Safra yolu ve pankreas hastalıklarının en belirgin bulgusu sarılık

Gastroentereloji Uzmanı Prof. Dr. Mevlüt Başkol, safra yolu ve pankreas hastalıklarında en belirgin ve en sık bilinen bulgunun sarılık olduğunu ifade ederek; bunu ağrı, ateş ve titremenin takip ettiğini söyledi.

Safra yolu ve pankreas hastalıklarının tedavisinde önemli bir yeri olan ERCP yönteminden, geçmişte görüntüleme ve tanıda faydalanılırken, artık safra taşlarının düşürülmesinden, tümör ve darlıkların tedavi edilmesine kadar pek çok alanda kullanılıyor. Daha çok sarılık, ağrı, ateş ve titreme ile kendini gösteren safra yolu ve pankreas hastalıklarının tedavisinde kullanılan ERCP, hastanın kısa sürede ayağa kalkmasını sağlıyor. Endoskopik yolla ağızdan girilerek safra yollarının ve pankreasın görüntülenmesini ve buradaki rahatsızlıkların tedavi edilmesini sağlayan yöntem, 1960’lardan bu yana kullanılsa da tıp teknolojisindeki gelişmeler nedeniyle son 20 yılda daha önemli hale geldi.

ERCP yöntemi hakkında bilgi veren Prof. Başkol, endoskopik retrograd kolanjiyopankreotografi yani ERCP’nin 1960’larda tanı yöntemi olarak kullanılmaya başlanan ancak günümüzde daha çok tedavi için başvurulan bir endoskopik görüntüleme yöntemi olduğunu söyledi. Tedavide Duodenoskop adı verilen özel bir alet kullanıldığını ifade eden Prof. Başkol, şu bilgileri verdi: “12 parmak bağırsağında, safra yollarının ve pankreas kanalının açıldığı papilla adı verilen bölüme ulaşılarak safra yolları ve pankreas kanalı görüntüleniyor. Bu bölgede patoloji olup olmadığına bakılıyor. ERCP tetkiki, safra yolu ve pankreas kanalı hastalıklarında kullanılıyor. Safra kesesinden ana safra kanalına düşen taşlara müdahale edilebiliyor. Papilla bölgesinde görülen tümör ve darlık gibi durumlarda da bu işlem yapılıyor. Safra kanalından örnek alınıp tümör varlığı ortaya konuyor. Darlık, stent konularak aşılıyor ve buna bağlı sarılık ortadan kalkıyor. Hastalık nedeniyle safra kesesi çıkarılanlarda özellikle laporoskopik cerrahi sonrasında nadiren de olsa kaçaklar görülebiliyor. Safra kaçakları da ERCP yöntemiyle stent konularak tedavi ediliyor.”

Prof. Başkol, safra yolu ve pankreas hastalıklarında en belirgin ve en sık bilinen bulgunun sarılık olduğunu ifade ederek, “Bunu ağrı, ateş ve titreme takip ediyor. Buna da kolanjit adı veriliyor. Bazen de hastada hiçbir şikayet ya da belirti görülmüyor. Başka bir nedenle yapılan tomografi ya da MR kolanjiyografi tetkiki ile safra ve pankreas kanalı patolojileri saptanabiliyor. Burada öncelikli olarak şunu vurgulamak gerekli; ileri derecede sistemik hastalığı olan yani akciğer ve kalp rahatsızlığı bulunan kişilere anestezi uzmanları tarafından onay verilmesi gerekiyor. Eğer bu uzmanlar işlemi riskli görürse, ERCP yapılamıyor. Bunun yanı sıra kanama bozukluğu olan hastalarda işlem öncesinde gerekli tedbirler alınıyor. Kan sulandırıcı ilaç kullanımının da işlemden belli bir süre öncesi kesilmesi isteniyor. Hastanın aç olması gerekiyor.” dedi.

ERCP’NİN DİĞER TEDAVİ YÖNTEMLERİNE GÖRE ÜSTÜNLÜĞÜ NEDİR?

Prof. Dr. Mevlüt Başkol, safra yolu taşları ve darlıklarında radyoloji hekimleri perkütan yolla safra yolunun gösterilmesi yöntemini kullandığını belirterek, “Bu işlemde karaciğerden küçük bir kılavuzla girilerek safra yolları gösteriliyor. Yine bu yolla karaciğer içinde ERCP ile ulaşılamayacak bölgedeki kötü huylu tümörlere de ulaşılıyor. Ancak ERCP’nin yan etkisi çok daha az ve hasta kısa sürede taburcu ediliyor. Ayrıca daha az enfeksiyon riski bulunuyor.” ifadesini kullandı.