Mısırlıların camisinde iftarlar sakin, teravihler coşkulu

Saatler iftar vaktine bir hayli yaklaşmasına rağmen New Jersey’nin Union City şehrindeki Arap camisinin neredeyse boş olması dikkatimizi çekiyor. Kılınan akşam namazında yalnızca 40 kadar insan var. Ramazan ayındaki bu tenhalığa şaşırıyoruz. Amerika’daki Mısırlıların daha çok sahiplendiği bu camide saatler ilerleyip yatsı namazını bulduğunda ise şaşkınlığımızın yerini şükür alıyor. Zira teravih namazı, bu camide Kabe’den esintilerle kılınıyor.

İftar ile açılan oruçlar, içilen kahve ve cami önündeki merdivenlerde insanların sohbeti biraz olsun Amerika’nın resmi havasından Ortadoğu’nun daha insancıl iklimine taşıyor bizi. Teravih namazını kılmak ve sonrasında cami imamı Dr. Muhammed Musa (Moussa) ile konuşabilmek için ön safta yerimizi alıyoruz. Namaz saati yaklaştıkça cemaat sayısı artıyor. Yaklaşık 600 kişilik cami tamamen doluyor. Üst katta yer kalmayınca, yemek yenilen alt kattaki salona halılar seriliyor ve yüzlerce insan burada teravihe katılıyor. Bu manzara Türk camilerinde gördüklerimizin tam tersi. Türk camilerinde iftar saati çok kalabalık olurken teravih için aynı tanımlamayı yapmak mümkün olmuyor.

Sekiz rekatlık teravih namazı ve arada yapılan Arapça sohbet (İngilizce’ye de çevriliyor), ikram edilen hurma ve su, Türk insanın alışageldiği namaz alışkanlığından biraz farklı. Namazı kıldıran hocanın hem sesinin güzeliği ve kıraatı hem de zaman zaman gözyaşlarına hakim olamaması, namazı bambaşka bir havaya taşıyor. Teravih sonrasında kılınan vitir namazında imamın ayakta yaklaşık 10 dakika süren dua merasimi geceye zirve yaptırıyor. Yatsı, teravih, sohbet ve vitir namazları bittiğinde yaklaşık bir buçuk saatin geçtiğini camiden çıkınca ancak anlıyor insan.

Latin Amerikalı nüfusun yoğun yaşadığı bir şehirde bulunan Kuzey Hudson İslami Eğitim Merkezi (N.H.I.E.C) İmamı Dr. Musa, Ramazan süresince yaptıkları faaliyetleri şöyle özetliyor: “İhtiyaç sahiplerine dinine bakmaksızın yardım ulaştırmaya çalışıyoruz. İftar ve sahur yemekleri veriyoruz. Tüm vakit ve teravih namazlarını cemaatle kılıyor, sabah namazlarından sonra dini sohbetler ve eğitimler yapıyoruz. Ayrıca arzu edenlere gündüz saatlerinde Kuran öğretiyoruz”.

Sahur ve iftarı cami cemaatinden gönüllü kişilerin Ramazan’dan önce yaptığı bağışlarla verebildiklerini belirten Dr. Musa, “Bunların dışında pazar günleri herkes evinden getirdiği yemeklerle iftar açıyor. Pazar günü iftar soframızda farklı onlarca milletin mutfağından yemek bulmak mümkün oluyor” dedi.

Ramazan süresince yine cami çevresinde ikamet eden ve yardıma ihtiyacı olanların dinine bakmaksızın maddi yardım yaptıklarını anlatan İmam Musa şöyle devam etti: “Kendi inanç ve değerlerimizle içinde bulunduğumuz toplumun bir parçası olmaya çalıyoruz. Hatta bu mübarek ay içinde cami avlumuzda bir de bit pazarı (flea market) açıyoruz ki, ihtiyaç sahipleri buradan ihtiyaç duyduklarını çok ucuza alabilsin”

