REUTERS-“Türkiye, Çin ve Rusya önderlik önderliğindeki güvenlik blokuna ortak oldu”

NATO üyesi Türkiye cuma günü, Çin ve Rusya’nın önderliğindeki bir güvenlik bloğuna “diyalog ortağı” oldu ve Asya’daki kaderini açıkladı.

Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Kazakistan’ın ticari başkenti Almatı’da Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Genel Sekreteri Dimitri Mezentsev ile mutabakat zaptı imzaladıktan sonra, “Bu bizim için gerçekten tarihî bir gün. Şimdi, bu seçimiyle Türkiye Şanghay İşbirliği Örgütü ülkeleri ile ortak kaderini beyan etmektedir.” dedi.

Çin, Rusya ve dört Orta Asya ülkesi -Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan- 2001’de ŞİÖ’yü komşu Afganistan’dan radikal İslam’ın ve uyuşturucu ticaretinin yarattığı tehditlerle mücadele etmek amacıyla bölgesel bir güvenlik bloğu olarak kurdular.

O tarihten bu yana Orta Asya’nın eski imparatorluğu Rusya, Çin’in bölgedeki ekonomik genişlemesini rahatsızlıkla izliyor.

Türkiye, Avrupa Birliği ile katılım görüşmelerindeki yavaş ilerleme nedeniyle hayal kırıklığı yaşadığı bir dönemde ŞİÖ ile daha yakın ilişkiler kurmaya ilgi göstermeye başladı.

Ankara, AB ile katılım görüşmelerine 2005’te başladı ancak büyük ölçüde, bölünmüş Kıbrıs Adası’na ilişkin anlaşmazlıklar nedeniyle her ülkenin katılımdan önce sonuçlandırması gereken 35 müzakere başlığının sadece birini tamamladı.

Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin Birliğe katılım için beklemesinin “affedilemez” olduğunu söyledi ve Brüksel’i müzakerede bulunduğu ortaklarına karşı adil veya samimi olmamakla suçladı.

Çin; Rusya ve Batı’ya karşı Orta Asya’nın devasa doğal kaynaklarına ulaşım mücadelesi verse de bazı analistler ŞİÖ’yü NATO’ya karşı bir denge unsuru olarak görüyor.

Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan Türk dillerini konuşuyor. ŞİÖ ile ekonomik açıdan iş birliği yapma, terör tehditleri ve uyuşturucu ticaretiyle birlikte mücadele etme sözü veren Davutoğlu, ortak tarihsel köklere vurgu yaptı.

Davutoğlu, “Türkiye, yüzyıllarca değil bin yıl bir arada yaşadığı ülkelerin oluşturduğu bir ailenin üyesi olacak.” dedi.

Sri Lanka ve eski Sovyet ülkesi Belarus’a da verilen, Türkiye’nin “diyalog ortağı” statüsü, ŞİÖ toplantılarına katılan ancak oy verme hakkı olmayan Hindistan, Pakistan, Moğolistan, İran ve Afganistan’ın gözlemci statüsünün altında yer alıyor.

İyimser olan ve gülümseyen Davutoğlu ancak bu statünün “sadece başlangıç” olduğuna vurgu yaptı.

Davutoğlu, “(Kırgızistan’ın başkenti) Bişkek’te yapılacak olan bir sonraki zirveye ve bakanlar düzeyindeki toplantılara katılmayı umuyoruz. Bu birlikte el ele ve omuz omuza yürüyeceğimiz uzun bir yolun başlangıcıdır.” dedi.