Rıza Sarraf hangi suçlardan yargılanacak?

Miami havaalanında FBI tarafından gözaltına alınan, daha sonra çıkarıldığı federal mahkeme tarafından tutuklanan 17-25 Aralık yolsuzluk operasyonlarının kilit ismi Rıza Sarraf hakkında dava süreci devam ediyor.

Sarraf’ın kefaletle serbest bırakılma talebi 4 Nisan’da görüşülecek.

New York Güney Bölge Başsavcısı Preet Bharara tarafından  Sarraf ile diğer iki İran vatandaşı Kamelia Jamshidy (29) ve Hossein Najafzadeh (65), “ABD’nin İran’a yönelik yaptırımları ihlal ederek ABD’yi dolandırmak, İran kurumları adına yüz milyonlarca dolar değerinde işlemlerde bulunmak ve  bu işlemlerden kara para aklamakla” suçlanıyor.

21 sayfalık iddianamedeki en önemli delillerden bir tanesi 3 Aralık 2011’de Sarraf’ın İran Merkez Bankası’na gönderdiği, “Sarraf Ailesi olarak ekonomik cihada hazırız” mesajının verildiği mektup.

Amerikalı savcı, Rıza Sarraf ve suç ortaklarının para transferlerini ve e-mail trafiklerini takip etmiş. Sarraf’ın suç ortağı olarak geçen 6 isim ise iddianamede CC1, CC2, CC3, CC4, CC5 ve CC6 kod adları ile gizlenmiş. Savcıya göre, Sarraf ve arkadaşları yaptırımlara rağmen İran’a ABD bankalar üzerinden para transferinde bulunmuş. Bununla birlikte zanlılar, İran ile ilgili yaptıkları para transferlerinde Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki şirketleri kullanmış.

New York Bölge Savcılığı tarafından 75 yıl hapis cezası istenen Sarraf hangi suçlardan yargılanacak? 

1-Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası (IEEPA) Başkan’a ABD’nin ulusal güvenliği ve dış politikasına yönelik sıra dışı ve olağanüstü tehditlerin üstesinden gelme yetkisi vermektedir: Bu kanunun konuyla en alakalı kısmı “Birinin bu kanunu ihlal etmesi, ihlal etmeye teşebbüs etmesi, gizli plan anlaşmalar yapması. Veya bu başlık altında herhangi bir lisans, kanun, düzenleme ve yasağı ihlal etmesi kanun dışıdır.” 1977 yılında çıkartılan kanuna uymayan suç işlemiş oluyor.

2-ABD Başkanı tarafından 1979 yılında çıkartılan 12170 nolu bir başka kanun hükmü kararnamede de İran’nın siyasi durumunun ABD’ye tehdit oluşturduğunu ve tehdide acilen cevap verilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bu yasa, ABD’nin İran’daki büyükelçilik binasına baskın yapılmasından sonra çıkartılmıştı.

3-Yine ABD başkanının çıkarttığı 12959 nolu kararnamede yukarıdaki maddelere ek olarak ABD ve Amerikan vatandaşlarının herhangi bir ürünü, teknolojiyi yada yarar sağlayacak servisin direkt veya dolaylı olarak İran’a ihracatını, satışını ve depolanmasını engelliyor. Buna ek olarak, ABD Hazine Bakanlığı’nın başkanın kararnamesini uygulanması için gerekli kanun ve düzenlemeleri oluşturma hakkı vardır. Kısacası Amerika’dan İran’a herhangi bir şey satılması veya götürülmesi yasak.

ABD Hazine Bakanlığı, başkanın İran İşlemler Düzenmeleri veya İran İşlemler ve Yaptırımlar Düzenlemeleri (ITSR)’ne gerekli yaptırımlarını resmi olarak duyurmuştur.

4. ITSR kanuna göre: ABD’den direkt veya dolaylı yoldan İran’a herhangi bir ürün, teknoloji, ya da herhangi bir servisin ithal edilmesi, satılması ve depolaması yasaktır. Bununla birlikte İran’a herhangi bir servisin üçüncü ülke üzerinden gönderilmesi de yasaktır. Bunun için Yabancı Varlıklar Kontrol Bürosu (OFAC)’dan lisans almadan satış yapılması yasaktır.

Kısaca sadece Amerika’dan İran’a bir şey satmak – götürmek değil, bunun yanında başka ülkeleri de kullanmak suç kapsamına giriyor.

