ABD’de hava koşullarına bağlı ölümlerin en kötüsü olan aşırı sıcaklar ülke çapında kötüleşirken, ülkenin üç yeni Baş Isı Görevlisi 29 Eylül’de düzenlenen bir brifingde, şehirlerine yönelik tehdidin kent sakinlerini koruma çabalarını nasıl değiştirdiğine dair öğrendikleri dersleri paylaştı.
YAZ MEVSİSMİ HAZİRAN’DAN KASIM’A KADAR UZADI
Haziran 2022’den bu yana Kaliforniya’nın Los Angeles kentinin Baş Isı Sorumlusu (CHO) olan Marta Segura, kentindeki yazların yoğunlaştığını ve artık Haziran ortasından Kasım ortasına kadar süren “sıcak mevsimlere” dönüştüğünü söyledi.
Ortalama bir sıcak günün 94 Fahrenheit derecenin biraz altında olduğu Güney Kaliforniya’da şu anda yılda bu ortalamanın üzerinde yedi gün yaşanırken, bu sayının 2053 yılına kadar 21 güne ulaşacağı tahmin ediliyor.
Bundan önceki yaz, “Los Angeles için kayıtlara geçen en sıcak yaz mevsimiydi. Olağanüstü bir sıcak hava dalgasının yaşandığı 10 gün geçirdik.” Bu sıcaklığın nasıl azaltılacağına ilişkin görüşler, halk sağlığı, karbonsuzlaştırma, kentsel ağaçlandırma, acil durum müdahalesi ve konut gibi departmanların işbirliğini içeren daha bütüncül bir hal alıyor.
Örneğin Los Angeles, gelecekteki sıcak mevsimlere hazırlanmak için ulaşım ve enerji altyapısının yanı sıra, ısı yardımı için en önemli araç olan soğutma merkezleri de dahil olmak üzere binalardan karbondan arındırıyor.
İnsanları kötüleşen sıcaklardan koruma sürecinin, bu sıcaklığı daha da kötüleştiren şeyleri ele alma sürecinden ayrılamayacağını kaydeden Segura, şehrin 2050 yılına kadar tüm binalardan kaynaklanan sera gazı emisyonlarını ortadan kaldırmayı hedeflediğini sözlerine ekledi.
Sıcağa bağlı hastalıklar ve ölümler, düşük gelirli, tarihsel olarak kırmızı çizgilerle belirlenmiş mahallelerde ve genellikle klimasız evlerde yaşayan beyaz olmayan toplulukları orantısız bir şekilde etkilemektedir. Segura, aşırı sıcakların bu hassas nüfus üzerindeki etkilerini azaltmanın anahtarının, bu “tarihsel olarak yeterince yatırım yapılmamış toplulukları” soğutmak için ağaç dikmek olduğunu söyledi.
Geçtiğimiz Temmuz ayında başlatılan Heat Ready CA kampanyasını, aşırı sıcaklara karşı en savunmasız olanlara odaklanarak “aşırı sıcaklık ve iklim hedeflerini eşitlik ve sağlık hedefleriyle uyumlu hale getirme” amacının eyalet çapında bir örneği olarak gösterdi. LA, geçtiğimiz Mayıs ayında yedi dilde benzer bir Heat Relief 4 LA sosyal medya kampanyası başlattı ve Mart 2024’te bir ısıya dayanıklılık eylem planı yayınlayacak.
“AŞIRI SICAKLAR İÇİN DAHA HAZIRLIKLI OLMAK LAZIM”
Haziran 2021’den bu yana Miami-Dade County, Fla. CHO’su olarak görev yapan Jane Gilbert, yoğunlaşan sıcak mevsimlerin hükümetler arasında koordine edilen bir toplumsal ısı eylemine ihtiyaç yarattığı konusunda hemfikir: “Bu sorunu çözebilecek tek bir departman yok. Aşırı sıcaklar acil durum müdahalesi, iletişim, şehir planlaması, ağaç dikimi ve barınma gerektirir. Hızlı gitmek istiyorsanız yalnız gidin, ancak uzağa gitmek ve büyük bir etki yaratmak istiyorsanız birlikte gitmeniz gerekir.”
Örneğin, yerel birimlerle birlikte hem ısı hem de enerji esnekliği sağlamak için çalışan ofisi, yakın zamanda ilçenin 34 belediyesindeki toplu konutlara 1.700 verimli klima ünitesi kurdu – neyse ki “bu yazdan önce, çünkü gerçekten zordu. Son 15 yılda ısı endeksi 105’in üzerinde yılda ortalama yedi gün geçirirken… Bu yıl ısı endeksinin 105’in üzerinde olduğu 50’den fazla gün geçirdik.”
