THE GUARDIAN – ‘Türk hamamlarına methiye’

Sağanak yağmurların hırpaladığı,  ayaz rüzgarların harabeye çevirdiği ve bir yüzyıl boyunca kışın dondurucu soğuna maruz kalan bu dönemi geçirecek en güzel yer, şüphesiz Türk hamamı. Termal sıcaklığın yanı sıra,  hamam içerisindeki huzur veren sıcak havada yapılan banyonun ardından hissedilen sükunet, tıpkı musluklardan birbiri ardına akan sıcak ve soğuk suların yolculuğuna ya da buz gibi suya balıklama dalma cesaretine benziyor.

Esasında, bu ülkede ısınmayı sağlayan bu tür mekanların varlığını İskoç diplomat David Urquhart’a borçluyuz. 1850 kitabı olan İskoç diplomat, The Pillars of Hercules (Herkül’ün Sütünları) kitabında Fas ve İspanya yolculuğunda karşılaştığı Fas hamamlarını anlatır. Urquhart’ın tavsiyesiyle ilk hamam 1856 yılında İrlanda’nın St Ann Hydropathic bölgesinde inşa edilir. Burada inşa edilen model sonrasında endüstriyel kuzey şehirlerine yayılır. Broşürlerde alkol alışkanlığı dahil olmak üzere sayısız hastalık için çare olarak tanıtılan 600’den fazla hamam birinci dünya savaşı öncesinde İngiltere genelinde inşa edililir. Bu hamamlar Reason dergisinin de bahsettiği gibi pek çok hastalığa çare olmuşlardır. Günümüzde bu hamamların sadece 14’ü işlerliğini koruyor.  

Muazzam işlemeli tavanları ve Fas mimarisiyle inşa edilmiş kemerleriyle Viktorya dönemi hamamlar ve   binbir renkli mozaikleri ve  Carlisle’ın kral  Edward döneminden günümüze  kalan hamamlar  adeta egzotik oryantalizm döneminin  büyüleyici anıtları olarak duruyorlar.Hiç şüphesiz bu hamamlar yeni yıla yenilenerek girmek için en iyi yol.