Mutfak alışverişinde nelere dikkat edilmeli

Yediğimiz-içtiğimiz gıdalar bizim fiziksel yapımıza tesir ettiği gibi, psikolojikyapımızı da etkiliyor. Dolayısıyla sağlıklı gıdalarla beslenmek isteyen duyarlı tüketiciler yapacakları alışverişlerde aldığı gıdalara dikkat etmeli, şüphelendiği bir konu varsa bunu üreticisine mutlaka sormalı.

Bir gıda maddesinin sağlıklı olup olmadığını öğrenmenin en iyi yolu ambalajlıysa içeriğine ve son kullanma tarihine bakmak, açıkta satılıyorsa özelliklerine dikkat etmek. Tüketicilerin gıdalardaki katkı maddelerinin mahiyetini öğrenmek için iyi bir “etiket okuyucusu” olması da gerekiyor. Anlaşılamayan noktalar üreticiye sorulmalı, şüpheli bir durum tespit edilmişse de Alo-174 Gıda Hattı’na şikâyette bulunulmalı.

Aile Hekimliği Uzmanı Dr. Saim Şendil, kullanım tarihi geçmiş gıdalarda bakteri üreme riski bulunduğunu belirterek, tüketicileri küflü ve süresi geçmiş gıdalara karşı uyardı. Bu tarz gıdaların kısa sürede besin zehirlenmelerine sebep olabileceğine dikkat çeken Dr. Şendil, ishal, kusma, karın ağrısı ve ateş görülen hastalar ve özellikle çocukların öncelikli olarak şüpheli gıda tüketip tüketmediğinin araştırılması gerektiğini vurguladı.

İshallerde en korkulan durumun sıvı kaybı ile dehidratasyon olarak adlandırılan klinik durum olduğunu ifade eden Dr. Şendil, geçmişte bu yüzden birçok çocuğun hayatını kaybettiğini söyleyerek aynı riskin bugün de hastanelere uzak bölgelerde yaşayan çocukların sağlığını tehdit ettiğini belirtti.

Dr. Şendil, uzun vadeli en ciddi hasarı oluşturan gıdaların başında açıkta satılan midye ve kabuklu deniz ürünlerinin yer aldığını kaydederek, “Üreyen virüslere bağlı bağırsak enfeksiyonu, ishal, kusma gibi şikâyetlerin görülmesi midyenin en masum zararlarındandır. Ağır metal ürünleri ile beslenen midye gibi deniz ürünleri karaciğer yağlanmasına ve uzun vadede ciddi hasarlarına sebep olmaktadır.” dedi.

BOZUK GIDA, SİNİR SİSTEMİNİ ETKİLİYOR

Uzman Dr. Saim Şendil, gıdalarla bulaşan bakteri ve virüsler konusunda şu bilgileri verdi: “Et konservelerinin bozulması ile klostiridyum, sütlü besinlerde stafilokok, atık suların bulaştığı besinlerde E.coli, salmonella, shigella, V.kolera cinsi bakteriler üreyebilir. Rotavirüs enfeksiyonları da geçtiğimiz dönemlerde olduğu gibi tedavisi zor salgınlara sebep olabilir. Özellikle açıkta satılan gıdaların sağlıksız şartlarda saklanması ve satılması sonucunda büyük şehirlerimizde bu virüslerin her türü ile ilgili salgınlar görülebiliyor. Bu salgınlarda bağırsak enfeksiyonu yanında sinir sistemi ile ilgili bozuklukların da meydana geldiği norovirüsler ile ishal salgınları görülmüştü.

‘İçindekiler’i dikkatli okuyun

İçindekiler listesi okunmalı. Özellikle ufak yazılara dikkat edilmeli.
Restoran, büfe vb. gibi yerlerden ambalajsız olarak alınan yemek ve tatlı çeşitlerinin içinde ne olduğu sorulmalı.
Et ve katkı maddelerinin İslâmi usule uygun olup olmadığı, domuz mamülü ya da alkol içerip içermediği öğrenilmeli.
Çocuk yuvaları ve okullarında neler yendiği öğretmenleriyle konuşulup öğrenilmeli.
Kosher damgalı ürünler bazı türlerde alkol içerebildiğinden her zaman ‘helal’ anlamına gelmiyor.
Yumurtada hijyen çok önemli

Oda sıcaklığında bekletilen yumurtalar alınmamalı.
Kabuğunda hastalık yapıcı ‘Salmonella enteridis’ mikrobu bulaşabileceği ve yumurtanın içine de geçebileceği dikkate alınarak yumurtalarda kırık, çatlak ve aşırı kir bulunmamasına dikkat edilmeli.
Eve getirildiğinde yumurtaların tazeliklerini kaybetmemesi için buzdolabında muhafaza edilmeli.
Küflü ürünleri almayın

Meyve ve sebzelerin taze olmasına dikkat edilmeli, aşırı lekeler bulunan, çürümüş ürünler tercih edilmemeli

Son kullanma tarihi çok önemli. Bu tarihler yazılırken, gıdanın 4 veya 2 santigrat derecede saklanacağı dikkate alınır. Bu yapılmamışsa son kullanım tarihinin bir önemi kalmayabilir. Bazen peynir ve meyve-sebze gibi gıdaların, paketten çıkarıldığında küflenmiş olabileceğine dikkat edin.

Konserve kutularında herhangi bir açılma olup olmadığının da mutlaka kontrol edilmesi gerekir. Hatalı konserve tüketimi ölüme yol açabilir.