5.  ITSR, Mellat Bankası, Ulusal İran Petrol Şirketi, Naftiran Intertrade Co. Ltd., Naftiran Intertrade Co. Sarl, Hong Kong Intertrade Company, Seifollah Jashnaz dahil olmak üzere İran hükümeti ile bağlantılı olduğuna inandığı kişilerin listesine sahip. Yani burada ismi geçen şahıs ve şirketlerin hepsi bu ‘yasak’ listesinin içine girmiş oluyor.

İddianamede ismi geçenler ve çalıştıkları kurumlar ise şöyle;

1- Rıza Sarraf – Türkiye’de ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde yer alan şirket ağlarının sahibi ve yönetici

2-Camelia Jamshidy – Sarraf’ın çalışanı. Öte yandan Sarraf’ın kara kutusu olarak biliniyor.

3- Hossein Najafzadeh – Mellat Döviz’in kıdemli çalışanı

İddianamede adı geçenler; İranlı insanların ve firmaların Amerikan yasalarından kaçabilmesi için Amerikan bankaları ile uluslararası finansal işlemleri yaparken Türk ve Birleşik Arap Emirlikleri firmalarını kullanmaları ile suçlanıyor. Ancak burada yapılan bütün işlemler sadece İranlılar için yapılmış. Yani ABD’nin İran yaptırımlarını gözardı edilmiş.

I. Suçlamalar

Madde 1- Amerika Birleşik Devletleri’ni dolandırma

-2010 ile 2015 arasında, taraflar ABD’yi dolandırarak ve Yabancı Varlıklar Kontrol Bürosu (OFAC)’ın ekonomik kanun ve uygulamaları ihlal etti.

Bunu yapmak için;

• 27 Ocak 2011’de Royal Emerald Yatırım Arap Emirlikleri’nden Kanada’ya ABD bankası tarafından yapılan bir transfer gerçekleştirdi.

  • Bankaya verilen transfer bilgilerinde ödemenin yangın ekipmanları için olduğu belirtildi. Ancak MAPNA’dan söz edilmedi.

• 26 Ocak 2011’de Mellat Döviz’in bir çalışanı Sarraf’ın sahip olduğu Al Nafees Döviz şirketine, Mellat şirketi yararına para transferleri için açıklamalı bir email gönderdi. Açıklamada Kanada’daki MAPNA olarak bilinen bir şirkete yaklaşık 953, 288,85 dolarlık bir ödeme yapıldı. MAPNA İranlı inşaat şirketi.

• 28 Şubat 2011’de Mellat Döviz’in bir çalışanı  Al Nafees Döviz’in çalışanına, Mellat Döviz yararına toplam dört defa ABD Doları para transferinin açıklamalarını gönderdi. Açıklamada Çin’de bulunan bir şirkete 35 bin 900 dolarlık bir ödeme yapıldığı belirtildi.

• 1 Mart 2011’de Mellat Döviz’in bir çalışanı Sarraf’a ABD Doları  ile Mellat Döviz için yapılan dört transferin listesini gönderdi.

• 2 Mart 2011’de Türkiye’den bir şirket olan Asi Kıymetli Madenler Turizm Otomobil, Amerikan bankaları aracılığıyla Türkiye’den Çin’e yaklaşık 35, 900 dolarlık transfer yaptı.

• 9 Mart 2011’de Mellat Döviz’in bir çalışanı, Al Nafees Döviz’in çalışanına  Mellat Döviz için ABD Doları transfer açıklamalarını email ile gönderdi. Şahsın açıklamasında Hong Kong’da bulunan bir şirket adına 9 bin 225 dolarlık bir ödemeden bahsediliyordu.

• 24 Mayıs 2011’de Mellat Döviz’in bir çalışanı Sarraf ve Jamshidy’e, Farsca “ÇOK ACİLL!!” Konulu bir email gönderdi. Email de, uluslararası bir transferin Amerikan bankası tarafından küresel yaptırımlara aykırı olduğu için durdurulduğu belirtiliyordu. Ödemenin İran’daki bir gaz bölgesinin geliştirilmesi için gönderdiği Farça bir mektupla ifade edildi.

• 31 Mayis 201’de Jamshidy, El Nafees’in bir çalışanına, Mellat Döviz’den Al Nafees Döviz’e Amerikan parasında yaklaşık 30 milyon doların teslimini Tahran’da bulunan Mellat Döviz’e yapılması gerektiğini belirten mektup gönderdi.

