Çocuklara tuvalet alışkanlığı nasıl kazandırılır?

Prof. Dr. Erim Erdem, tuvalet alışkanlığı kazanmanın çocuğun hayatında önemli bir gelişimsel olay olduğunu ifade ederek, “Tuvalet eğitimine çocuk 2 yaşına geldiğinde başlanabilir. Her çocuk tuvalet eğitimi sürecinde ara sıra altına kaçırabilir. Bu durumda çocuğa kızılmamalı, ayıplanmamalı ve cezalandırılmamalıdır” dedi. 

Çocuklarda tuvalet eğitimiyle ilgili İHA muhabirine açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Erim Erdem, yeni doğan bebeklerin çok küçük olan idrar torbasının dolduğunda hemen işediğini söyledi. Ancak bu sırada önemli bir grubu idrar tutmayı sağlayan sfinkterlerini de kastıkları için idrar torbalarını tam olarak boşaltamadıklarını belirten Erdem, “Aynı zamanda çocuk mesane ve sfinkteri kontrol edip birlikte çalışmalarını da sağlar. Böylelikle uygun yer ve zamanda mesanelerini kasıp sfinkterlerini gevşeterek işemeye, diğer zamanlarda ise idrar torbasını gevşetip sfinkterini kasarak idrar tutmaya başlar. Çocukların çiş tutmayı öğrenmeleri beyin-sinir sistemi ile idrar torbası arasındaki iletişimin sağlanması, yani beynin idrar torbasına kumanda etmeyi öğrenmesi demektir. Tam kontrolün sağlanması 4 yaşına dek uzayabilir. İdrar kontrolünün öğrenimi sırasında verilecek doğru işeme eğitimi bu yapıların zamanında ve sağlıklı çalışmasını sağlayacaktır” diye konuştu. 

  “4 YAŞ TAMAMLANANA KADAR TAM KURULUĞUN SAĞLANAMAMASI NORMAL”

  Tuvalet alışkanlığı kazanmanın çocuğun hayatında önemli bir gelişimsel olay olduğunu vurgulayan Erdem, “Tuvalet eğitimine çocuk 2 yaşına geldiğinde başlanabilir. Ancak unutulmamalıdır ki 4 yaş tamamlanana kadar tam kuruluğun sağlanamaması normal kabul edilmelidir. Dolayısıyla eğitim verilmesi için acele edilmemeli, anne ve çocuğun her ikisinin de hazır olduğu bir dönem beklenmelidir. Örneğin çocuk hasta ise, kabızlık problemi varsa, yaşamında önemli bir değişiklik varsa tuvalet eğitimi ertelenmelidir. Aynı şekilde anne de kendisini gergin, sinirli hissediyorsa, yeterli zaman ayıramayacağını düşünüyorsa tuvalet eğitimine başlamak için uygun zaman beklenmelidir” dedi.

  Çocuğa tuvalet alışkanlığı kazandırırken anne ve babanın davranışlarının önemli olduğunun altını çizen Erdem, sözlerini şöyle sürdürdü: “Tuvalet alışkanlığı kazandırılmaya başlanmadan önce, anne-babanın bir planı olmalıdır. Eğitime ne zaman, nasıl başlanacağı, ne gibi malzemelerin gerekli olduğu önceden belirlenmelidir. Tuvalet alışkanlığı kazandırmak ilgi ve zaman gerektirdiği için, anne ve babanın sabırlı olmaları çok önemlidir. Her çocuk tuvalet eğitimi sürecinde ara sıra altına kaçırabilir. Bu durumda çocuğa kızılmamalı, ayıplanmamalı, cezalandırılmamalıdır. Kaslarını kullanmayı öğrenirken kaçırmalar olağandır ve bu dönem biraz zaman alabilir. Tuvalet eğitiminin her aşamasında çocukla konuşulmalı ve çocuk cesaretlendirilmelidir. Tuvalet eğitiminin her olumlu aşamasında çocuk övülmeli ve beğenildiği gösterilmelidir. Çocuğun tuvalet eğitiminde öğrendiklerini uygulamadığı zamanlar olabilir. Anne-baba başarısız tuvalet eğitimini otoritelerine doğrudan bir saldırı olarak yorumlamamalıdır.” 

  ANNE VE BABALARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN KONULAR

  Tuvalet eğitimi sırasında anne ve babaların dikkat etmesi gereken konulara da değinen Erdem, “Başlangıçta çocuğun anne-baba ile birlikte tuvalette bulunmasına, sifonu çekerek oynamasına izin verilmelidir. Oyun oynadığı alana oturağı konularak incelemesine ve oturağın kendine ait olduğunu anlamasına yardım edilmelidir. Bu amaçla çocuğun günde bir kez giyinik olarak oturağa oturması sağlanmalıdır. Daha sonra çocuğun giysilerini çıkartarak oturağa oturmalıdır. Bu aşamalarda çocuğun korkuları varsa, oturağa oturmak istemiyorsa, kesinlikle zorlanmamalı, hazır olduğu zaman beklenmelidir. Bu dönemde çocuğa bol, kolay çıkartılabilen giysiler giydirilmelidir. Çocuğa kakasının veya çişinin nereye gideceği anlatılmalıdır. Bezine kaka yaptığı zaman, oturağa oturtularak bezi, çocuğun gözü önünde oturağa boşaltılmalıdır. Bu durum çocuğun oturma ve kaka yapma arasındaki ilişkiyi anlamasına yardım eder. Oturağı tuvalete döktükten sonra sifon çocuğa çektirilip ‘güle güle’ gibi kelimelerle kakasının gidişini görmesi sağlanmalıdır. Çocuk bunlardan korkuyorsa kesinlikle zorlanmamalıdır. Çocuk oturaktayken anne-baba çocuğu yalnız bırakmamalıdır. Çocuğun hoşuna giden masallar anlatılıp, kitap okunarak kaygıları azaltılmaya çalışılmalıdır. Çocuk gündüz düzenli olarak kuru kalıyorsa, evin içinde bezsiz olarak iç çamaşırlarıyla dolaşmasına izin verilmelidir” şeklinde konuştu.