BBC – “Davutoğlu: Srebrenitsa’da yapılan şimdi de yapılmalıdır”

AHMET DAVUTOĞLU: Aslında bu, Esad’ın kırmızı çizgileri ilk aşması değil; geçmişte de bunu yaptı. Gerilimin tırmanışına baktığımızda göstericileri öldürmek için keskin nişancılarla işe başladı.

SUNUCU: Ama ben, size şu anda uluslararasıtoplumun tepkisinin ne olduğunu soruyorum.

DAVUTOĞLU: Evet evet, o günden bu yana topçu atışları, hava bombardımanları ve şimdi kimyasal saldırılar. Maalesef geçmiş deneyimlere bakıldığında uluslararası toplum etkili bir biçimde tepki göstermedi. Son 24 saat içerisinde son kimyasal saldırıdan bu yana uluslararasıtoplumda bir hareket ve bir devinim meydana geldi. Biz ve Birleşik Krallık gibi birçok diğer müttefik, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyini olağanüstü toplantıya çağırdı ve Birleşmiş Milletlerin Şam’daki kimyasal silah uzman ekibinin yetkilerinin genişletilmesi için çağrıda bulunduk. Dün BirleşmişMilletler Güvenlik Konseyi olağanüstü bir toplantı düzenledi fakat sonuç çok verimli, belirleyici ve sağlam olmadı. Şam’daki kimyasal silah denetçilerinin Guta’ya gidebilmelerini umuyoruz.

SUNUCU: Ama Cumhurbaşkanı Esad yaklaşmalarına izin vermeyecektir.

DAVUTOĞLU: Bu Esad için bir sınavdır, onu desteklemiş olan ülkeler için bir sınavdır.

SUNUCU: Sizin sınavınızı geçememek diye bir endişesi yok ki sizi dinlemek zorunda değil ki?

DAVUTOĞLU: Evet ben de tam bunu söylemek istiyorum. Böyle bir şey yapmadığını iddia ediyor o zaman Birleşmiş Milletler ekibinin araştırmasına izin vermelidir ve Rusya…

SUNUCU: Buna altı veya on ay sonra izin verebilir. Ekibin, durumu doğrulamak için orada bulunması gereken zaman zarfıolan bu hafta içerisinde izin vermeyecektir.

DAVUTOĞLU: Teknik olarak buna altı ay sonra izin verirse anlamlı olmayacaktır çünkü o zaman ortada sonuca varılacak hiçbir kanıt veya delil kalmayacaktır. Eğer Esad, Birleşmiş Milletlerin çağrılarını görmezden gelmeye ve reddetmeye devam ederse o zaman BirleşmişMilletler Güvenlik Konseyinin kararlı ve sağlam bir duruş sergilemesi gerekir.

SUNUCU: Yani Esad’ı kınayan bir açıklama daha mı?

DAVUTOĞLU: Srebrenitsa’da benzer bir hadise var, biliyorsunuz Bosna’da. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi bu etnik temizliğe karşılık vermekte başarısız olduğunda, bir gecede 8 bin kişi hayatını kaybetti. Ondan sonra uluslararası toplum, birlikte hareket ettiğine inanılan ülkeler bir gönüllüler koalisyonu oluşturdu ve birlikte hareket etti. Dolayısıyla şu an gereken şey, BM Güvenlik Konseyinin sağlam bir karar almasıdır. Eğer BM Güvenlik Konseyi bunu yapamazsa biz diğer ülkelerle birlikte hareket etmeliyiz.

SUNUCU: Peki, olası bir gönüllüler koalisyonunun tam olarak ne yapmasını istiyorsunuz ve bu koalisyonda kimler olacak?

DAVUTOĞLU: Bu ilk seçenek değil tabi. İlk seçenek BM Güvenlik Konseyinin birlik içinde bir tutum sergilemesidir.

SUNUCU: Diyelim ki bu olmadı, o zaman bu gönüllüler koalisyonunda kimler olacak?

DAVUTOĞLU: O zaman uluslararası hukuka uyan, sadece Esad’a değil gelecekte bu tür kimyasal silahlar veya başka silahlar kullanmaya meyledebilecek diktatörlere, insanlık suçlarına karşıkararlı bir mesaj vermek isteyenler.

SUNUCU: Türkiye, Birleşik Krallık, Fransa… ABD olmadan bunu yapabilir misiniz?

DAVUTOĞLU: Suriye’nin Dostları Grubu’nun yaklaşımı BM Genel Kuruluna sunulduğunda bunu destekleyen 138 oy vardı. Suriye halkını destekleyen 138 ülke vardı. Bu 138 ülkenin bir araya gelip birlikte hareket edeceğine hiç şüphem yok.

SUNUCU: Peki, nasıl bir eylemde bulunulmasını istiyorsunuz?

DAVUTOĞLU: Birincisi, kan dökülmesinin son bulması yönünde net bir mesaj ve sonra rejimin bu silahları kullandığına dair yeterince kanıt bulunursa o zaman onu durdurmak için uluslararası bir eylemde bulunulmalıdır.

SUNUCU: Peki, bu ne demek?

DAVUTOĞLU: Dediğim gibi Bosna’da Srebrenitsa’da olanlardan sonra yapılan şimdi de yapılmalıdır. Çünkü Srebrenitsa’daki etnik temizlik hepimiz için çok kötü bir deneyimdi. Şam’daki kimyasal saldırı ve Suriye’de son üç yıldır olanlar en az Bosna’da olanlar kadar kötüdür ve Bosna’da ne yaptığımızı biliyorsunuz. İnsanlık suçu işlenmesine son vermek için pek çok ülke birlikte hareket etmişti.