• 1 Haziran 2011’de Mellat Döviz’in çalışanı Sarraf’a “Çok Acil” başlıklı bir email gönderdi. Emailde yaklaşık 9,225 doları yaptırımlara  uymak için Amerikan bankası tarafından durdurulduğu belirtiliyordu. Hong Kong’daki şirketten Asi Kıymetli’ye yapılan transferin ABD bankası tarafından yaptırımlar yüzünden durdurulduğu belirtiliyordu. Hong Kong’daki şirkete yapılan yaklaşık 35,000 dolarlık transferin Amerikan bankası tarafından durdurulduğu ile ilgili mektup, Mellat Döviz’den, Sarraf’ın Al Nafees Döviz’deki akrabasına gönderildi.

• 3 Aralık 2011’de Sarraf hakkında hazırlanan iddianamenin en çarpıcı bölümlerinden biri 3 Aralık 2011’de Rıza Sarraf ve Hüseyin Necafzade’nin e-posta hesaplarında tespit edilen, Sarraf adına İran Merkez Bankası Başkanı’na yazılmış Farsça bir mektup. Belki iddianamede en önemli deliller arasında bu mektup yer alıyor.  Sarraf’ın imzalaması için yazılan mektupta şöyle deniliyor: “Ruhani Lider (Ayetullah Ali Hamaney) ve (İran) Merkez Bankası’nın saygıdeğer yetkilileri ve çalışanlarının yaptırımlara karşı oynadıkları rol, yaptırımları akıllı bir biçimde etkisiz kılıyor, hatta özel yöntemler kullanarak bu yaptırımları fırsatlara dönüştürüyor. Eğilimin yaptırımları yoğunlaştırmak ve artırmak yönünde olduğu bir sır değil ve İran İslam Devrimi’nin bilge lideri bu yılı ekonomik cihad ilan ettiğinden Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya ve Azerbaycan’da şubeler açarak dış ticarette yarım asırlık bir deneyim edinen Sarraf Ailesi, yaptırım karşıtı parasal ve dış ticaret  politikaları uygulamak için her türlü işbirliğine girme isteğimizi bildirmenin bizim milli ve ahlaki görevimiz olduğunu düşünüyor.”

• 7 Ocak 2013’te Sarraf, Türk şirketi ECB Kuyumculuk İç ve Dış Sanayi  şirketinden, Türkmenistan’da bulunan bir enerji şirketine yaklaşık 600,000 dolar gönderilmesini ifade eden bir email yolladı.

• 16 Ocak 2013’te Sarraf, Birleşik Arap Emirlikleri’nde bulunan Güneş Genel Ticaret LLC’den bir ABD bankasını kullanarak Türkmenistan’a 1 milyon dolarlık elektronik transfer yaptı.

• 11 Kasım 2013’te, adı açıklanmayan ve CC-6 olarak adlandırılan bir suç ortağı Sarraf’a e-posta yollayarak, Seyfullah Ceşnsaz adına imzalanmış “Gizli” ibareli HKICO antetli bir belgeyi paylaştı ve HKICO’nun hesabına aktarılacak 100 milyon Euro’yla ilgili bilgiler verdi.

MADDE 2-Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası’nı ihlal etmeye yönelik yapılan gizli planlar

– Sarraf ve arkadaşları, 2010 ile 2014 arasında taraflar Uluslararası Acil Ekonomik Güç Kanunu emirlerini ihlal etmek için anlaştı.

– Yabancı Varlıklar Kontrol Büros’undan gerekli izin olmadan ABD’den İran’a ithal, satış ve depolama bu planın parçası oldu.

– Yasakları görmezden gelme planın bir sonraki amacıydı.

-Bu planı hayata geçirmek için yukarıda sayılanları hayata geçirdiler.

MADDE 3- Banka dolandırıcılığı için yapılan gizli planlar

-2010 ile 2014 arasında , ABD dışındaki mekanlarda, taraflar bilinçli olarak banka dolandırdılar.

-Finansal bir kuruluşu dolandırmak, para elde etmek, krediler, mevduatlar ve bu kuruluşlar tarafından kontrol edilen varlıkları kontrol etmek bu suçun diğer bir parçası olarak gösterildi.

Zanlılar bu işleri gizli bir şekilde gerçekleştirmişlerdir.

MADDE 4- Kara Para aklama planı

-2010 ile 2014 arasında zanlılar Amerika’dan 10 bin doları  yasadışı yollarla yurtdışına çıkardılar. Bunla İran’a yasadışı ihracatı amaçladılar.

SUÇLAMALARIN SONUCU

Bu suçlamalar sonucunda, zanlıların, sebep oldukları maddi zarar karşılığında, mallarına el konulacak.