2017 bütçesi Cumhurbaşkanlığı ve Diyanet İşleri’nin

2017 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu TBMM’den sonra Cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak yürürlüğe girdi.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar, Bütçe Kanunu ile ilgili, “Cumhurbaşkanlığı bütçesi Merkezi Yönetim Bütçesi toplamındaki artışın neredeyse iki katına yaklaşarak yüzde 63 artırıldı. 2017 yılı bütçesi, ülkenin ve halkın gereksinimlerine göre değil siyasal iktidarın projeksiyonlarına göre hazırlandı” dedi.

Çakar, yürürlüğe giren Bütçe Kanunu ile ilgili yazılı açıklama yayımladı. Toplumsal çıkarları gözetmeyen bir bütçe hazırlandığını belirtilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Sayıştay denetiminin devre dışı bırakılması, ödenek harcamalarının gizli tutulması, bütçe dışı fonların varlığı, bütçe dışı gelirler ile harcamalar, bütçenin denetim ve şeffaflık ilkeleriyle oluşturulup işletilmediğini göstermektedir.

2017 yılı merkezi yönetim bütçesinin 598 milyar lira olarak belirlenen gelirlerinin 564,7 milyarı vergi gelirlerinden toplanacaktır. Giderleri 645,1 milyar lira olarak belirlenen bütçenin açığı da 2016 yılı tahmini olan 34,5 milyarı aşarak 46,9 milyar olarak belirlenmiştir.”

En çok para Diyanet İşleri Başkanlığı’na ayrıldı

2017 yılı merkezi yönetim bütçe hedefleri, arasında yatırım da kalkınma da olmadığına dikkati çeken Çakar, 2015-2017 bütçelerini şu şekilde karşılaştırdı:

**Bütçe büyüklüğünde iki yılda yüzde 36’lık artış gerçekleşirken, Cumhurbaşkanlığı bütçesi Merkezi Yönetim Bütçesi toplamındaki artışın neredeyse iki katına yaklaşarak yüzde 63 artırıldı. Başbakanlık bütçesi yüzde 70 artırıldı.

**Bu artışlara karşın, MEB bütçesindeki artış sadece yüzde 37 ile sınırlı kaldı. Eğitim yatırımlarına ayrılan pay açısından bakıldığında da 2002 yılından bu yana yüzde 17’den yüzde 8,5’a sert bir düşüş yaşandığı görüldü.

**2015-2017 yılları arasında Sağlık Bakanlığı bütçesinde yaklaşık 3 milyarlık niceliksel artışa rağmen sağlık hizmetinin niteliğindeki gerileme her geçen gün daha ciddi sonuçlar üretmektedir. Sağlıkta dönüşüm programının bir parçası olan uygulamalar, koruyucu ve önleyici sağlık hizmetlerinin yerini ilaç tekelleri odaklı tedavi edici sağlık hizmetlerine bırakmıştır.

** Ulaştırma yatırımlarının birçoğu özelleştirme amaçlı üçüncü köprü ve havaalanı, Galataport, Haliçport, yüksek hızlı tren vb. projelere yöneliktir. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı bütçesindeki artış, ulaştırmanın bir kamu hizmeti olarak sunulması anlayışından uzak özelleştirmeler gözetilerek 24,1 milyar liraya çıkarılmıştır.

**2017 bütçesinin en büyük geliri, halktan toplanan dolaylı ve dolaysız vergilerdir. Adaletsiz vergi unsurlarından biri olan dolaylı vergilerin tüm vergi gelirlerine oranı yüzde 70’tir. Tek başına ÖTV’deki artış yüzde 14’e yakındır.

**Toplumu dini politikalarla kuşatma ile “güvenlik”, “savunma/silahlanma” aygıtlarının harcamaları da bütçeler içinde önemli bir ağırlık oluşturmaktadır. Örneğin 2017 yılında MSB bütçesi 2015’e göre yüzde 26, MİT bütçesi yüzde 80, İçişleri Bakanlığı bütçesi yüzde 49,6 oranında artacaktır.

**Diyanet İşleri Başkanlığı’na ayrılan yaklaşık 6,8 milyar TL, aralarında ekonomi, kalkınma, enerji ve tabii kaynaklar, bilim sanayi ve teknoloji, çevre ve şehircilik, sağlık, kültür ve turizm bakanlıklarının da yer aldığı on bir bakanlığın her birine ayrılan bütçeden fazladır.

** Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na ayrılan bütçe de 2015’e göre yüzde 33,1 oranında artarak 24,3 milyar TL’ye ulaşmıştır ve on beş bakanlığın her birinin bütçesinden fazladır.

**2017 yılı bütçesinin ülkenin ve halkın gereksinimlerine göre değil siyasal iktidarın projeksiyonlarına göre hazırlandığını göstermektedir.