Colorado’nun Aurora kentinde Cuma günü gerçekleşen kanlı baskının ardından ABD’de ‘silah edinme’ yeniden tartışma konusu haline geldi. Ne zamanki dehşet verici ve ölümle sonuçlanan bir hadise yaşanıyor hemen akabinde ‘silah yasası’ masaya yatırılıyor. Ne kadar tartışılırsa tartışılsın netice değişmiyor: Amerika’da sadece silahlar konuşu(lu)yor. Zira hergün bu ülkede 24 kişi kurşunların hedefi oluyor.
Arizona’nın Tucson kentinde Kongre üyesi Gabrielle Gifford’a yapılan silahlı saldırıdan sonra en hararetli tartışmalara neden olan ‘silah yasası’ yine bir kanlı eylemin ardından politikacıların ve kamuoyunun en sıcak gündemi oldu. Geçtiğimiz yıl 8 Ocak’ta başından aldığı kurşun darbesiyle ölümle pençeleşerek yaşama geri dönen Gifford olayı, söz konusu yasada boşlukların olduğu ve bazı değişikliklerin yapılmasının kaçınılmazlığı politikacılarca ifade edilmişti.
Başkan Barack Obama ‘silah edinme’ tartışmalarından kaçarken başkanlık seçimlerinde rakibi olan Mitt Romney de konuya ilişkin alternatif çözümlere yönelik çok fazla açıklamada bulunmuyor. Aralarında federal yargıç John Roll, Gabrielle Giffords’ın yardımcılarından Gabe Zimmerman ile birlikte 9 yaşında bir kız çocuğunun da bulunduğu 6 kişinin ölümüyle neticelenen silahlı saldırıdan sonra Obama, ölenlerin anısına düzenlenen törende silahların asıl amacının asayişi sağlama olduğunu söylemişti. Pennsylvania’nın York kenti belediye başkanı Kim Bracey de silahlı şiddet konusunda önlem alınmadığı takdirde Amerikalıların bu tür katliamlara tanık olmaya devam edeceğini belirtmişti.
Temsilciler Meclisi üyesi Peter King, Giffords saldırısından sonra konuyla ilgili ilk adımı atan isim oldu. Kongre’nin Cumhuriyetçi partili üyelerinden Peter King üst düzey yetkililerin 300 metre yakınında silah taşınmaması için bir yasa önerisi hazırladı. King, planını silah kanunu “en çok eleştiren” New York Belediye Başkanı Michael Bloomberg ile ortak düzenlediği basın toplantısında açıklamıştı. Peter King’in yasa teklifi başkan, başkan yardımcısı, Kongre üyeleri, bakanlar, CIA başkanı ve federal yargıçların katıldığı toplantılarda ve toplantı yerinin 300 metre mesafede silah taşınmasını yasaklamayı hedefliyor.
Arizona saldırısından sonra, ikinci hamle de Kongre üyelerinden New York milletvekili Carolyn McCarthy ile New Jersey senatörü Frank Lautenberg’den gelmişti. Bu iki milletvekili halka satılan silahlarda en fazla 10 kurşunluk şarjörler bulunması yönünde bir kanun tasarısı hazırlamaya başladı. Ancak bu yasanın silah satış ve kullanımının oldukça yaygın olduğu ABD’de Kongre’den geçmesi çok düşük bir ihtimal.
Silah edinme ve taşıma hakkı konusunda Obama ve Romney hemfikir. Obama yine geçen yıl yaptığı bir açıklamada silah edinme şartı olarak silah alacak kişilerin daha önce herhangi bir suça karışmamış ve ruhsal dengesinin yerinde olması gerektiğini söylemişti. Romney’de Obama ile aynı paralelde konuşarak silah edinmenin gerektiğini ve silah alacak kimselerin geçmişte suç işlememiş olması koşulunun bulunmasını savunuyor. Dün CNBC’de görüşlerini bildiren Romney, “Silah kanununu tartışmak için uygun bir zaman değil. İnsanlar kendilerini savunabilmeleri için silah edinebilmeli. Yeni bir silah yasasının bu tür trajedilerin yaşanmasını engelleyeceğine inanmıyorum.” dedi.
Aurora’da bir sinemada 12 kişinin ölümüyle sonuçlanan silahlı saldırıyı düzenleyen James Holmes (24), filminin ilk gösteriminde izleyicilerin üzerine ateş açarak 12 kişinin olümüne, 58 kişinin ise yaralanmasına neden olmuştu.
