Orlando saldırganı Omar Mateen kimdir?

Florida eyaletinin Orlando kentinde eşcinsellerin gittiği bir gece kulübüne saldırarak 49 kişiyi öldüren ABD vatandaşı Omar Mateen, 2013’ten bu yana Federal Araştırma Bürosu’nun (FBI) takibinde olan bir isim.

Mateen, Cumartesi’yi Pazar’a bağlayan gece saat 20:00 sularında, Orlando’nun en popüler eşcinsel gece kulüplerinden biri olan Pulse’ta açtığı ateşle aynı zamanda ABD tarihinin en kanlı silahlı saldırısını da gerçekleştirmiş oldu.

FBI, polisle girdiği çatışmada öldürülen 29 yaşındaki Mateen’in ‘radikal İslamcı ideolojiye’ meyilli bir kişi olduğunu söylüyor ama Mateen’in uluslararası bağlantılarının olup olmadığı henüz belli değil.

Saldırıyı düzenlemeden dakikalar önce 911 acil yardım hattını arayan Omar Mateen’in Irak Şam İslam Devleti’ne (IŞİD) biat ettiğini açıkladığı ifade ediliyor. IŞİD ise Mateen’i ‘savaşçımız’ olarak niteleyip benimserken, saldırıyı da üstlendi. Ancak IŞİD’in saldırıyı düzenleyen Omar Mateen’le doğrudan irtibat içinde olup olmadığı henüz netlik kazanmadı.

Mateen’in babasıysa ABD’de yayın yapan NBC televizyon kanalına konuştu ve ‘saldırının dinle uzaktan yakından ilgisi olmadığını’ söyledi. Baba Seddique Mateen, oğlunun iki erkeği öpüşürken görünce ‘çok sinirlendiğini’ ifade etti. Baba Mateen’e göre Omar’ın planladığı saldırıdan ailenin hiçbir üyesi haberdar değildi: “Biz de tüm ülke gibi şok içindeyiz.”

BBC Türkçe’nin haberine göre, saldırıyı düzenleyen Mateen’le ilgili soru işaretleri oluşmaya başladığı sırada Orlando’da bir basın toplantısı düzenleyen FBI ajanı Ron Hopper, saldırganın 2013’ten bu yana iki farklı soruşturma kapsamında toplam 3 kez sorguya çekildiğini açıkladı.

İlk iki sorgu, 2013’te Mateen’in çalıştığı güvenlik şirketinde, iş arkadaşlarına IŞİD hakkında yaptığı yorumlar yüzünden gerçekleşiyordu.

Emniyet güçleri Mateen aleyhinde yeterli delile ulaşamayınca herhangi bir suçlamada bulunmadan soruşturmayı sonlandırdı.

2014’e gelindiğindeyse, Omar Mateen bu kez Suriye’de intihar saldırısı düzenleyen ilk ABD vatandaşı Moner Mohammad Abu-Salha ile olası bağlantıları nedeniyle sorguya alındı. FBI, Mateen ve Abu-Salha arasında net bir bağlantı kuramayınca bu soruşturma da herhangi bir suçlama olmadan kapatıldı.

Her ne kadar FBI tarafından sorgulanmış olsa da, Mateen ABD istihbarat birimlerinin radarına girmedi. Florida eyaletinin kayıtları, Omar Mateen’in yasal silah ruhsatına da sahip olduğunu gösteriyor.

2007’den bu yana G4S adlı güvenlik şirketinde çalışan Mateen, Pulse gece kulübüne elinde tam otomatik AR 15 tipi bir tüfek ve bir de tabancayla gelmişti. Orlando Emniyeti, Mateen’in her iki silahı da saldırıdan sadece birkaç hafta önce aldığını açıkladı.

Mateen, New York’ta doğmuş olan Afganistan kökenli bir ABD vatandaşıydı. Ancak Mateen’in ailesi, oğullarının doğumundan kısa bir süre sonra Orlando kentinden arabayla 2 saat uzaklıktaki Fort Pierce’a taşınmıştı.

Mateen’in eski eşi Sitora Yusufiy, Omar’ı “Akli dengesi yerinde olmayan birisi” olarak tanımlıyor ve evli kaldıkları kısa süre içerisinde kendisini defalarca dövdüğünü söylüyor. 2009 yılında internet üzerinden tanışıp Fort Pierce’ta evlenen çift, aylar sonraysa boşanmış. Sitora Yusufiy’nin ailesi Omar Mateen’in kızlarını dövdüğünü öğrenir öğrenmez kızlarının evi terk etmesini istemiş.

Washington Post gazetesine konuşan Yusufiy, “Eve gelir, sırf çamaşırları yıkamadım diye beni dövmeye başlardı” diyor.

Evli kaldıkları kısa süre içerisinde Mateen’in dinle bir ilgisinin olmadığını da anlatan Yusufiy, eski kocasının sürekli olarak spor salonuna gittiğini de söylüyor.

Yusufiy,her ne kadar Omar Mateen’in saldırısını IŞİD’le bağlantılı olarak göstermeye çalışanlar olsa da saldırının asıl nedeninin Omar’ın akli dengesinin yerinde olmaması olduğunu da düşünüyor.

Orlando polisi Mateen’in saldırı günü bir araç kiralayıp Pulse gece kulübüne geldiğini düşünüyor. 911’e açtığı telefonda 2011’de Boston’da yaşanan bombalı saldırıdan da bahsettiği ifade edilen Mateen’in eşcinsellerin gittiği bir gece kulübünü özellikle hedef aldığı kanısı hakim.

Mateen sosyal medyada paylaştığı fotoğraflarda üzerinde New York Polis Departmanı logosu olan tişörtlerle görülüyor. Ancak New York polisinden yapılan açıklamada saldırganın kendileriyle uzaktan yakından bir ilgisinin olmadığını, tişörtlerin sadece birçok mağazada satılan ancak resmi olmayan tişörtler olduğu belirtildi.

Omar Mateen’in babasının ise California eyaletindeki bir televizyon kanalında programı olduğu ve programdaki konuşmalarında Pakistan karşıtı, Taliban yanlısı bir söylem sergilediği de ortaya çıkmış durumda.
Fotoğraf: Facebook