Shakespeare’in ‘Globe’u Türkiye’de

İstanbul iki akşamdır önemli bir tiyatro etkinliğine ev sahipliği yapıyor.

Tarihi Aya İrini Müzesi’nin etkileyici atmosferinde tiyatroseverleri selamlayan biri planlı diğeri plansız iki sürpriz; plansız olanı bütün güzelliğiyle göğü süsleyen dolunay, planlı olanı ise William Shakespeare’in kuruluşunda ve yönetiminde yer aldığı, oyunlarını yazdığı ve bizzat rol aldığı tarihi Globe Tiyatrosu. Salon usul usul dolarken, Türkiye’ye ilk kez gelen Globe Tiyatrosu’nun oyuncuları da izleyiciler arasında dolaşıyor, onlara selam veriyor, fotoğraf çektiriyor ve aralarına oturuyorlardı. Genco Erkal, Gülriz Sururi, Haluk Bilginer, Zerrin Tekindor, Ayten Gökçer gibi usta tiyatrocuların yanında genç sinema ve tiyatro oyuncuları da, 1599 yılından bu yana perde açan bu tiyatronun Türkiye’de ilk kez yapacağı temsilde yerlerini aldılar ve nihayet “Kral Lear” oyuncuları tam kadro seyirciyle buluştu. Kent Kontu rolünü canlandıran Dickon Tyrrell, Aya İrini’yi dolduran izleyicileri dili döndüğü kadar Türkçe “İyi akşamlar. Burada olmak ne güzel!” diyerek karşıladı ve ardından İngiltere’deki tiyatrolarının çatısı bulunmadığı için bütün oyunlarını gün ışığında oynadıklarını ve bu yüzden burada da ışıkların kapanmayacağını söyledi. Böylece hem izleyiciler onları, hem de onlar izleyicileri görebilecekti.

Aya İrini, hem tarihi hem de atmosferiyle, Londra’nın en eski Elizabeth dönemi tiyatrosu Globe’un oyun sahneleyeceği en uygun mekânlardan biri olarak görünüyor. Öyle ki, tiyatronun güçlü dramaturjisi, sade dekor ve kostümleriyle izleyenlerin kendisini XVI. yüzyılda hissetmeleri mümkündü. Mekanın izleyenler açısından tek zorluğu ise üç saat süren oyunda altyazıları epeyce yüksek bir noktadan takip etmek oldu. Yıllarca sürdürdüğü kraliyet vazifesinden yorulan ve bu yüzden ülkesini üç kızı arasında adaletsiz bir şekilde paylaştıran Kral Lear’ın trajik bir sonla biten hikâyesini anlatan Shakespeare’in bu klasik oyunu, Devlet Tiyatroları-Sabancı Uluslararası Adana Tiyatro Festivali kapsamında sahnelendi. Tiyatro “Kral Lear”ı Globe sahnesinde oynamadan önce 25-26 Nisan tarihlerinde İstanbul’da gösterdi ve 28-29 Nisan’da ise Adana’da Hacı Ömer Sabancı Kültür Merkezi’nde izleyicisiyle buluşturacak. Shakespeare oyunlarının başarılı yönetmeni olarak gösterilen Bill Buckhurst yönetiminde sahneye taşınan “Kral Lear”ın başarılı oyuncuları ise Joseph Marcell, Dickon Tyrell, Ruth Everett, Shanaya Rafaat, Bethan Cullinane, Rawiri Paratene, Oliver Boot, Matthew Romain’dı.