NYT- “Arap atları, Türkiye’deki Kürtlere gurur ve kar sağlıyor”

Türkiye’nin Suriye sınırında bulunan Suruç çevresindeki Kürt köylerinde, tavuklar ve çocuklar, kerpiçten yapılmış yerleşkeler arasında tozu dumana katıyor. El üstünde tutulan kültürel hazine için alışılmadık bir ortam gibi görünüyor.

Bu ayın sıcak günlerinden birinde Karadut köyündeki bu yerleşkede, gizlenmiş betondan yapılmış bir ahırdan isteksiz bir doru tayı çekerek çıkaran Mahir Tekinalp, “Bu şampiyon olacak.” dedi.

Türkiye, safkan Arap atlarının korunması için tasarlanan devlet destekli bir program kapsamında yarışlar için Arap atları yetiştirirken bu, Osmanlı İmparatorluğu’ndan kalan bir kültür mirası olarak kabul ediliyor. Türkiye’deki atların çoğu, bu mahrum bölgede yetiştirilirken girişimci Kürt aşiret üyeleri atalarından kalma binicilik avantajını kullanarak kendilerini yoksulluktan kurtarmaya çalışıyor.

Atlar, Suruç ve Urfa şehrini çevreleyen birçok köyde bir geçim kaynağı olduğu kadar bir yaşam tarzı. Yüksek riskli ve yüksek bahisli bir hayat biçimi: Ailenin talihi tek bir tayın gücü ve hızıyla iyiye gidebilir veya kötüleşebilir.

Türkiye Jokey Kulübüne göre bugün Türkiye’de yaklaşık 11 bin 800 safkan Arap atı var, bunlardan 2 bin 200’ü yarış pistlerinde. Urfa Hipodromu Başkanı Mehmet Kazoğlu, her üç attan ikisinin Urfa’da yetiştirildiğini, çoğunluğunun Suruç’tan geldiğini ve bunların da Karadut’taki gibi küçük yetiştiriciler tarafından yetiştirildiğini söyledi. Kazoğlu, “Türkiye’deki hipodromlarda bulunan jokey, eğitmen, veteriner ve seyislerin büyük çoğunluğu da bu bölgeden geliyor.” dedi.

At yarışı, futboldan sonra popülarite olarak Türkiye de ikinci sırada yer alıyor. Yarışlar her gün bir veya daha fazla olarak sekiz hipodromda yapılıyor. Geçtiğimiz sene tümü bu konuya münhasır iki televizyon kanalı, radyo ve internet üzerinden canlı yayımlanış olan toplam 617 adet yarış yapıldı.

Yarışlar, günde bir milyon bahisle 2 bin 800 bahis oynanılan yeri yürüten devletin denetiminde, kâr amacı gütmeyen Jokey Kulübü tarafından organize ve kontrol ediliyor. Yaklaşık iki milyar dolarlık kazanç tekrar yarışmaya ve üretime yatırılıyor.