Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi OHAL’de de geçerli

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) 2016 sonbahar oturumu için Strasbourg’da toplandı.

Türkiye’de darbe girişiminden sonra ilk defa toplanan sonbahar genel kurulunda, Türkiye’de darbe girişimi ve  ardından oluşan tablo da genel kurulda görüşülecek. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjørn Jagland, işten atılmalar, cezaevlerinde yaşanan işkenceler ve yargı yolunun tıkanması ile ilgili endişelerini dile getirdi.

Avrupa Parlamentosu’nda olduğu gibi AKPM Genel Kurulu’nda da Türkiye gündemi önemli yer işgal ediyor. Bugün genel kurulda alınan kararla Türkiye’de insan hakları, cezaevlerindeki durum, medyanın durumu, işten atılmalar, yargı bağımsızlığı, temel insan hakları gibi konular Perşembe günü ele alınacak gündem maddeleri arasında yer alıyor. Ayrıca Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Genel Kurul’da hitap edecek ve parlamenterlerin sorularını yanıtlayacak.

Jagland Genel Kurul’da yaptığı konuşmasında, Türkiye’de yaşanan darbe girişimini kesin bir dille kınadıklarını fakat ardından ortaya çıkan tablonun çok ciddi endişelere sebebiyet verdiğini söyledi. Türkiye cezaevlerinden gelen işkence haberlerinden sonra Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi CPT’nin gözlemlerde bulunmak için Türkiye’ye ziyaret gerçekleştirdiğini ve bir rapor hazırladığını duyurdu.

Türkiye’nin önündeki en büyük engel “Terörle mücadele kanunu

CHP Milletvekili Hisyar Özsoy’un medyaya yapılan baskı, tv ve gazetelerin kapatılması ilgili sorusu üzerine, Jagland Türkiye’deki gelişimlerden duyduğu endişeyi dile getirdi. Özellikle terörle mücadele kanunun ifade özgürlüğü önündeki en büyük engel olduğunu söyledi. AB’ye üyelik ve vize muafiyeti konusunda süreci tıkayan en önemli madde olduğunu söyleyen Jagland, AİHM’in bu konudaki içtihatlarının çok net ve açık olduğunu söyledi.  “AİHM bu konuyu özelde değerlendirirken, bakanlar kurulu da genel olarak ele alıyor. Bu konuda şu an özel bir çalışma grubu oluşturuldu” ifadelerini kullandı.

Adil yargılama sağlanmazsa on binlerce dava AİHM’e gelecek

Geçtiğimiz yıllarda, adil yargılama hakkının ihlal edilmesi sebebiyle Türkiye AİHM’den çok ciddi tazminatlarla döndü. 90’li yıllarda yaşanan problemlerden sonra AİHM’e ulaşan dava sayısından çok daha fazlası 2013 sonrası yaşanan hak ihlalleri sebebiyle Strasbourg’a ulaşacak. Jagland’da bu konuya değinerek Türkiye ile en büyük endişelerden birisinin adil yargılama olduğunu söyledi. Önümüzdeki günlerde on binlerce dosyanın AİHM hakimleri önüne geleceğini söyledi.

Jagland: Yanlış algı oluşuyor OHAL ile AİHS tamamen askıya alınamaz

OHAL ile birlikte Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) tamamen askıya alındığı gibi bir yanılgının oluştuğunu söyleyen Jagland, idam cezası, zorla çalıştırılma, adil yargılama ve temel insan hakları gibi hayati maddelerin kesinlikle askıya alınamayacağını söyledi.

KHK kararları da AİHM’ gelebilir

OHAL döneminde KHK ile çıkarılan kanunlar ve işten atılmaların da AİHM’i ilgilendiriyor. Türkiye’de iç hukuk yolları ile çözüm bulunamazsa bu davlar için de AİHM’e başvuru yolu açık. “Her Türk vatandaşının AİHM’e başvuru hakkı saklıdır” diyen Jagland Türk mahkemelerine taşınan davalardan çözüm çıkmazsa dosyalar AİHM’in önüne gelebilir” dedi.

20.000 dava dosyası AYM’ye ulaştı

Adil yargılamanın önemine tekrar tekrar vurgu yapan Jagland geçen hafta aldığı bir bilgiye dayanarak şu anda AYM’nin önüne 20.000 dava dosyasının geldiğini söyledi. Cezaevlerinde tutuklu bulunanların, yasal haklarının güvence altına alınması gerektiği ve güvenlik mekanizmasının oluşturulması gerektiğini söyledi.

OHAL’de de hukuk üstünlüğü geçerli

Jagland konuşmasını bitirirken, önemli görüldüğü ve bazı konuları tekrar hatırlattı.“OHAL’de bile hukukun üstünlüğü geçerlidir. Bu arada yanlış anlama olabilir, söz konusu anlaşmanın askıya alınabileceği düşünebilir, AİHS tamamen askıya alınamaz, tüm Türk halkının AİHM’e başvuru hakkı saklıdır. Biz veya Türk makamları içtihatlara yönelik adımlar atmazsa AİHM’e binlerce başvuru olabilir” uyarısında bulundu.