor.

Türkiye’nin 2011 yılında net altın ithalatçısıyken, 2012 yılında net altın ihracatçısına dönüşmesi ekonomisini ciddi olarak etkiledi. Bazı aylarda Türkiye’nin, sadece Birleşik Arap Emirlikleri’ne yaptığı altın ihracatı 2 milyar doları buldu. Fakat bu ticaret de Washington’un dikkatini çekti ve yaptırım konusu olmaya başladı. Son rakamlara göre Şubat ayında Türkiye’nin toplam altın ihracatı 550 milyon doları bularak geçen yılki 1.1 milyar dolarlık toplam altın ihracatı bedelinin çok altında kaldı. Bu rakamlar büyük ölçüde BAE ve İran’a yapılan satışlardan oluşuyor. Talepte gerçekleşen bu düşüş Türkiye’nin cari açığında 2012’de görülen düşüşten sonra yeniden artışa ve başka problemlerle birlikte altın ticaretinin kötüye gitmesine sebep olabilir.

Kapalıçarşı esnafı, İran’la yapılan ticaretin zorlukları olduğunu ve Ankara’nın Amerika’nın kara listesine girmemesi için acil değişiklikler yapması gerektiğini belirtiyor.Türkler altın parayı tercih ederken, İran’lılar altın külçeleri tercih ediyor. Fakat hiçbir esnaf İranlılar’a altın sattığını kabul etmiyor.

Diğer esnaflar tarafından İran’a satış yaptığı ifade edilen kapalıçarşıda kuyumculuk yapan Yıldırımtürk ise, 1980’lerde İran’dan, 1990’larda Bulgaristan’dan, 2000’lerde de Irak’tan gelen göçmenlerle ticaret yaptıklarını hatırlatarak geçmişte yapılan devrimlerin iyi taraflarına dikkat çekti.Yıldırımtürk, “Ortadoğu’da her zaman krizler ve tansiyonlar olur, altın ise bu dönemlerde kararlılık gösterir” dedi. “Altın fiyatları düşüyor, şimdi altın almanın tam zamanı.”

Haberin orjinali: http://www.washingtonpost.com/world/middle_east/turkeys-traditional-gold-trade-comes-under-pressure/2013/04/24/d4f8ad82-acf8-11e2-a198-99893f10d6dd_story.html