AHMED ŞAHİN – Ramazan’da en çok sorulan sorular

Sonsuz şükürler olsun Rabbimize ki, bizleri bir af ve mağfiret ayına daha ulaştırdı, hayatımıza bir beyaz sayfa daha açma fırsatı lütfetti. Bu ilahi lütfun farkında olacak, bu eşsiz fırsatı büyük bir azim ve şevkle değerlendirmeye çalışacağız inşallah.

Bugün çevremize şöyle bir baktığımızda görüyoruz ki, geçen Ramazan’daki nice dost ve yakınlarımız bu Ramazan’a erişememişler, hayatlarına bir beyaz sayfa açma fırsatına daha kavuşamamışlardır. Rabbimiz bu eşsiz fırsatı bizlere bir daha lütfetmiş, bir beyaz sayfa açma nimetine bizi bir daha kavuşturmuştur.

Biz de bu ilahi lütfun kıymetini bilecek, ay boyunca bilinmesi gereken fıkıh bilgilerini soru-cevap şeklinde arz ederek mübarek günleri doğru bilgilerle yaşamaya gayret edeceğiz.

İşte size oruçlunun bilmesi gereken ilk gün soru ve cevapları, ay boyunca arz etmeye çalışacağımız önemli bilgilerin önde yer alanları:  

Soru: Ramazan’ın ilk günlerinde unutarak yemek, içmek gibi oruç bozmalar söz konusu olabiliyor. Bu gibi unutarak oruç bozmalarda, hatırlayınca yemeyi kesip hemen oruca yine devam mı edilir? Yoksa orucum nasıl olsa bozuldu diyerek o gün yeme sürdürülebilir mi?  

Cevap: Şükürler olsun Rabbimize ki, unutarak orucunu bozanı Rabbimiz bağışlamaktadır. Bu sebeple oruçlu olduğunu unutarak yemek yeyip su içen kimse, hatırladığı anda hemen ağzındakini çıkarıp orucuna devam eder, yemeyi asla sürdürmez. Çünkü hatırladığı halde yemeyi sürdürürse orucu bozulur, hatta bilerek yemeyi sürdürdüğünden dolayı da kefaret yüklenir, diyenler bile vardır. Dikkatli olunmalıdır.

Soru: Unutarak değil de bir dikkatsizlik ve kaza sonunda hata ile oruç bozmalar da olabiliyor. Bu durumda ne yapılır?

Cevap: Oruçlu olduğunu hatırladığı halde bir dikkatsizlik ve ihmal sonunda oruç bozmaya hata ile bozma denmektedir. Mesela, abdest alırken, yahut da guslederken oruçlu olduğunu hatırında tuttuğu halde istemeden kaza ile boğazından aşağıya su kaçıran kimse, orucunu hata ile bozmuş sayılır. Bu kimse orucuna yine devam eder. Ancak Ramazan’dan sonra hata ile bozduğu bu orucunu yeniden tutarak hatasız bir oruçla değiştirmesi gerekir. Bir de sahurda imsak vakti girdiği halde girmedi zannı ile yemeye devam eden insan ya da iftar vakti girmediği halde girdi zannıyla orucunu erken açan kimse de, hata ile oruç bozmuş olur. Bu da orucuna yine devam eder, ancak Ramazan’dan sonra hatasız bir oruçla değiştirmesi gerekir zan ile bozduğu bu orucunu.

Soru: Oruç sabah ezanıyla başlar, akşam ezanıyla mı biter? Yoksa oruç ezandan önce vakitle başlar, yine vakitle mi biter? Ezan ve imsak vakti yanılmalarını nasıl önleyebiliriz?

Cevap: Hemen ifade edelim ki, ezanlar orucun başlama vaktini değil namazın başlama vaktini bildirir. Ayrıca ezanı okuyan insan acele edip yanlışlıkla erken de okuyabilir, yanılıp geç de kalabilir.

Bu ihtimallerden dolayı orucun başlama ve bitme vaktini takvimdeki imsak ve iftar dakikaları ile tespit etmek gerekir ki, ezanın geç yahut da erken okunması hallerinde hata ile oruç bozmaya maruz kalınmasın.

Soru: Oruca gece ne zaman niyet edilir?

Cevap: Her oruç tek başına bir ibadet olduğundan her oruca iftardan sonra imsak vaktine kadar niyet etmek mümkündür. Zaten kendini oruca baştan kilitleyen insanlarda bu niyet Ramazan boyunca kendiliğinden her gece oluşur. Niyet etmedim diye bir vesveseye kapılmaya gerek olmaz. Ancak sahura kalkarak az da olsa bir şeyler yiyerek hem sahur sünnetini yerine getirmek, hem de Ramazan ayının özelliğini yaşayarak niyetini fiilen göstermek sünnete en uygun olan davranış sayılır.

Soru: Oruç günlerinde hastaneye gidip de oruç bozma mecburiyetiyle karşılayacak kimse önce nasıl tedbir alabilir?

Cevap: Böyle hastaneye gidip de oruç bozma zaruretiyle karşılaşacak kimse, gece oruca niyet etmez. Ertesi günü hastanede karşılaştığı oruç bozma mecburiyeti de ona bir kefaret borcu yüklemez. Niyet etmediği bu orucunu da Ramazan’dan sonraki müsait bir günde tutarak oruç borcundan kurtulur. Böylece oruç ibadeti mecburi tedaviye engel gibi görülemez.

Zaman Gazetesi Yazarı- Ahmed Şahin