İmam Musa, Ramazan ayı etkinlikleri için camide 15 kişilik bir ekibin bulunduğunu söyledi. Musa, bu grubun vazifesini şöyle izah etti: ‘‘Bu arkadaşlar daha çok sonradan İslam’ı seçmiş Latin Amerika kökenli insanlar. Onlar İslam’la ilgili bu çevredeki insanların sorularını İspanyolca, İngilizce ve Arapça olarak cevaplıyor. Şunu da ifade edeyim ki bu arkadaşlar hiçbir şekilde başka bir dini veya inancı kötüleme, onlarla İslam’ı mukayese etme gibi konuşmalara, tartışmalara girmiyor. Yalnızca Kur’an-ı ve dinimizi anlatıyorlar.”

Amerika’daki diğer camilere kıyasla oldukça büyük sayılabilecek bu caminin cemaati özelde Mısır, genelde Arap kökenli insanlar. Ancak teravih namazında bazı Afrika ülkeleri ile Bangladeş, Pakistan hatta çok az da olsa Türkleri de görmek mümkün. Bu cami de tıpkı Bergen Diyanet camisi gibi daha önce Mason locasıymış.

“Kalbim Mursi’ye üzülüyor, aklım ise ona kızgın”

Cami cemaatinin kendi arasındaki muhabbetin en önemli iki konusu var: Ramazan ve Mısır ile Suriye’de yaşanan trajedi. Teravih namazı için camiye gelen Muhammed Mahdi, önce Ramazan’ın hayatına getirdiği güzelliklerden söz ediyor. Mahdi, “Buradaki Ramazanlar elbette Mısır’da olduğu gibi sokaklara taşan kültürel, manevi bir ortamda geçmiyor. Ülkemde yaşadığım Ramazanları özlüyorum ama şunu da söyleyeyim, ben bu ülkede kendi ülkemden olduğundan daha dindarım” diyor. 25 yıl önce geldiği Amerika’da çalışmadığı iş kalmamış Mahdi’nin. Şimdi bir klima firmasında görev yapıyor. 11 Eylül saldırısının mağdurlarından. Amerika’ya geldikten sonra bir süre fırınlarda çalıştıktan sonra Manhattan’da kendi fırınını açmış. Kısa sürede işlerini yoluna koyan Mahdi’nin fırınının olduğu bina 11 Eylül saldırılarında yıkılmış. “Tüm yatırımımı orada kaybettim” diyor Mahdi.

Mısır’daki askeri darbe konusu açılınca Mahdi’yi konuşmaktan alıkoymak ne mümkün. Darbenin ülkeye verdiği zararı, Cumhurbaşkanı Mursi’nin çok iyi bir insan olmasına rağmen yönetim işinin içinden çıkamadığını, Türkiye’nin onlarca yılda katedebildiği demokrasi yolunu Kahire’nin hemen almaya çalıştığını anlatıyor, veryansın ediyor. “Kalbim Mursi için üzgün, aklım ise ona kızgın” diyor Mısır’ın devrik cumhurbaşkanı için.

Müslümanların yaşadığı sıkıntıların bir türlü bitmediğini ve bunun kendisini çok üzdüğünü belirten Mahdi, “Allah’tan umut kesilmez ama İslam dünyasına baktıkça direnme gücümüz bitecek diye korkuyorum” diyor.

12 yaşındaki kızı ile geldiği camide tanımadığı kimse yok neredeyse Mahdi’nin. Filistinli Şehran Naif de sohbetimize katılan herkes gibi Suriye ve Mısır’la ilgili birşeyler söylemeden geçemiyor. Ramazan ayında Filistin, Suriye ve Mısır için çok dua edilmesini isteyen Naif, “Ölmeden önce ülkeme gitmek ve orada yaşamak istiyorum” diyor.

Uzaktan gelenler sahura kadar cami etrafında oturacak bir yer bulmuş muhabbet ederken yıldızlar şehrin ışıklarına inat gökyüzünü parlatıyor. Amerika’da minarelerde yükselip sokaklarda yankılanan ezanlar olmasa da camiler ve avluları, Ramazan ayının doyumsuz havasını Müslümanlara hissettiriyor.