Gençler eş seçerken tipe değil, önce referansa bakıyor

Son yıllarda boşanmaların artması, gençlerin evlenme kararlarını da etkiliyor. Bu yüzden popüler kültürü yansıtan eş seçimi ile geleneksel tanışmalar kıyaslanıyor. Artık birçok eğitimli genç, çevresinde gördüğü olumsuz evliliklerden dolayı referanslı eş seçimine yöneliyor.

Uzun flört döneminden sonra evlenmesine rağmen boşanmanın eşiğine gelmiş çiftleri gören gençlerin birçoğu “Görücü usulü evlilik daha mı uygun?” diye soruyor. Bu sorgulamada medyada gördükleri kısa süreli, inişli çıkışlı ve güvenin kaybedildiği aşk evliliklerinin payı büyük. Bu düşüncede çevrelerindeki görücü usulüyle yapılmış ve yıllar süren mutlu evliliklerin sağlamlığı ile ilgili bilimsel veriler de etkili oluyor. Bu gençlerin bir kısmı, “Ben bir kişiyi göreceğim, beğeneceğim, yakınlaşacağım fakat onun anne babasını aile yapısını yaşayış tarzını bilmeden bağlanır da yürütemeyeceğimi anlarsam sonra ayrılması daha zor olacak. En iyisi seçim işini aileme bırakayım, onların benim için seçtiği kişiyle tanışayım.” diye düşünüyor.

Görücü usulü evliliklerde kültürel özellikler ön plana çıkıyor. Eşlerin sosyoekonomik gelir düzeyleri, anne-baba, kadın-erkek modelleri, günlük hayat tarzları benziyor. Anneler baskıcı değilse çocuklarının birbirlerini iyi tanımasına fırsat veriyor. Duygularına, fiziki beğeniye ve birbirini çekici bulmasına da önem veriliyor. Böyle bir evlilik sağlıklı başlıyor, ilk başta tutkulu bir aşk olmasa da sevgi, iyi geçimle aşka da dönüşebiliyor. Bazen görücü usulü evliliklerde de adaylar birbirini tanıma imkânı bulamayabiliyor. Çünkü kimisi için mantık kimisi için de duygular ön plandadır. Kişinin kendi çevresinde istediği özellikte uygun biri varsa onun için görücü usulü evlilikten daha sağlıklı olabilir. Bazen de ilk heyecanlar durulup ilk çekimin gücü azaldıkça, farklılıkları tolere edememeye ve kişisel tercihleri ön plana almaya dayanan uyum problemleri ortaya çıkıyor. Farklılıklar uyumu imkânsız kılacak boyutta oluyor. Farklılıklara saygılı olmak ve fedakârlık, kişilikte olgunluk gerektiriyor. Yeterli olgunluğa erişilmemiş olması sağlıklı bir evlilik kurmayı imkânsız hale getiriyor ve iletişim sorunları yaşanıyor. Aile yapıları problemli kişilerle kurulan evliliklerdeyse sorunlar daha da büyüyebiliyor.

Hem görücü usulüne hem de aşk evliliklerine alternatif oluşturan referanslı eş seçimiyse ortak dost ve arkadaşlar aracılığıyla oluyor. Referansların güvenilir olması en baştaki şartlardan. Buna ilaveten tanıştıran kişilerin her iki tarafı iyi tanıması ve adaylarla ailelerin de birbirini iyi tanımaya çalışması da önemli. Tanıştırmaya bağlı referanslı evliliklerde genellikle mantık ön planda olsa da duygular göz ardı edilmediğinde sağlıklı evlilikler kurulabiliyor. Bunun için kişinin eş adayında aradığı özellikleri iyi bilmesi, kendini iyi tanıması ve aradığı özelliklere sahip olduğunu düşündüğü kişilerle tanışmayı kabul etmesi gerekir. Bunların dışında şu unutulmamalı ki evlilik olgunluğuna ermiş, sosyoekonomik kültürel yönden, kişisel özellikleri ve evlilikteki beklentileri birbirine benzeyen kişileri tanıştırmak toplumun yapısını korumak için çok önemlidir.