Gribi önlemenin en etkili yolu elleri yıkamaktan geçiyor

Uludağ Üniversitesi (UÜ) Veteriner Fakültesi Gıda Hijyeni ve Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Tayar, ellerin sabunla yıkanmasının ishal ve grip gibi hastalıkları önlemenin en etkili ve masrafsız yollarından birisi olduğunu söyledi. Tayar, “Bu iki hastalık, her yıl yaklaşık 3.5 milyon çocuk ölümüne yol açıyor. O yüzden soğuktan değil kirli ellerden korunmak lazım.” dedi.

UÜ Veteriner Fakültesi Gıda Hijyeni ve Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Tayar, milyonlarca kişiyi ellerini sabunla yıkamaya özendirmek amacıyla düzenlenen ‘Küresel El Yıkama Günü’ sebebiyle bir açıklama yaptı.

Dünyada her gün 5 yaşından küçük 5 binden fazla çocuğun ishal yüzünden öldüğüne dikkat çeken Tayar, ishale temiz olmayan su, temel sanitasyon olanaklarının bulunmaması ve yetersiz hijyenin sebep olduğunu öne sürdü. Tayar şunları kaydetti: “Havalar serinlemeye başladı, nezle ve grip kapıda. Bugünlerde ‘üşüttüm ya da üşütmüşüm’ kelimelerini sık duymaya başlayacağız. Üşütme ile hastalıkları ilişkilendirmek yalnızca nezle ve gribe özgü de değil. Bu mevsimde nezle ve gribin artmasının sebebi ne soğuk ne de üşütmedir. Nezle ve gribin üşütme ile bir ilişkisi yok. Hava ne kadar soğuk olursa olsun, insanlar diğer bir insandan virüs almadıkça kesinlikle nezle ve gribe yakalanmazlar. İnsanlar kışın da yaz mevsimindeki gibi yaşasa, kış gelince nezle ve grip artmaz aksine azalır. Çünkü havaların soğuması, çevre sıcaklığının düşmesi bakterilerin-virüslerin üremesini yavaşlatır, ömrünü kısaltır. Bu nedenle de kış aylarında virüslerin hastalık oluşturması da daha zorlaşır. Bu tür hastalıkların sonbahar ve kış aylarında daha az görülmesi gerekir. Oysa bu böyle olmuyor. Soğuk aylarda nezle ve grip daha çok görülüyor. Çünkü okullar bu mevsimde açılıyor, çocuklar zamanlarının hemen tamamını kapalı mekanlarda geçiriyor ve büyük küçük herkes toplu taşıma araçlarını daha sık kullanılıyor.”

Soğuk aylarda her yaştan insanın zamanının büyük kısmını okul, kafe, otobüs ve minibüs gibi kapalı mekanlarda geçirdiğine işaret eden Prof. Dr. Mustafa Tayar, “Daha da kötüsü, soğuk gelmesin diye buraların kapı ve pencereleri sıkı sıkıya kapatılıyor. Havadaki bakteri ve virüslerin yoğunluğu en üst düzeye çıkıyor. Bu gibi yerler tanıdık tanımadık insanların bir birine çok yakın olduğu ve birbiriyle en yoğun virüs alışverişinde bulunduğu yerlerdir.” şeklinde konuştu.

ELLERİN TEMAS ETTİĞİ YERLERE DİKKAT

Günlük hayatta en sık gerçekleştirilen eylemlerden birinin ellerin yıkanması olduğunu anlatan Tayar, 2-3 dakikayı alan basit gibi görünen el yıkamanın çoğu zaman insan hayatını kurtardığını vurguladı Tayar şöyle devam etti: “Çevremizde olduğu kadar insan vücudunda da milyonlarca mikroorganizma yaşamaktadır. Normal erişkin bir insan elinde temiz gibi göründüğü durumlarda bile elin 1santimetre karelik alanda altı bin adet bakteri bulunabilir. Tuvaletlerden bulaşabilecek mikroplara karşı uygun tekniklerle el yıkamak son derece etkili olduğu gibi üst solunum yolu enfeksiyonları, grip gibi hastalıklara neden olabilen virüslerden de korunmanın en basit yolu el temizliğidir. Çoğumuz öksürürken mendil kullanmak yerine ağzımızı elimizle kapatır ve avucumuzun içine hapşırırız. Aynı havayı soluduğumuz diğer kişilerin hastalanmaması için yaptığımız bu davranış sonrasında da aynı insanlarla tokalaşarak ayrılırız. Sonuçta elimizi bir hastalık bulaştırma aracı olarak kullanmış oluruz. Grip virüsleri ellerde saatlerce canlı kalabilir. Bu nedenle el yıkama ayrı bir önem kazanmaktadır.”

HAPŞIRIRKEN AĞZI ÇIPLAK ELLE KAPATMAYIN

Öksüren, hapşıran ve ateşi olan insanların kesinlikle okula, işe, kalabalık yerlere gitmemesi gerektiğini dile getiren Tayar, hasta insanların da iş ve okul yerine doktora gitmesi tavsiyesinde bulundu. Öksürme ve hapşırma sırasında, ağız burun kol ile kapatılarak kesinlikle çıplak el ile kapatılmamasına dikkat çeken Tayar, “Ellerin bir virüs yayıcı olması önlenmelidir. Virüsle kirlenmiş ellerle tokalaşmak, kapı kollarına, asansör, bankamatik düğmelerine dokunmak dokunulan her yerin virüs ile kirlenmesine hastalığın yayılmasına neden olur. Nezle ve grip açısından, alışveriş merkezlerindeki, okullar ve işyerlerindeki kapı kolları, asansör düğmeleri, tırabzanlar, bankamatik düğmeleri insanlar arası virüs alışverişinde çok önemli bir rol oynuyor. Bu nedenle hasta olanların buraları kirletmemeye dikkat etmesi, buralara dokunanların, elini ağzına burnuna götürmemesi, el temizliğine dikkat etmesi götürmemesi çok önemlidir. Bulaşıcı hastalıklardan korunmanın en kolay ve etkili yolu el yıkamadan geçmektedir. Üstelik uygun teknikle yıkanmayan ellerde bakteriler yaşamaya devam etmekte ve hastalığa neden olabilmektedir. Sağlığın korunmasında el yıkamanın önemi hemen herkes tarafından çok iyi bilinmekle birlikte, yine hemen herkes tarafından ihmal edilmektedir.” diye konuştu.