ABD seçiminin galibi en az 273 delegeyi kazanan Demokrat aday Joe Biden oldu. Seçim sonuçları için dava açması beklenen eski başkan Donald Trump şimdilik sessiz görünüyor. Biden ise yaptığı ilk konuşmada tansiyonu düşüreceğinin ve herkesle kucaklaşacağının mesajını verdi. “Sert söylemi bir kenara bırakma, atmosferi sakinleştirme, birbirimize tekrardan bakma ve birbirimizi dinleme zamanı” dedi.
BİDEN:BİRBİRİMİZİ DİNLEME ZAMANI
İç kamuoyunu rahatlatmaya yönelik mesajlar veren yeni yönetimi bekleyen bir çok problem var. Biden ise bu problemlere karşı vaatleriyle başkanlık yarışını göğüsledi. Biden’in özellikle seçim kampanyası boyunca halkın şartlarını iyileştirmeyi vaat eden söylemlerini hayata geçirip geçirmeyeceği merak konusu. Biden, en acil sorun olan koronavirüs hakkında, herkese ücretsiz test imkanı sağlama ve ulusal filyasyon programı için 100 bin kişiyi işe almayı vaat etti. Ayrıca eski başkan Barack Obama’nın çıkardığı Obamacare’i genişletmek ve nüfusun yüzde 97’sini sigortalamak istediğini belirtti.
ASGARİ ÜCRETİ ARTIRMA VAADİ
Biden asgari ücreti saatlik 15 dolara çıkarma vaadiyle seçmenlerin karşısına çıktı. Ayrıca sosyal güvenlik ödemelerini aylık 200 dolar azaltmak, Trump dönemindeki vergi kesintilerini iptal etmek ve federal öğrenim kredisi borçlarından 10’ar bin dolar affetmek de Biden’ın vaatleri arasında yer aldı.
IRKÇILIĞA KARŞI ‘TEKRAR İNŞA’ PROGRAMI
Biden ABD’nin zaman zaman başını ağrıtan ırkçılıkla azınlıkları destekleyen geniş ekonomik ve sosyal politikalar aracılığıyla mücadele etmek gerektiğini ifade etti. “Tekrar inşa” adı verilen programda, azınlıkların işletmelerine destek verecek 30 milyar dolarlık bir yatırım fonu da yer aldı.
İDAM KALDIRILACAK, MAHKUM SAYISI DÜŞÜRÜLECEK
ABD’nin yeni başkanı 1990’larda uygulanan “suçla sert mücadele” politikasından da vazgeçmeyi planlıyor. Biden vaatleri arasında cezaevine giren kişilerin sayısını azaltmak, hapis cezalarında alt sınırı kaldırmak, esrarı yasallaştırmak, sabıka kayıtlarındaki geçmiş esrar suçlarını silmek ve idamı kaldırmak da var.
İKLİM ANLAŞMASI’YLA ÇEVREYE SAYGI DÖNEMİ
İklim değişikliğini varoluşsal bir tehdit olarak adlandıran Biden, Paris İklim Anlaşması’nı tekrar imzalayacağını açıkladı. Obama’nın imzaladığı ve Trump’ın çekildiği anlaşma, 2025’teki karbon salınımının 2005’tekinden yüzde 28 az olmasını öngörüyordu.
NATO’YLA İLİŞKİLERİ TAMİR DÖNEMİ
Biden önceliğin ulusal problemler olduğunu söylese de O’nu bekleyen küresel problemler de var. Dünyanın her yerinde daha aktif bir ABD’yi savunan Biden, ABD’nin müttefikleriyle, özellikle de Trump’ın fonunu kesmekle tehdit ettiği NATO ile ilişkileri tamir etmek istediğini beyan etti.
GÖZLER RUSYA VE ORTADOĞU’DA
Başkan yardımcılığı döneminde “Arap Baharı”nın mimarı olarak öne çıkan Biden, Irak işgaline de destek vermişti. Biden’ı özellikle Ortadoğu’da zorlu bir süreç bekliyor. Öncelikli dış politika başlıklarından biri de İsrail-Filistin ilişkileri olacak. İsrail yönetimiyle yakın ilişkileri olduğu bilinen Biden, iki devletli çözümü savunurken Filistinlilerin tepkisine neden olan Kudüs’teki büyükelçiliği ve ‘başkent’ kararını koruyor.
Diğer yandan Trump’ın aksine Biden’ın Rusya’ya karşı daha katı bir tutum aldığı biliniyor. Putin’in “Batı demokrasisine” saldırdığını ve NATO’yu zayıflatmaya çalıştığını savunan Biden, NATO ve AB desteğiyle Rusya’ya daha fazla baskı yapılmasını istiyor. İran’la ise nükleer müzakereye geri dönülmesi görüşünü paylaşan Biden, yaptırımların devam etmesi gerektiğini savunuyor.
TÜRKİYE DOSYASINDA S-400 VE YAPTIRIMLAR VAR
Türkiye ABD’nin karşı çıkmasına rağmen Rusya’dan S-400 almıştı. İki ülke ilişkilerini geren S-400’lerin ABD seçimi sonrasında ilk Türkiye gündemi olması bekleniyor. ABD Kongresi’nin Aralık ayı ortasına kadar yasalaştırmayı öngördüğü 2021 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası, Rusya’dan S-400 satın alan ve denemesi de yapan Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını içeriyor.
Yaklaşık 740 milyar dolarlık bir bütçeyi içeren yasa, Trump’ın onayıyla yürürlüğe giren Amerika’nın Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası’nın (CAATSA) Türkiye’ye karşı uygulanmasını kapsıyor. Seçimin hemen akabinde yeni yönetimin Türkiye ile yapacağı ilk görüşmede bu konunun gündeme gelmesi bekleniyor.
BİDEN-ERDOĞAN İLİŞKİSİ
Biden, geçen yıl aralık ayında New York Times’a verdiği bir mülakatta Erdoğan’dan “otokrat” diye bahsetmişti. Biden ayrıca Türkiye’de muhalefete destek vereceğini de açıklamıştı. Bir dönem Dış İlişkiler Komisyonu’nun başkanlığını yürüten ve bu görevleri sırasında Türkiye’yi yakından ilgilendiren birçok konuda yer alan Biden, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la ilgili sözleri nedeniyle eleştirilmişti.
