[HABER YORUM] Star’ın manşet yalanı ve Schumer gerçeği

Havuz medyasının, Reza Zarrab’ı tutuklatan savcı Preet Bharara ile ilgili sözde ‘haber’leri, mesleğini onur ile yapan her gazeteciyi utandıracak boyuta ulaştı.

Orta düzeyde İngilizce ve Google kullanma bilgisinin yeteceği birkaç dakikalık araştırma bile ‘özel haber’ adı altındaki bu zavallılığa düşmeyi önlerdi. ‘Dürüst olma’ endişesini yitirdikleri uzun süredir ortada. Ancak öyle görünüyor ki artık ‘rezil olma’ diye bir kaygıları da yok. Havuz için değil ama Charles Schumer kimdir ve Savcı Preet Bharara ile ilişkisi nedir merak edenler için işte birkaç bilgi:

New York Federal Senatörü Charles Schumer 66 yaşında ve mesleği ‘avukat’lık değil, 23 yaşından beri politikacı. Schumer’ı tanımak için ABD uzmanı olmak gerekmiyor. Haber yazmadan önce Google arama kutusuna adını yazmak, ‘gazetecilik’ için kafi bir çaba.

1974 yılında henüz 23 yaşındayken New York eyalet meclisine seçildi ve böylece Theodore Roosevelt’ten beri seçilen en genç politikacı oldu. Üst üste üç kez bu göreve seçildikten sonra 1980 yılında ABD Temsilciler Meclisine New York milletvekili olarak girmeyi başardı. Schumer bu görevi 8 yıl süre ile devam ettirdi ta ki 1998 senesinde ABD Senatosu’na New York senatörü olarak seçilinceye kadar.

Hala New York’un Federal Senatörü olarak görev yapmakta. Schumer,  Senato’da Demokrat Parti’nin Azınlık Lideri Harry Reid, Massachusetts Senatörü Elizabeth Warren ile ile birlikte en güçlü üç senatöründen birisi.

Senatör Schumer’ın Washington DC’de evi yok. Senato’nun çalıştığı günlerde Washington DC’de Demokrat Partili Kongre üyeleri George Miller, Dick Durbin ve Bill Delahunt ile beraber ortak kiraladıkları bekar evinde kalıyorlar.

74  SENATÖRÜN İMZA ATTIĞI MEKTUBU YAZAN İSİM

Senatör Schumer, Türkiye’de basın ve ifade özgürlüğüne yönelik hükümet eylemlerinden dolayı kaygılarını ABD Dışişleri Bakanı’na mektubu, Cumhuriyetçi Partili Mississippi Senatörü Roger Wicker ile beraber kaleme alan isim. 100 senatörden 74’ü bu mektuba imza attı. ABD’li senatörlerin ve Temsilciler Meclisi üyelerinin, dış politika konularında ABD Başkanı, Dışişleri Bakanı veya yabancı devlet organlarına toplu mektup yazması oldukça sık rastlanılan bir durumdur.

Geçmişte Türkiye’nin AB üyeliğini destekleyen mektuplar da yazdılar. O mektuplara imza atan isimlerden birisi yine Schumer olmuştu.   

Senatör Schumer, Senatonun en kıdemli ve en ünlü senatörlerinden biridir. Yaklaşık 30 yılı aşkın süredir hem Temsilciler Meclisi hem de Senato adalet komitelerinin adeta değişmezidir.  Bu yüzden ABD yargı ve hukuk teşkilatında tanışmadığı kimse yoktur. Ülkenin önde gelen bütün hukuk firmalarının yöneticileriyle ve yüzlerce avukatla tanışır. Hele seçim bölgesi New York’ta kendisiyle ilişkilendirilmeyecek tek bir savcı veya yargıç olması teknik olarak neredeyse imkansız.

BHARARA İLE SCHUMER MAFYAYA KARŞI BİRLİKTE ÇALIŞTI

Reza Zarrab’ın savcısı Preet Bharara’nın da, New York Senatörü Schumer ile yolu 2000 – 2005 yılları arasında bugün başsavcılığını yaptığı New York Güney Bölge Federal Savcılığı’nda düz savcı olarak görev yaptığında kesişti.

