Dünya basını: Operasyon mesnetsiz bir komplo

14 Aralık operasyonuyla basına yapılan darbeye dünya medyasından tepkiler yağmaya devam ediyor. Gözlemciler operasyonun ‘çürük’ olduğunu söylerken Türkiye’nin her geçen gün demokrasiden daha da uzaklaştığını belirtiyor. Bölgede ‘demokrasi örneği’ olan ülkenin ‘kaprisli bir paşa’ yönetimine dönüştüğü yazılıyor.

Basını sindirme operasyonu dünya medyasının üst sıralarında yer almaya devam ediyor. İngiliz Financial Times ve The Guardian gibi dünyanın önde gelen gazeteleri ve haber sitelerinde ‘Türkiye’de demokrasi nereye gidiyor?’ sorusu etrafında analizler yayınlanıyor. İngiliz Guardian, 14 Aralık operasyonunun “çürük komplo iddialarından” ibaret olduğunu okuyucularına aktarırken Fransa’nın saygın gazetesi Le Monde ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’yi ‘kaprisli bir paşa’ gibi yönettiği yorumunda bulunuyor.

İngiliz Financial Times gazetesinde yayımlanan Daniel Dombey ve Funja Güler imzalı haber analizde, “14 Aralık’ta ilk kez hayal ürünü bir dizi hedef alındı.” denildi. 4 yıl önce biten dizinin yönetmen, senarist ve yapımcısının gözaltına alınmasına mantıklı bir cevap bulmaya çalışılan haberde, Galatasaray Üniversitesi öğretim üyesi Ceren Sözeri’nin yorumlarına da yer verildi. Sözeri’nin “Bu gerçekten de inanması güç bir olay ve Türkiye’deki basın ve sanat özgürlüğü açısından da çok tehlikeli.” şeklindeki değerlendirmesi aktarıldı.

Bir başka İngiliz gazetesi The Guardian ise gözaltı operasyonlarının ardından Simon Tisdall imzası taşıyan analizle “Erdoğan’ın Türkiye’si hâlâ güvenilir bir müttefik mi?” sorusunu sordu.

Tisdall, analizinde gazeteci ve televizyon dizisi çalışanlarına yapılan operasyonu kastederek “Recep Tayyip Erdoğan’ın paranoya siyaseti çirkin bir safhaya daha girdi.” dedi. Tisdall, makalesinde 14 Aralık’ta gözaltına alınanlara isnat edilen suçlamaları “çürük komplo iddiaları” şeklinde niteledi. Le Monde’un başyazısında da Erdoğan’ın Türkiye’yi Avrupa ve demokrasiden uzaklaştırdığına vurgu yapıldı. Erdoğan’ın 2002’den beri kendisinin inşa ettiği demokratik reformları da yıktığına dikkat çekildi.

Üç dilde yayın yapan Fransız Haber sitesi France24 ise ilk gününde manşetten gördüğü operasyonun ardından Erdoğan’ın iktidarda geçirdiği değişim sürecine vurgu yapan bir analiz yayınladı. France24 “Erdoğan nereye kadar gidecek?” başlığını kullandığı değerlendirmede, 2003 yılında iktidara geldiğinde kendisini “muhafazakâr demokrat” olarak tanıtan Erdoğan’ın yeni gözaltıların ardından “otoriterleştiği” ve “demokrasi düşmanına” dönüştüğü yönünde Türkiye’nin içinde ve dışında çok sayıda eleştiriyle karşılaştığını yazdı.

“Bizim örnek alacağımız Türkiye bu değil”

Türkiye’deki ‘medya darbesini’ Kırgızistan kamuoyu da şaşkınlıkla karşıladı. Konuyla ilgili açıklama yapan Kırgızistanlı ünlü gazeteci Marat Tokoev, Türkiye’de yaşanan basın darbesinin kendilerini şoke ettiğini ifade etti. Tokaev, Türkiye’de basın özgürlüğünün son sıralarda olduğunu hatırlatarak “Biz, Kırgızistan olarak, Türkiye’yi örnek alınacak ülke olarak gördük ve Türkiye’nin tecrübelerinden faydalanalım istedik. Ancak bu tür yaşanan hadiselerden sonra ‘Böyle bir ülkenin nesini örnek alabiliriz?’ demeden edemiyor insan.” yorumunu yaptı.

Yunanistan’ın saygın gazetelerinden Kathimerini’nin eski genel yayın yönetmeni Nikos Ksidakis, “Medyaya baskın ve gazetecilerin gözaltına alınması, Türkiye’yi Kenan Evren döneminden bile geri götürür.” uyarısında bulundu.

Pulitzer ödüllü gazeteci de medyaya operasyonu haberleştirdi

Pulitzer ödüllü gazeteci Roy Gutman, 14 Aralık’ta medya mensuplarının gözaltına alınmasını ABD’li haber sitesi McClatchy’de haber yaptı. Gutman’ın yazısı, “Türkiye’nin Erdoğan’ı onlarca medya mensubunu tutuklayarak düşman olarak algıladıklarına karşı harekete geçiyor” başlığıyla verildi. Saygın gazeteci, gözaltıların Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “hainler şebekesine” operasyon yapılacağına kamuoyu önünde söz verdikten sonra geldiğine dikkat çekti. Gutman, Zaman Gazetesi Dış Haberler Editörü Mustafa Edib Yılmaz’ın “Bir hatamız olmadığı gibi korkumuz da yok.” sözlerini aktardı.

New York Times’dan basına darbe karikatürü

Dünyaca ünlü New York Times gazetesi nin tecrübeli çizeri Patrick Chappatte, basına darbe operasyonunu yayınladığı bir karikatürle eleştirdi. Karikatürde ‘dönerci’ olarak tasvir edilen Cumhurbaşkanı Erdoğan, üzerinde demokrasi yazan ve ay yıldız bulunan bir döneri sakince keserken görülüyor. Bir ‘AB yetkilisi’ ise bunu kaygıyla izliyor.