Kurbanda dikkat edilmesi gerekenler

Kurban mükellefiyeti konusunda hemen herkesin sahip olduğu ilk bilgi şudur: Borcunu ve zarurî ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra geride ihtiyaç dışı artan parası olanların kurban kesmesi gerekir.

Bu sebeple, kurban alacak imkanı bulunmayanların borçlanarak kredi kartı ile kurban almalarına gerek duyulmaz. Borçlanarak kurban kesme mecburiyeti yoktur çünkü. Ancak kurbanı kredi kartı ile alması yokluktan değil de normal bir alışveriş şeklinden kaynaklanıyorsa (faizsiz olmak şartıyla) kurbanda kredi kartı kullanmak caiz olur.

– Bazılarının piknik gibi yerlerde kesebilecekleri tavuk, horoz, ördek, kaz, gibi küçükbaş hayvanlardan kurban olmayacağı kesindir. Kurban ancak, koyun, keçi, sığır ve deveden olur.

Ayrıca koyun ile keçi cinsi bir kişi nâmına kurban olabilirken, sığır ile deve cinsi yedi kişiye kadar ortaklık kabul eder.

– Ancak ortakların hepsi de ibadet ve sevap niyetiyle ortak olmalıdır. Bu sebeple adak, akika, kefaret, ölmüşler adına kesilen kurbanlar için ortak olunabilir. Çünkü bunlarda ibadet ve sevap niyeti söz konusudur. Sevap niyeti olmaksızın sadece taze ve ucuz et almak maksadıyla kurbana ortak olunamaz, olursa kurbanın tümünü iptal eder, et için kesilen kasaplık hayvan durumuna düşürür.

– Kurbanın erkeği ile dişisi arasında fark yoktur. Koyunun erkeğini kurban etmek daha münasip olur diyenler olmuştur.

– Kurban olacak koyun ile keçi bir yaşını bitirmiş olmalıdır. Ancak koyun cinsinin bir yaşını bitirmiş kadar gösterişli olan yedi-sekiz aylığı da kesilebilir. Büyükbaş sığır ise iki yaşını bitirmiş olmalıdır. İki yaştan küçük olanından kurban olmaz.

– Ortaklar kurban etini götürü ile değil, tartı ile son derece eşit ve adil şekilde paylaşmaya dikkat etmeliler. Gönüllerde hissem eksik verildi hissi oluşmamalıdır. Bununla beraber kaçınılması mümkün olmayan önemsiz farklılıkları da büyütmeyip helal etmenin de uygun düşeceği unutulmamalıdır.

– Kurbanın, bayramın birinci günü kesilmesi daha faziletli ve sevaplı olur. Mazeretlerinden dolayı ilk günde kesemeyenler üçüncü günü akşama kadar kesebilirler.

Şafiî mezhebinde ise dördüncü günü akşama kadarda kesmek mümkün olabilir.

– Kurbanı, sahibinin bizzat kendisi kesmesi elbette efdâl ise de kesimi iyi bilen bir kesiciye kestirmek daha uygun olur.

– Kurban kesilirken sahibinin geriden tek başına (Bismillâh) demesi yeterli olmaz. Kurbanı kesecek olan kimsenin kıbleye doğru yatırdığı kurbanı keserken (Bismillâhi Allahü Ekber) demesi gerekir.

Besmeleyi kasten terk edenin ise kestiği yenmez. Unutarak terk edilmesi halinde ise yenir, bir şey lâzım gelmez.

– Kurban etlerinin önemli bir kısmı kurban kesmeyen komşulara ikram edilir. Bir kısmı da evdeki ihtiyaçlar için bekletilir. Ancak imkanı müsait olmayan kalabalık nüfuslu aileler, kurban etinin çoğunu, hatta tamamını bile evinde alıkoyabilirler. Bununla beraber, ihtiyaç içinde inleyen mülteci insanları da bilmezlikten görmezlikten gelmek de doğru olmaz. Hatta bazen kurbanın tümünü bile onlara ulaştırmak kurban sahibine büyük sevap kazandırır, derin bir huzur ve mutluluk verir.

– İhtiyaç sahiplerinin çok olduğu yerlerde kurban eti üç günden fazla bekletilemez. Mutlaka mahrum olan muhtaçlara ulaştırılması gerekir. Peygamber (sas) Efendimiz kıtlık olduğu senelerde evlerde kurban etinin üç günden fazla bekletilmesini yasaklamıştır. Ancak kıtlık geçip imkânlar gelişince üç günden fazla bekletme yasağını kaldırmıştır. Bundan anlaşılan odur ki, çevremizde ihtiyaç sahipleri beklerken buzdolabında günlerce kurban eti saklamak sahibine huzur veren bekletme olmamalıdır.