Savcı Bharara o dönemde İtalyan mafyasının önde gelen iki ailesi Gambino ve Colombia liderlerine yönelik soruşturmaları, narkotik ve diğer bazı suç örgütlerine yönelik takibi ile New York medyasında oldukça yer almıştı.

‘‘Savcı Bharara, Schumer’a danışmanlık yaptı’’ cümlesi ise eksik. Senatör Schumer’in kişisel danışmanı değildi. 2005 – 2009 yılları arasında, Senatör Schumer’ın başkanlığını yaptığı Senato Adalet Komisyonu’na bağlı İdari Denetim ve Mahkemeler Alt Komisyonu’nun başdanışmanlığı ve alt komisyonun personel müdürlüğü görevi yaptı. Alt komisyonun baş hukuk danışmanıydı.

Kongre komisyonların çok sayıda hukukçu danışmanları var. New York savcısının bu göreve gelmesini sağlayan isim doğal olarak komisyonunun başkanı New York Senatörü Schumer’dı. Buradaki görevi sırasında George Bush’a bağlı Adalet Bakanlığı’nın, 7 savcıyı, siyasi muhalif görüşleri nedeniyle görevden aldıklarını ortaya çıkarılmasında ve dönemin Adalet Bakanı Alberto Gonzales’in istifasında baş rollerden birini oynadı.

ABD GENELİNDE 93 BÖLGE BAŞAVCISINDAN BİRİSİ BHARARA

Savcı Bharara’yı 2009’da New York Güney Bölge Federal Başsavcılığı görevine Senatör Schumer önerdi. ABD’de sayıları 93 adet olan Bölge Başsavcıları, ABD Başkanı tarafından aday gösterilir ve 100 sandalyeli Senato’da en az 51 oy almaları halinde atanmaları yapılır.

Senato’nun onaylamadığı kimse göreve başlayamaz. Bölge savcılıklarından biri boşaldığında, yerine yapılacak atama için en aktif çalışacak kişi ABD Başkanı’ndan önce o eyaletin senatörüdür. Demokrat Partili Barack Obama, Demokrat Partili New York Senatörü Charles Schumer’ın referans olduğu bir savcı seçmiştir.

Bu ABD politikasında oldukça yaygın bir uygulamadır. Nitekim Senatör Schumer, Bharara’nın adaylığının senatoda oylanması için aktif kulis yapmıştır ve Savcı Bharara her iki partili senatörlerin oybirliği ile görevine atanmıştır. Yani gizli saklı bir ilişki yoktur. Bütün savcılar, birkaç senatörün kulisleriyle senatörlerden onay alırlar.

BHARARA STAR’IN SÖYLEDİĞİ HUKUK BÜROSUNDA HİÇ ÇALIŞMADI

Savcı Bharara, 1993 – 1996 yılları arasında dünya üzerinde 1000’den fazla avukat çalıştıran 116 yıllık Los Angeles merkezli hukuk firması Gibson, Dunn & Crutcher’da avukatlık yaptı.

1996 – 2000 yılları arasında yaklaşık 300 avukat çalıştıran Washington merkezli ‘Swidler Berlin Shereff Friedman’ hukuk firmasına geçti. Ancak, Savcı Bharara Washington DC merkezli 103 yıllık uluslararası hukuk firması ‘Steptoe & Johnson LLP’de hiç bir zaman çalışmadı.

Bu firmada çalışan kişi halen ABD Kongresi’nde görevli avukat Jason Abel. Senatör Schumer’ın 2009-2011 yılları arasında başkanı olduğu Senato İçtüzük ve İdare Komitesi’nin baş hukuk danışmanlığını yaptı.

Hükümet işleri, göçmenlik, telif hakları, sivil haklar, rekabet ve internet alanlarında uzman Steptoe & Johnson LLP hukuk firmasında 500’den fazla avukat çalışır. Abel onlardan biri. Washington DC’nin bu köklü hukuk firmasının avukatları arasından on yıllardır devlette de üst düzey görevlere gelmiş çok sayıda isim çıkmıştır.