-Silah elde etmek çok kolay-
Henüz 22 yaşındaki Gifford suikasti zanlısı Jared Lee Loughner’in Glock 19 marka ve şarjör bitene kadar üst üste 30 kurşun atma kabiliyeti olan yarı otomatik silahla gerçekleştirdiği saldırıda ülkedeki yaygın silah kullanımına işaret ediyor. ABD’de 21 yaşını dolduran herkes nefsi müdafaa adına yasal olarak ateşli silah kullanma ve taşıma hakkına sahip. Dünyada silah satışında yüzde 31’lik payla ilk sırada yer alan ABD’de insanlar elini kolunu sallayarak silah sahibi olabiliyor ve silahın verdiği güvenle de rahatlıkla büyük bir felakete imza atabiliyor. Ülkede silahların peynir etmek gibi satışlarına ise etkili ve engelleyici ciddi bir yasa yok.
Federal yasada 1968’den bu yana akli dengesi yerinde olmayanların silah satın alması yasaklandı. Akli dengesi yerinde olmayan hastalar yasal olarak silah satan herhangi bir dükkandan silah alabiliyorlar zira ruhsatlı silah satıclıları kimsenin geçmişini araştırmıyor.
New York Times Gazetesi’nde (NYT) yayınlanan bir makalede yarı otomatik suikast silahı Glock’ın temin edilmesini men eden yasanın 2004 yılında süresini doldurduğu ancak Kongre’nin bunu yenileyecek cesareti bulamadığı belirtildi. NYT’ye göre, sözkonusu iki olaydada saldırganların elinde yarı otomatik silah yerine başka basit bir silah olsa can kaybı bu kadar yüksek olmayacaktı.
Öte yandan Gabrielle Giffords’un kanlı saldırısında asıl hedef kendisiydi. Giffords ise kendi başına geleceklerden bihaber silah denetimi konusunda Demokratlarla farklı görüşe sahipti. Uzun süre silah sahibi ve çok iyi bir atıcı olan Giffords, ABD Anayasası’nın vatandaşlara silah taşıma hakkı veren maddesini savunuyordu. Demokrat Partili milletvekili Giffords, partisinin karşı çıkmasına rağmen, bireysel silahlanmayı savunan ‘Mavi Köpek’ demokrat grubunun önde gelen bir üyesi.
ABD’de yasal yollardan bile silahı kolaylıkla elde etmenin doğal neticesi ülke içi silah satışlarının artması olmuştur. Toplumsal asayişi bozanların silahlanması bu satışı arttırırken, suç oranlarının hala yüksek grafikte seyretmesi masum çoğu insanı korunma amaçlı silah almaya teşvik ediyor. Mesela ABD’de özellikle ateşli silahlarla işlenen cinayet oranı Kanada’danın yedi katı, Almanya’nın ise yirmi katından daha fazladır. İlk ve ortaokula giden çocukların ölüm sebepleri içinde cinayet üçüncü sıradadır. Çoğu metropollerde okula öğrencilerin silah getirmesini önlemek için havaalanlarındaki gibi X ışınlı tarayıcı cihazlar yerleştirildi. Son yıllarda okula giden çocukların yanlarında savaş silahları taşımasının sonucunda yaşanan sınıf katliamları, çoğu insanın silahların daha çok değil daha az özgürlük anlamına geldiğini düşünmesine yol açıyor.
1994 tarihli suç yasası suikast silahı olarak bilinen silahların yani AK47 gibi yarı otomatik tabancaların üretimini ve satışını yasaklamıştır. Ancak gözlemcilerin belirttiğine göre vahşice işlenmiş suçların yüzde 83’ünde yasanın kapsamına girmeyen tabancalar kullanıldığından bu yasanın etkisi zayıf olmuştur. ABD eski Başkanı Clinton’un yönetimi bu sorunun üstesinden gelmek için bir dizi yasa çıkarmaya çalışmış ama daha ağır cezalar ve daha çok infaz görmek isteyen sağ kanat ile iyileştirme ve suçu önleme taraftarı sol kanat arasında kalmıştır. Clinton’un selefi Başkan George W. Bush’un silahları denetim konusunu desteklemeyi bırakın böyle bir öneride bile bulunmamıştır. Bush bunun yerine suçluları daha şiddetli şekilde cezalandırmayı desteklemiştir. Silah serbestiyesi dünyaya nam salan Texas’ın valisiyken eski başkan Bush eyalet sakinlerine kendilerini koruma amaçlı silah taşımasına izin vermiş ve olayın ardından mesele çok tartışılmıştır.
