FT- “Yıldız: Söz Bağdat’ta”

Enerji Bakanı Taner Yıldız, “Top şimdi Kuzey Irak ve Irak merkezî hükûmetinde.” diyor. Kürt Yönetimi ve Türkiye, Ankara’nın Kürt petrol yataklarında hisse sahibi olacağı Türk Enerji Şirketi adında bir devlet işletmesi kuracağı, Erbil’in de kendi topraklarından Türkiye’ye direkt boru hattı inşa edeceği bir anlaşmanın detayları üzerinde gizli bir şekilde aylardır çalışıyor.

Ankara ile Erbil içinde bulunduğumuz yıl boyunca Orta Doğu’nun enerji haritasını yeniden çizecek Türkiye ile Kuzey Irak arasında gizli anlaşma planları yaptı. Fakat şimdi her iki taraf bu anlaşmayı açık bir şekilde telaffuz ediyor ve söz konusu anlaşmanın nasıl, ne zaman ve hatta gerçekten hayata geçirilip geçirilemeyeceğine dair kuşkular büyüyor.

Yetkililerin verdiği bilgiye göre prensipte anlaşmaya varıldığı kadarıyla en geç nisan ayında enerji fakiri Türkiye’ye öncelikle petrol, ardından da gaz sevkiyatına başlanacak. Bu adım, Ankara’nın Kürt petrol havzalarında hisse sahibi olmasını ve Kuzey Irak’taki Kürt Yönetimi’nin Bağdat’a karşı ekonomik özgürlüğünü kazanmasını sağlayacak. Global Source danışmanlarından Atilla Yeşilada, bu anlaşmanın geçiş ücreti ve daha ucuz gaz temini nedeniyle 2016-2017 yıllarına kadar ülkenin ticaret açığını 3-5 milyar dolar civarında düşüreceğini söylüyor.

Ancak ortada karmaşık bir durum var: Kendi bayrağı, hükûmeti ve ordusu olmasına karşın Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin bağımsız bir devlet olmaması. Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin Irak hükûmetini karşısına alarak uluslararası bir anlaşma imzalayıp imzalayamayacağı da bir soru işareti.

Merkezî hükûmetin onayının memnuniyetle karşılanacağı ancak çok önemli olmadığı yönünde yapılan uzun tartışmaların ardından Ankara, şimdi anlaşmanın kaderinin Bağdat ve Erbil’in ellerinde olduğunu söylüyor.

Enerji Bakanı Taner Yıldız, “Top şimdi Kuzey Irak ve Irak merkezî hükûmetinde.” diyor.

Kürt Yönetimi ve Türkiye, Ankara’nın Kürt petrol yataklarında hisse sahibi olacağı Türk Enerji Şirketi adında bir devlet işletmesi kuracağı, Erbil’in de kendi topraklarından Türkiye’ye direkt boru hattı inşa edeceği bir anlaşmanın detayları üzerinde gizli bir şekilde aylardır çalışıyor. Bağdat ve ABD, bu sürecin ülkelerin anayasalarını ihlal ettiği ve Irak’ın daha da parçalanmasına neden olacağını öne sürerek buna karşı çıktı.

Ankara, anlaşmanın yürürlüğe girmesinin ardından Bağdat’ın gelir paylaşımı anlaşması çerçevesinde her bir dolar satıştan alacağı 83 sentin kendileri için açılan hesapta biriktiğini görmesinin ardından fikrini değiştireceğini düşünüyordu. Ancak Bağdat, anlaşmanın ayrıntılarının belli olmasının ardından bu anlaşmayı kabullenmeyeceğini açık bir şekilde ortaya koydu.

Yıldız geçen hafta Erbil’de yapılan enerji konferansında anlaşmayı açıklamasından bir gün önce doğrudan müzakerelerde bulunmak için Irak’ın başkentine uçtu.

Yıldız, Financial Times’ın sorusu üzerine, anlaşma konusunda Bağdat’ın son sözü söyleyip söylemeyeceği hususunu yalanlamadı. Diğer yandan Irak Petrol Bakanı Abdulkerim Luaibi geçen hafta Viyana’da yapılan Petrol İhraç Eden Ülkeler Teşkilatı (OPEC) toplantısında, Irak’ın endişeleri dikkate alınırsa anlaşmanın hızlı bir şekilde imzalanacağını söyledi ve petrol ihracatından sağlanacak gelirin merkezî hükûmet adına açılmış hesaplara aktarılması gerektiğini vurguladı.

Türk yetkililer özel görüşmelerde, Irak’ın karşı tavrını sürdürmesi durumunda, bu anlaşmanın uygulamaya koyulup koyulmayacağı konusunda son kararı Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın vereceğini dile getiriyorlar.