Romatizma yaşlı hastalığı mı?

Romatizma genelde yaşlı hastalığı olarak bilinir. Oysaki romatizmal hastalıkların ne yaşı var ne de tek çeşidi. Kireçlenme ve iltihaplı türleri olan bu rahatsızlık, çocuklarda bile görülebiliyor. Hastaların sosyal hayatlarını etkiliyor, hatta ömürlerini kısaltabiliyor.

Romatizma deyince akla ilkin mütemadiyen dizlerindeki ağrıdan yakınan yaşlı teyze ve amcalar geliyor. Oysa romatizmal hastalıklar tek çeşit değil. Kireçlenme tarzında olabileceği gibi iltihaplı türleri de var. Üstelik gençlerde hatta çocuklarda dahi görülebilen türleri var. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı ve Romatoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ömer Kuru, romatizmal hastalıkları, “7’den 70’e her yaştan insanda görülebilen ve sebep olduğu belirtiler (ağrı, şişlik…) nedeniyle hastaların sağlıklarını olduğu kadar sosyal hayatlarını önemli ölçüde etkileyen ve hatta yaşam sürelerini kısaltabilen hastalıklar.” olarak tanımlıyor. En sık görülen romatizmal hastalıklardan olan romatoid artrit dışında ankilozan spondilit, sedef romatizması, Behçet hastalığı, ailevi Akdeniz ateşi, sistemik lupus eritematozus (SLE), gut gibi romatizmal hastalıkların tanı ve tedavisi romatologlar tarafından yapılıyor.

Bu grup içinde en sık rastlanan romatoid artrit (RA), bağışıklık sisteminin başta eklemler olmak üzere vücuttaki dokularda hasara neden olması sonucu ortaya çıkan ve kalıcı sakatlığa sebep olabilen kronik bir hastalıktır. Eklemlerde ağrı, şişlik, katılık ve hareket kaybına neden olabilir. Görülme sıklığı en çok 30-50 yaşları arasında olmasına rağmen çocuklarda ve hatta gençlerde de görülebiliyor. Yine sık görülen hastalıklardan bir diğeri ankilozan spondilit (AS) yani bel kemiğiyle kalça kemiği arasındaki eklemin iltihaplanmasını ifade eden kronik bir romatizmal hastalık. İstirahatle geçmeyen bel ve boyun ağrıları, sertleşmesi ve halsizlik en önemli belirtilerinden.

Romatizma TV yayında!

Romatizmal hastalıklar arttıkça bu konudaki kafa karışıklığı da artıyor. Hekime ulaşmayı kolaylaştırmak ve hastalıklar hakkında her türlü detaylı bilgiyi almak için yeni bir internet sitesi var. Siteye www.romatizmatv.com adresinden ulaşmak mümkün. Sitede, 300’e yakın soru çeşitli üniversitelerden öğretim üyeleri tarafından kısa videolar şeklinde yanıtlanıyor. Herkesin erişimine açık ve ücretsiz olan sitenin çıkış öyküsünü Türkiye Romatoloji Derneği Romatizma TV Koordinatörü Doç. Dr. Timuçin Kaşifoğlu şöyle özetliyor: “Ülkemizde sayısı 200’ü geçmeyen romatoloji uzmanına karşılık, milyonlarca romatizma hastası var. Doktora kısıtlı erişimi olabilen bu hastalar internette kafa karıştırıcı ya da doğru olmayan bilgilerle karşılaşıyorlardı. Türkiye Romatoloji Derneği, bu kafa karışıklığını önlemek için Romatizma TV isimli internet sitesini hazırladı.”

Bilinmesi gerekenler

Kaplıcalar herkese iyi gelir mi?

Pek çok termal tesisin ilanlarında veya tesis girişinde iyi geldiği romatizmal hastalıkların listeleri bile bulunuyor. Ancak romatizmayla ilgili sık sorulan soruları cevaplayan Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Romatoloji Bilim Dalı İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Timuçin Kaşifoğlu’na göre gerçek tam olarak böyle değil. Özellikle de iltihaplı romatizmal hastalıkları olan hastalar bu tür merkezlere gittiğinde şikâyetleri daha da artabilir. Bu tür termal merkezler kireçlenme olarak da bilinen iltihaplı olmayan eklem romatizmalarının tedavisinde işe yarayabilir.

Romatizma öldürür mü?

Bazı romatizmal hastalıklar beyin, kalp, akciğer gibi organları etkileyebilir. Tanı ve tedavide gecikildiğinde ciddi sakatlık veya ölüme yol açabilir. Bu nedenle romatizmal hastalıkla ilişkili yakınmaları olan kişilerin romatoloji uzmanlarınca değerlendirilmesi önemli.

Her bel ağrısı bel fıtığı mıdır?

Dinlenmekle geçmeyen hatta daha kötüleşen ve genç yaşlardaki bireylerde başlayan bel ağrısı bel fıtığı dışındaki nedenlerle ilişkili olabilir. Özellikle genç hastalarda bel ağrısı ankilozan spondilit denilen ve omurgayı etkileyebilen bir hastalığın bulgusu olabilir.

Romatizmal hastalıklar genetik mi?

Bu sorunun tek bir cevabı yok aslında. Bazı romatizmal hastalıklar açısından ailesel yatkınlık önemli. Ailesel geçişin en belirgin olduğu romatizmal hastalık grubu ankilozan spondilit. Bu hastalıkta bile ailesel risk % 10-30 civarında. Aile bireylerinde romatizmal hastalığı olan birisinin olması, diğer aile fertlerinde küçük bir risk artışına yol açabilir.

Tekrarlayan ağız yaraları neyin belirtisi?

Behçet hastalığının en önemli yakınmalarından biri aft denilen ağız yaraları. Bu tür ağız yaraları başka hastalıklarda da görülse bile Behçet hastalığının olabileceği unutulmamalı. Çünkü Behçet hastalığı, dünya üzerinde en fazla Türkiye’de görülüyor. Behçet hastalarında ağız yaraları dışında, cinsel organ yaraları, körlüğe yol açabilen göz iltihaplanmaları, damar tıkanıklıkları da görülebilir.