Obama’ya ‘basın özgürlüğü’ manifestosu

Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) bugün yayınladığı bir raporda ABD hükümetini medyaya baskı uygulamaktan vazgeçmeye çağırdı. ‘Obama ve Basın’ başlıklı raporda hükümetin rutin haber akışını engellediği ve basın denetiminden kurtulmak için kendi sosyal medya organlarını kullandığı ileri sürüldü. 

Obama yönetiminin belge sızıntılarına karşı yakın tarihte görülmemiş bir savaş açtığını savunan CPJ, bu korku ortamının devlet görevlilerini ürküttüğü anlatıldı. Raporda, haber kaynaklarının ispiyonaj suçlamasına maruz kalma endişesiyle gazetecilerle telefonda dahi görüşmediği iddia edildi. Rapor kurumun 32 yıllık tarihinde ABD’deki basın özgürlüğüne dair kaleme alınmış ilk kapsamlı çalışma olma özelliği taşıyor. 

Eski Washington Post editörü L.Downie Jr. tarafından kaleme alınan raporda ABD başkanına şu tavsiyelerde bulunuldu:

– Kaynakları vasıtasıyla devlet kurumlarına dair gizli  bilgilere ulaşan gazetecilerin her hangi bir yasal tehdit altında olmayacağına dair garanti verin.

–  Ulusal Güvenlik Ajansı’nın (NSA) yapısı ve kapsamı ile yerli ya da yabancı gazeteciler aleyhine yürütülen takip faaliyetleri hakkında daha açıklayıcı olun. Gazetecilerin sanal takibini kısıtlayacak politikalar üretin ve gazetecilerin kaynaklarını koruma hakkını koruma altına alın. 

– Adalet Bakanlığı talimatnamelerini revize edin ve gazetecilerin kayıtlarını elde etmek için gereksiz, fazla genel ya da gizli mahkeme celblerini engelleyin. 

– Gazetecilere bilgi sızdıran devlet görevlilerini ‘ispiyonaj’ ve ‘düşmana yardım’ suçlamasıyla yargılamaktan vazgeçin. Bu uygulama ve oluşturduğu korku ortamı bilginin halk yararına serbest dolaşımına engel olacaktır.

– Devlet faaliyetlerini şeffaflaştırma vaatlerinizi yerine getirin ve basına açıklama yapan resmi görevliler üzerindeki devlet tehdidini kaldırın. Bilgi Özgürlüğü Yasası (FOIA) uyarınca yapılan taleplere hızlı ve daha az kısıtlayıcı cevaplar verilebilmesini ve resmi dosyalar üzerindeki aşırı gizliliği azaltacak daha sistemli bir yapı kurulmasını sağlayın. Hükümetinize bağlı devlet görevlilerini daha açık olmaları ve basından gelen taleplere duyarlı olmaları konusunda teşvik edin.

– Gazetecilere koruma sağlayacak herhangi bir federal zırh kanununda mümkün olan en geniş ‘gazeteci’ ve ‘gazetecilik’ tanımını savunun. Bu zırh yasaları, referans mektubu, tecrübe ya da satatüden ziyade haber hazırlama sürecini koruma altına almalıdır ve genel geçer bir lisanslama yolu olarak kullanılmamalıdır. 

 Raporda yer alan bu tavsiyeler Beyaz Saray’a da bir mektupla yollandı. Mektupta Obama’ya “Amerikan halkının devletin milli güvenlik uygulamarından haberdar olması ve bu  uygulamaların kamuoyunda tartışılması konusundaki net açıklamalarınızı takdir ediyoruz. Fakat hükümetinizin uygulamaları şeffaflık eğilimi göstermiyor” denildi. Kurum, basın özgürlüğünü tartışmak üzere başkan Obama’dan bir randevu talep etti.