[YORUM] Devlet kapandı, Obamacare yoluna devam ediyor

ABD Kongresi, ne yazık ki uzun bir süredir üzerinde tartıştığı bütçe üzerinde anlaşamayınca hükümet kepenkleri indirdi, pek çok devlet kurumu faaliyeti durdurdu.  

Halihazırdaki sürecin belirsizliği, federal çalışanların büyük bir çoğunluğunu zor ve rahatsız edici bir durumla karşı karşıya bıraktı. 2 milyon civarında sivil çalışan ve ülke içinde ya da yurtdışında görev yapan 1.4 milyonun üzerinde aktif silahlı kuvvetler mensubuyla federal hükümet şu an ABD’nin en büyük işvereni konumunda. Bu çalışanların büyük bir bölümü maaşını Genel Ücretlendirme Skalası (General Pay Scale, GS) ismi verilen bir sisteme göre alıyor. Federal hükümete bağlı olarak görev yapan kamu çalışanlarının skala üzerindeki ortalaması 8. Bu rakamın maaş olarak karşılığı ise yıllık yaklaşık 35-45 bin dolar arası. Demek oluyor ki en az yarım milyon kamu görevlisi bu zorunlu izin döneminde mortgage ya da kira ödemeleri başta olmak üzere ciddi finansal sıkıntılarla karşı karşıya kalacak. Öte yandan küçük bir oranda da olsa bazı memurlar için bu dönem kendilerine sunulmuş bir bedava tatil fırsatı. Bu insanlara göre devlet, kriz aşıldıktan sonra çalışmadıkları günler için de kendilerine ödeme yapacak. Son olarak 1995’te yaşanan benzer bir ‘kapama’ dönemi sonrası Clinton hükümeti kamu çalışanlarına zorunlu izin süresi için de geri ödeme yapmıştı.

Beklentilere göre bu dönemin asıl etkisi ise devletle direk olarak iş yapan şirketler üzerinde olacak. Devletle bir kontrata bağlı olarak çalışan bu şirketlere dün öğleden sonra birer ‘iş durdurma’ mektubu gönderildi. Bu şirketlerden pek çoğu çalışanlarına zaten yeterince sınırlı olan bir işletme bütçesine göre maaş veriyor. Devletin söz konusu ‘kepenk kapatma’ süreci 2 haftadan uzun sürerse, büyük ihtimalle bu işletmelerden herhangi bir ödeme olmaksızın vazifelerine belirsiz bir süre için son vermeleri istenecek ya da kontratları tamamen feshedilecek.

Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı da tıpkı diğer federal kurumlar gibi bu dönemde kapatılacak. Gayet iyi bilindiği gibi, Sağlık Bakanlığı’nın Düşük Maliyetli Bakım Yasası – diğer adıyla Obamacare – konusundaki çalışmaları kongredeki tartışmaların neredeyse ana konusuydu. Cumhuriyetçilerin pek çoğuna göre Obamacare halihazırdaki en büyük hükümet yetkilendirmesi olarak bütçe açığını ciddi manada artıracak. Cumhuriyetçiler aynı zamanda yasa nedeniyle halkın ortalama sigorta ödemeleri de yükseleceğini ve ortalama bir Amerikan ailesinin bu işten zarar göreceğini iddia ediyor. Fakat hem ABD Kongresi Bütçe Ofisi hem de akademik dünyadan farklı eğitim kurumları tarafından hazırlanan çok sayıda araştırmaya göre bu idda pek de geçerli değil. Raporlara göre toplam sağlık harcamaları azalıyor ve şahısların ödediği aylık sigorta ödemelerindeki artış beklenenden çok daha az. Son yıllardaki ülkenin toplam sağlık harcamasındaki artış oldukça makul bir seviyede. Geçtiğimiz yıl bu oran yüzde 1.5 ila 2.5 arasındaydı.

Başkan Obama’nın geçen akşam hatırlattığı gibi “Obamacare ne olursa olsun yoluna devam ediyor”. Devletin büyük oranda faaliyetini durdurduğu gün, yani dün, Sağlık Bakanlığı’nın yeni Sağlık Sigortası Marketi bütün eyaletler için açıldı. Dünden itibaren pek çoğu hayatlarında ilk kez olmak üzere milyonlarca Amerikalı, düşük ücretli, yüksek kapsamlı sağlık sigortası satın almaya başladı.

Başkan Obama, dün tüm kamu çalışanlarına bir mektup göndererek bütçe tartışmalarının aslında kepenk kapama noktasına hiç gelmemesi gerektiğini söyledi. Kongre’nin hala hükümete ihtiyaç duyduğu bütçeyi vererek süreci sonlandırabileceğini belirten ABD başkanı, Temsilciler Meclisi’nin Senato’yu takip etmesi ve partizan tartışmaları sürecin dışında bırakması gerektiğini ifade etti.

Kısaca ülke herkesi bir şekilde ilgilendiren ilginç bir süreçten geçiyor. Bazı kamu çalışanları için her geçen gün biraz daha zor olacak. Bu insanlar, durumlarıyla ilgili ufak bir gelişme için her haberi can kulağıyla takip edecek.