Bebeği uyuturken şiddetli sallamak beyin sarsıntısına neden olabilir

Bebekleri uyutmak için şiddetli sallamanın beyin sarsıntısına neden olduğu belirtildi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Bülent Öztürk, bazen sallamanın kabul edilebilir sınırın üstüne çıktığını ve bebeklerin beyinlerinde sallanmaya bağlı bir çeşit sarsıntı meydana gelebildiğini dile getirdi.

Acıbadem Bursa Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Bülent Öztürk, bebeklerin uyku süreleri ile ilgili şu bilgileri verdi: “Bebekler ilk 3 ayda günde aralıklı olarak ortalama 15-17 saat kadar uyuyor, bu uyku genelde 10-20 dakika ile 3-5 saat süren aralıklarda oluyor. Bebek uykusu hiç bir zaman devamlı 15-17 saat kadar olmuyor. İlk 3 aydan sonra ise uyku süresi 13-15 saate düşüyor. Ancak gün içinde de uyuyan bebek, özellikle gece uykusuna direnebiliyor. Bu da hem bebeklerin gelişimini hem de annelerin dinlenmesini olumsuz etkiliyor. Bu durumda aileler kimi zaman bebeklerini sallayarak uyutma yöntemine başvuruyor.”

Bazı durumlarda bu sallamanın kabul edilebilir sınırın üstüne çıktığını ve bebeklerin beyinlerinde sallanmaya bağlı bir çeşit sarsıntı meydana gelebildiğini ifade eden Dr. Öztürk, şöyle devam etti: “İç kulak, işitme ve denge organlarını içeren iki bölümden oluşuyor. İşitmede hiçbir rol oynamayan ikinci bölüm yalnızca dengeyle ilgili. İçi sıvı dolu yarım daire biçiminde üç kanaldan oluşan bu bölüme “vestibularlabirent” deniyor. Buradaki hücreler, başın en küçük hareketi ile çalkalanan iç-kulak sıvısının çırpıntılarıyla uyarılarak, başın açısal hareketini anında beyne iletiyor. Görme duyusunun da yardımıyla dengenin sağlanmasına yardımcı oluyor. Çok hızla dönüp aniden durduğumuz zaman, iç kulak kanallarındaki sıvı hala dönmekte olduğundan baş dönmesi denilen durum meydana geliyor. Vücut sallanırken gözler sabit bir noktaya baktığında beyine hareket olmadığı sinyali gidiyor. Bu iki sinyal arasındaki fark, araba tutmasında olduğu gibi bir çeşit baş dönmesine neden oluyor ve uyku getiriyor. Uykunun gelmesi vücut ihtiyacı olarak değil tamamen beyinde oluşuyor. Bu nedenle beşikteki bebek de sabit gözlerle bir noktaya baktığında yukarıdaki mekanizmanın yanı sıra hipnozda olduğu gibi bir uyku hali oluyor.”

HAFİFÇE SALLAMAK BÜYÜMESİNE FAYDA SAĞLIYOR

Bazı araştırmaların sallanarak büyütülen bebeklerin hızlı gelişme gösterdiğini ortaya koyduğuna dikkat çeken Öztürk, “Ancak uykuda büyüme hormonunun fazla salgılanması nedeniyle, gelişmenin sallamaya bağlı olmaktan çok uykuya bağlı olabileceği kanısı ortaya çıkıyor. Hiperaktif denilen aşırı hareketli, sürekli hayal gören ve yeteneklerini geliştiremeyen çocukların ‘vestibular’ yani denge sistemlerinde bazı bozukluklara rastlandığını görülüyor. Ancak bebeklerin sadece sallanmaktan dolayı hiperaktif olacağı savı tamamen doğru değil. Mongoloid veya spastik olan çocukların sallanarak uyutulma ile daha iyi gelişebildiklerini gösteren bazı çalışmalar da bulunuyor. Buna rağmen bebeğin uyutulurken yattığı odanın kapısının kapatılıp kararlı bir şekilde yanından uzaklaşılması gerekiyor.” diye konuştu.

Bebek ağladığında çok şiddetli olmamak kaydı ile hafifçe sallamanın bir zararı olmayacağının altını çizen Öztürk, “Hafifçe sallamakla büyüme hormonu uykuda salgılandığından büyümesine ve gelişmesine fayda sağlıyor. Ancak şiddetli sallama beyinde küçük kanamalara hatta beyindeki küçük damarların kopmasına bile neden olabiliyor. Bu travma beyin kamasına ve epilepsiye kadar giden problemlere neden olabilir.” dedi.

BEBEKLERİ DOĞRU UYUTMA ÖNERİSİ

Dr. Öztürk, bebeklerin uyutulması konusunda şu önerilerde bulundu: “İlk 1 ayda bebeği bırakılıp uyumasını sağlamak, hafif ağlayarak uyumasını beklemek önemli. Bu şekilde uyutmalarda çocuk yatağa koyuluyor ve bebekler bir süre sonra kendi kendilerine uykuya dalıyor. Böylece 12 aya kadar aileler de gece daha rahat ediyor. 1 ay ila 12 ay arası bebeklerin odalarının ayrılması gerekiyor çünkü aynı odada yapılan uykularda hem ebeveynlerin hem çocuğun uyku kalitesi iyi olmuyor. Bebeğin ya da ailenin en ufak sesi ve kıpırtısı birbirlerini istemeden uyandırmalarına neden oluyor. Daha büyük bebeklerde ise yanında yatarak ve hikaye okuyarak yada ninni şarkı söyleyerek uyutmak bebeğin rahatlamasına yardımcı oluyor.”