Gilbert, sıcaklığa bağlı hastaneye yatışların Miami-Dade County’nin 2,6 milyonluk nüfusu arasında büyük farklılıklar gösterdiğini belirterek, “bazı posta kodlarında sıcaklığa bağlı acil servis ziyaretlerinin ve hastaneye yatışların sayısı diğer posta kodlarına göre dört ya da beş kat daha fazladır. En güçlü korelasyon faktörleri yüksek yoksulluk oranları ve yüksek arazi yüzey sıcaklıklarıdır – başka bir deyişle kentsel ısı adaları… daha fazla asfalt, daha az ağaç.”
İlçenin %20’si ağaç örtüsüne sahipken, toplum temelli kentsel ağaçlandırma kuruluşlarıyla işbirliği yaparak bu oranı 2030 yılına kadar %30’a çıkarmayı hedefliyor.
Gilbert, sıcağa karşı en savunmasız bölgelere ve demografik gruplara odaklanmanın sıcağa karşı en önemli unsur olduğunu göz önünde bulundurarak, toplum temelli kuruluşların da aşırı sıcaklarla ilgili bilgileri -İngilizce, İspanyolca ve Haiti Kreolü dillerinde- sosyal medyada, geleneksel haber medyasında, radyoda, otobüs duraklarındaki ilanlarda ve kuruluşların kendilerinde yüz yüze paylaşmalarının kilit önem taşıdığını sözlerine ekledi.
Ekim 2021’den bu yana Phoenix, Ariz’in CHO’su olan David Hondula, sıcağa karşı müdahaleler daha kapsamlı hale geldikçe, topluluklar ve yerel yönetim departmanları arasında bir işbirliğini içerdikçe, bu işbirliğinin önündeki engelin iletişim olduğunu söyledi.
Bu engele örnek olarak, Phoenix’teki kentsel ağaçlandırma çalışmaları hakkında başlangıçta dil dışı bilgi bulunmamasını gösterdi: “Bir toplum örgütü ağaçlandırma çalışmalarına daha fazla para aktarmak için şehir yönetimiyle iş yapmak istediğinde, ancak tüm bilgilerimiz İngilizce ve İspanyolca olarak mevcut olmadığında, toplumu ağaç dikimine dahil etmek çok daha zor oluyor. Her adımı iki dilli hale getirme çabalarımızın Phoenix’teki çalışmalarımızın geri kalanına da yansıyacağını umuyoruz.”
Daha kapsamlı bir ısı desteği ihtiyacı özellikle bu yaz çok önemliydi; Hondula’ya göre “Temmuz ayında 110 derece gün sayısıyla yeni bir rekor kırıldı… nispeten ılıman geçen Haziran ayının ardından Temmuz ayı bir ABD şehrinde kaydedilen en sıcak ay olarak tarihe geçti”. Bir gün hariç her gün 110 dereceyi aştı.
Eylül ayına gelindiğinde Phoenix, 54 günün 110 dereceye ulaşmasıyla 2020’deki 53 günlük rekorun üzerine çıkarak genel rekorunu kırdı. Sonuç olarak, “itfaiyeciler o ay geçmiş yıllara kıyasla yaklaşık iki kat daha fazla sıcakla ilgili 911 çağrısına yanıt verdi ve geçen yıla göre yaklaşık %25 daha fazla sıcakla ilgili ölüm vakası tespit ettik.”
Phoenix’te sıcağa bağlı hastalık ve ölümlere karşı en savunmasız nüfus evsizlerdir.”Burada, sıcaklık sorunu ve evsizlik sorunu gerçekten bir ve aynıdır” dedi. “Bazı yıllar, sıcağa bağlı ölümlerimizin %40’ı, %50’si evsizliği deneyimleyen insanlar arasında meydana geliyor.”
Bu cephede en etkili sosyal yardım ağızdan ağıza yayıldı ve ne kadar başarılı olursa, onlara erişmek için eşyalarını bırakamayanlar için “Erişilebilir soğutma merkezlerine sahip olmak ne anlama geliyor?” sorusunu o kadar çok gündeme getiriyor.Hondula, iklim değişikliğinin ulusal ölçekteki siyasi bölünmüşlüğüne rağmen, sıcaklığın acil tehdidinin toplum ölçeğinde harekete geçmeye teşvik ettiğini söyledi:”Daha geniş iklim politikalarının misyonumuza gerçekten müdahale ettiğine dair güçlü bir hissim yok. Burada insanların sıcakta acı çektiği fikrine halkın güçlü bir itirazı olduğunu sanmıyorum.”
“Karşılaştığımız en kırmızı şapkalılar bile şehrin eskiden ne kadar serin olduğundan bahsediyor” diye ekledi. “Burada çocukken çıplak ayakla oynadıklarından bahsedecekler… Buradaki ortamın o kadar değiştiğini düşünüyorlar ki, kentsel iklim hikayesi küresel iklim hikayesi kadar siyasi olarak yüklü görünmüyor.”
