Ya Trump başkan olursa?

Donald Trump, Cumhuriyetçi Parti’nin başkan aday adayları içinde hem en popüler hem de en önde olan ismi anketlere göre.

ABD olduğu gibi dünyada da birçok insan ‘ya Donald Trump başkan olursa’ diye kendisine sormadan edemiyor. Trump başkan olursa Beyaz Saray’da ilk 100 günde yapacağı icraatları bugüne kadar yaptığı konuşmalardan tahmin etmek zor değil. Tabi Trump söylediklerini sonradan diğer klasik siyasetçiler gibi değiştirip, kulp takmazsa.

Trump’ın başkan olma ihtimalini Başkan Barack Obama’nın konuşma metin eski yazarlarından Jon Lovett ilginç varsayımla şöyle dile getiriyor, “Meksika, Çin genel kurmayları açıklamalarına göre ABD F/A 18 savaş uçakları havasını ihlal etti sözleri rutine döner. Günlük diplomasi dilinde ‘salak’, ‘aptal’, ‘ezik’ gibi ifadeleri de ABD Dışişleri Bakanlığının rutin açıklaması haline gelir.’’

‘‘Donald Trump başkan seçilirse bu ABD tarihinde Beyaz Saray’a çıkan ve yer çekim kurallarını alt üst edebilecek bir durum’’ diye niteliyor Politico.com adlı politika haber sitesi. Aynı site Trump’ın başkanlıktaki ilk 100 gün icraatları arasında anayasal haklarda kısıtlamalara gidebileceği, anlık kararlara imza atarak toplumun her kesimini tedirgin edebileceğini de öne sürüyor.

Kendisine has kuralları olan bir isim Trump. Yüzyıllık siyaset, diplomasi dillerin işlemediği, her şeye tepeden bakan, aşağılayan, muhaliflerine hakaret yağdıran, eleştiri dozunda sınırı olmayan birisi. Trump’ın Beyaz Saray’da ilk 100 günü için; korku, belirsizlik, kuralsızlık ve hakaret dolu olacağı öngörülebilir. Trump ilk 100 günlük başkanlığında ele alacağı konular muhtemelen şöyle olacaktır;

Trump, dile getirdiği gibi ilk icraatı başkan olursa kaçak göçmenleri sınır dışı etmekle işe başlar. Doğum hakkı ile kazanılan vatandaşlık hakkını da kaldırır bu yolla ülkede kalan kaçakları da sınır dışı eder.

Trump, Çin para birimini manipüle etme, gümrük vergilerini arttırma, ABD’lilere ait ülke dışındaki fabrikaların geri taşınması, CEO’lara ödenen uçuk ücretlerin kesilmesi gibi halk bazında ses getirecek kararlar alması muhtemel.

Küresel ısınmaya ‘aldatmaca’ nazarı ile bakan Trump’ın yenilenebilir enerji yatırımlarını, karbondioksit salınımlarının azaltılması gibi Başkan Obama’nın imza koyduğu projeleri rafa kaldıracağına da kesin gözü ile bakılabilir.

Trump dış politikada da ciddi sarsıntılara yol açacak kararlara da imza atacaktır. Geçtiğimiz günlerde NBC de ‘Mett The Press’ adlı haber programında katılan Trump, İran ile varılan nükleer anlaşmaya karşı olduğunu belirterek, “Yırt at anlaşmayı, pazarlığın ustası benim… Ben o anlaşmanın polisiyim” gibi sözlerinde de anlaşılacağı gibi Tahran için bir başağrısı olacağı kesin.

Tabii bunun yanı sıra bu başağrısı bölgeye (Ortadoğu) ve hatta dünya ya da etki edeceği fazla şüphe görtürmez. Dünya Ticaret Organizasyonu Örgütü içinde Çin’e karşı agresif tavır alacağı, TPP anlaşmasını da bu yönde değerlendireceği de Trump’ın ilk 100 gün icraatları arasında görmek mümkün olacaktır.

IŞİD’e karşı kısa zamanda savaş açmasına da Trump’ın kesin gözü ile bakmak gerekir. Irak’ı yeniden işgali etmeye kalkamayacağı ancak Irak petrol kuyularını bombalamayı da yapabilecek kadar dış politikada kuralsız biri olacağını tahmin etmek hiç zor değil. Trump, genel olarak savaşlardan uzak bir politika izlemeyi hedefleyen birisi. Trump, “Dünyanın polisi (askeri) olamam”  demişti ve eski Bush yönetiminin Irak işgalini de eleştirmişti.

Tüm bu yazılanlar Trump’ın bugüne kadar kamuoyu önünde dile getirdiği ifadelerden yola çıkarak yapılan tahminler. Trump da Beyaz Saray’a seçilirse diğer başkanlar gibi politikanın kuralları, Kongre’nin ağırlığı, etkisi ve devlet geleneklerinin dayatmaları karşısında ‘konuşmaktan öte icraat yapamayan’ bir başkan olabilir.

Trump kendisine yöneltilen sıradan bir ABD başkanı olacağı sözlerine, “Ben düzeltirim. Bana inanın. Bu benim işim’’ sözleri ile karşılık veriyor. Trump’ın cevabına inanan çok olmalı ki Cumhuriyetçi Parti içindeki başkanlık yarışında anketlere göre tüm diğer 16 aday adayına açık ara yarışı önde götürüyor.