Netanyahu krizi, ABD’nin İsrail politikasını etkileyecek mi

Beyaz Saray’ın karşı çıkmasına rağmen İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun ABD Kongresi’nde konuşma yapma ısrarı iki ülke arasındaki krizin büyümesine neden oldu.

Netanyahu’nun Obama’nın aksi yöndeki beyanlarına rağmen mart ayında gerçekleştireceği ziyarette ısrarcı olması Beyaz Saray’ı Ortadoğu’daki en büyük müttefiğine karşı bazı caydırıcı politik tedbirler almaya götürdü. İsmi açıklanmayan bazı Beyaz Saray yetkili tarafından ABD medyasına verilen bilgilere göre Obama, bundan sonra İsrail’le ilgili uluslararası toplantılara ya da ikili görüşmelere ABD’yi temsilen daha düşük mevkideki bürokratları gönderecek. Aynı kaynaklara göre Obama, Netanyahu’nun Kongre konuşması öncesi İran’la yürütülen diplomatik çalışmaları övme yolunda bazı konuşmalar yapabilir.

Cumhuriyetçi Parti’nin kontrolündeki Kongre, Netanyahu’yu milletvekili ve senatörlere yönelik bir konuşma yapması için Washington’a davet etmişti. Temsilciler Meclisi Başkanı John Beohner tarafından yapılan davete Netanyahu olumlu cevap vermiş ancak bu, Obama hükümeti ve Demokrat Partilileri memnun etmemişti.

Beyaz Saray, Netanyahu’nun davetini ABD’nin İran politikasına karşı bir adım olarak değerlendiriyor. Obama hükümeti, bir ülkenin devlet başbakanı veya başkanını ancak Beyaz Saray’ın davet edebileceği konusunda Kongre’yi eleştiriyor. İsrail’de 17 Mart’ta yapılacak genel seçimler öncesi Netanyahu’nun Kongre’de konuşmasını İsrail’in iç siyasetini etkilemeye yönelik bir çaba olarak gören Beyaz Saray, prensip olarak böyle bir davetin yanlış olduğunu savunuyor. Kongre’deki bazı Demokrat milletvekili ve senatör de geçtiğimiz haftalarda Netanyahu’yu protesto ederek konuşmaya katılmayacakları yolunda açıklamalar yapmıştı.

Obama hükümeti, Netanyahu’nun Kongre’de yapacağı konuşmayı Başkan Obama’nın dış politikada belki de en önemli başarılarından birisi olması beklenen diplomatik zaferini raydan çıkarma çabası olarak değerlendiriyor.

KRİZ AIPAC KONGRESİNDE KENDİSİNİ GÖSTERECEK

Netanyahu’nun konuşmada ısrarcı olması durumunda İsrail’in ABD’deki en büyük lobisi olan AIPAC’in bu yılki kongresine Obama hükümetinden bazı üst düzey isimlerin katılmayacağı da öne sürülen iddialar arasında. Normal şartlarda Başkan Yardımcısı Joe Biden ve Dışişleri Bakanı John Kerry’nin AIPAC kongresine katılarak konuşma yapması öngörülüyordu. Ancak Beyaz Saray, Netanyahu’nun tutumunda bir değişiklik olmaması durumunda Kerry, yerine yardımcısını, Biden’ın yerine de Hazine Bakanı’nı kongreye göndermeyi planlıyor. AIPAC’ın yıllık kongresi 1 Mart’ta başlayacak.