FINANCIAL TIMES- “Türkiye:Komşudaki sorun”

Komşudaki kâbus sona erecek gibi durmuyorsa ne yapmalı? Türkiye’nin karşı karşıya olduğu ikilem tam da bu… 900 kilometrelik bir sınırı paylaştığı Suriye’deki gaddar iç savaş nedeniyle en çok sıkıntıyı çeken ülke belki de Türkiye.

Ankara’nın çözmesi gereken meselelere bir bakalım: Türkiye topraklarında 600 bin Suriyeli göçmen, sınırda birçok ölü, Suriye’de el Kaidenin yükselişi, diplomatik zorluklar, iç siyasetteki sorunlar ve ekonomik sıkıntılar.

Peki, Orta Doğu’da ve ötesinde büyük bir rol oynamaya yönelik ihtirasları olan 76 milyon nüfuslu güçlü bir NATO üyesiyseniz ne yapardınız? Ankara’dan bu sorunun yanıtları geliyor:

1- Sorunu bölümlere ayırmak:

Son günlerin en çarpıcı olaylarından biri İran ile Türkiye’nin arasının düzelmesi oldu. İran Dışişleri Bakanı Zarif bir hafta önce Türkiye’ye resmî olmayan bir ziyaret gerçekleştirdi. Irak Başbakanı’nın geçen yıl Türkiye’yi “düşman devlet” olarak nitelendirmesine karşın Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari İran Dışişleri Bakanı’ndan önce Türkiye’yi ziyaret etti ve burada hoş karşılandı.

Türkiye tıpkı İran ve Irak gibi komşularıyla makul ilişkilerin, Suriye savaşı yüzünden felç edilemeyecek kadar önemli olduğu kararını vermiş görünüyor. Irak, Türkiye’nin ikinci en büyük ihracat pazarı, İran ise Türkiye’nin ikinci büyük doğal gaz tedarikçisi…

2- Biraz itibar yönetimi çalışması yapmak

El Kaidenin de aralarında olduğu Suriye’ye geçen cihat yanlılarına göz yumduklarına yönelik eleştirilerin kapsamı ve boyutu Türk yetkilileri şaşırttı.

Bu günlerde cihat yanlıları her köşeden çıkıyor gibi görünüyor. Türkiye, Suriye’de faal olan iki el Kaide bağlantılı grubu da desteklediğini sürekli inkâr ediyor. Ancak Erdoğan, söylemini son günlerde kuvvetlendirdi: “El Nusra ve el Kaide gibi örgütlerin bizim ülkemizde barınmaları söz konusu olamaz. Bunların hepsi iftiradır, yalandır.” Ankara da El Kaide ve Talibanın banka hesaplarını dondurdu.

3- Batı’yı eleştirmeye devam etmek:

Türkiye şu anki gidişatından hâlâ hiç memnun değil. Erdoğan, ABD-Rusya arasında onaylanan kimyasal silahlar anlaşmasıyla ilgili derin çekincelerini açıkladı. Kelimelerini genelde Erdoğan’dan daha temkinli seçen Cumhurbaşkanı Gül ise, geçen günlerde bu meseleyi yalnızca kimyasal silahlara indirgemenin ahlaki açıdan uygun olmayacağını söyleyerek Suriye’nin “Akdeniz kıyılarının Afganistan’na” dönüşme ihtimali konusunda uyarıda bulunmuştu.

4- Perde arkasında… Bir şeyler yapmak:

Türkiye’nin tavrının en önemli kısmı ve en gizli kalan öğesi silah sevkiyatı konusu. Burada da değişiklikler oldu. Türk basını, yetkililerin Adana’da, Suriye’ye giden bir kamyonda yaklaşık 1000 roket başlığını ele geçirdiğini yazdı. Bu, sınır ötesine iddia edilen serbest silah akışının sona eriyor olabileceğinin bir göstergesiydi.

Burada sorulması gereken soru ise Türkiye’nin herhangi bir tavır değişikliğinin, Suriye’de ve bölgesindeki olaylar için ne ifade edeceği.