Jason Abel, Charles Schumer’ın ofisinde veya Senato komitelerinde bugüne kadar çalışan yüzlerce avukattan biridir. Schumer’ın, AKP ile yakın ilişkide olan Amsterdam & Partners LLP hukuk firması avukatları ile de yolu bir yerlerde mutlaka kesişmiştir. Bu, Charles Schumer’ı AKP’nin adamı yapmaz.  

SAVCI DEMOKRAT AMA DEMOKRAT PARTİLİ MECLİS BAŞKANINI ENSELEDİ

Savcı Bharara bir Demokrat Partili. Ancak görevini icrada bunun bir önemi yok. Nitekim, 2015’te New York eyalet politikasında on yıllardır en güçlü Demokrat Partili isim olan Eyalet Temsilciler Meclisi Başkanı Sheldon Silver’ı yolsuzluk, görevini kötüye kullanma ve usulsüzlük suçlarından tutuklayarak mahkum ettirdi ve milletvekilliğini düşürdü.

Sheldon Silver uzun yıllar Charles Schumer ile çalışmış, aynı eyaletin parti teşkilatına bağlı bir politikacıydı.  

Savcı Bharara, Sheldon Silver’ı tutukladığında üslubunu eleştirenlere karşı yaptığı açıklamada, çoğu insanın iyi niyetli olduğuna inandığını ancak yasal sınırları zorlayan veya geçmeye eğilimli politikacıların kulağında çınlaması için tehditkar üslup kullandığını söyleyecek ve ekleyecekti: ‘‘Adalet güçleri, ellerindeki tapeler, muhbir ve itirafçı beyanları, gizli polis ve benzeri bütün agresif araçları kullanacak. Ve ister şehir yöneticisi, ister eyalet yöneticisi, ister Demokrat, ister Cumhuriyetçi, ister iktidar grubu üyesi, ister muhalefet grubu üyesi, isterse de üyesi olduğunuz meclisin tokmak sahibi olun, umurumuzda değil. Ve tahminim şimdi bu tutuklama ile insanlar daha iyi anlamıştır ki umurumuzda değil. Yasaları çiğnerseniz, hesabını vermeniz için elimizden gelen her şeyi yapacağız.’’

Reza Zarrab, İran’a ambargoyu deldiği için ABD’de şu anda tutuklu bulunan veya hakkında iddianame hazırlanan tek zanlı değil. Son 2 yılda onlarca ayrı kişi ve kurum, Zarrab’a yöneltilen suçlamaların aynısı ile ABD’nin değişik savcılıklarınca yargılandı veya halen yargılanmaya devam ediyor.

New York Güney Bölge Başsavcılığı’nın da İran ambargosunu ihlal ettiği için dava açtığı tek isim Zarrab değil. Hatta, savcı Bharara’nın 2012’den beri hakkında kırmızı bülten çıkarttığı İranlılar bile var. Yani ortada özel ve tek bir soruşturma yok.

Savcının iddianamesinden de anlaşılacağı üzere savcılığın Zarrab’ın email trafiğini takibi 2011 yılında başlamış. Yani ‘paralel’ safsatasının doğmasından çok önce, Amerikalılar Zarrab’ın her işlemini takip edip kaydediyordu.   

Bütün bu bilgiler, haber yazarken, ‘gerçeği yazayım’ endişesi taşıyan ‘gerçek gazeteciler’ için basit bir Google araması ile bir tık uzaklıkta. Ancak, halkı, özellikle de parti tabanını, ‘savcı paralelin adamıymış’ gibi akıldışı bir saçmalığa boğup, bir sorunun yanıtını gözden kaçırmak istiyorsanız ayrı.

O soru şu:

Şaşalı şekilde harcadığı paraları ticari olarak nasıl kazandığı çok fazla şeffaf olmayan ve kara para ticaretinin ortasında olduğuna dair çok güçlü göstergeler olan 32 yaşındaki İranlı bir tüccarın tutuklanıp yargılanması neden Türkiye Cumhuriyeti hükümetine darbe girişimi oluyor?