Federal Kanun’da vatandaşların kendilerini koruma adına ve/ya mesleki gereklilik yüzünden diğer yasal hakları gereği okul çevresinin yaklaşık 300 metre yakını hariç silah sahibi olması ve taşıması için genel bir yasaklama yok. Anayasada ise silah taşıma hususuyla ilgilenmesi gereken tek mercinin yasama organı olan parlamentonun görevi olduğu belirtilir. Dolayısıyla ruhsatlı veya ruhsatsız silah bulundurma ile birlikte silah taşıma meselesi tamamen eyaletlerin inisiyatifine kalmış. Ateşli silahlarla ilgili yasaları eyaletler kendileri oluşturuyor ve bu kanunlarda eyaleten eyalete çok farklılıklar gösteriyor. Yani her eyalet federal düzenlemenin yanında kendi ateşli silahlar kanununu çıkarıyor ve aslında bu da işleri daha çok karıştırıyor. Eyalet kanunlarına göre de silah ruhsatı alma şartları çok ağır değil.
Eyaletler bazında ateşli silahlar yönetmeliğine bakacak olursak, llinois hariç 49 eyalette kendini koruma adına yasal olarak ruhsatlı silah taşımak serbest. Bunun yanısıra 31 eyalette ise ruhsat koşulu yok silah bulundurmak için. Silah taşıma izin şartı bulunmayan içinde bazı metrpollerinde bulunduğu eyaletlerden bazıları şunlar: Alabama, Alaska, Arizona, Arkansas, Colorado, Delaware, Idaho, Kansas, Kentucky, Louisiana, Maine, Michigan, Missouri, Montana, Nebraska, Nevada, New Hampshire, New Mexico, North Carolina, Ohio, Oregon, Pennsylvania, South Dakota, Texas, Utah, Vermont, Virginia, Washington, West Virginia, Wisconsin ve Wyoming.
ABD’de yasal olarak silah satın alma ve taşıma ile ilgili bazı büyük eyaletlerdeki yasalar şöyle;
ARIZONA
Arizona, güney bölgesi tümüyle Mexico ile sınır olan ve şiddet olaylarının en çok görüldüğü eyaletlerden biri olduğu için ‘Mezar Taşı’ lakabıyla anılıyor. Eyalet silah yasasına göre herkes rahatlıkla yanında silah taşıyabilir. Tüfek, silahlar ve tabanca satın almak için izin gerekmezken, bu silahları yanınızda taşımak için ruhsat alma şartını koşan yasa 2010 yılının Temmuz ayında sona erdi. Bu tarihten itibaren de aynı yasa uzatılmadı ve yerine alternatif bir uygulama da henüz getirilmedi. Bu göre bu eyalette silah taşımakta serbest. Arizona Valisi Jan Brewer de 2010 Nisan ayında ruhsatsız olarak 21 yaş üstündeki herkesin ateşli silahları çoğu yerde taşıyabilmesini öngören bir kanun tasarısı imzaladı.
TEKSAS
Vahşi Batı’nın merkezi ve kovboylarıylı ünlü Teksas silah konusunda en esnek eyaletlerden biri. Her çeşit silahı satın alabilmek için herhangi bir ruhsat şartı yok. Uzun silah dediğimiz tüfek tarzı silahlarda taşıma izni gerekmezken el tabancalarında ise taşıma ruhsatı koşulu var. Silah kullanımının en yaygın olduğu eyaletlerden biri olan Teksas’ta insanların bu konudaki rahatlığı dünyaya nam salmış. Trafikte kenara gelmesi için korna çalınan bir şöförün sırf “bana kimse korna çalamaz” diye çılgın Teksas cinayeti medyada geniş yer almıştı. İdam olaylarının en çok görüldüğü Vahşi Batı Teksas, geçtiğimiz yıl Türkiye’de mecliste tartışılan yeni silah kanununa ‘Teksas Yasası’ şeklinde isim kaynağı da oldu.
NEW JERSEY
ABD’nin nüfus yoğunluğu sıralamasında kilometrekareye düşen 453 kişi ile birinci sırada yer alan New Jersey (NJ), silahlanma konusunda sert yasalara sahip. NJ eyalet yasalarına göre av tüfeği satın alabilmek için Ateşli Silahlar Satın Alma Kartı çıkartmanız gerekiyor. Tabanca türü el silahları için ise lokal polis istasyonlarından maksimum 90 günlük süreyle verilen ayrı bir ruhsat elde etme şartı bulunuyor. İsteyen bu ruhsatı 3 ay sonrasında da yeniletebilir. Söz konusu ruhsatın koşulları oldukça ağır. Başvuruda kapsamlı bir soru formunu doldurduktan sonra en az iki referansla birlikte Devlet Kimlik Bürosu ve NJ Eyalet Polis İstasyonundan herhangi bir suç işlemediğine dair ‘temiz’ belgesinin sunulması gerekiyor. 2800 yılı aşkın bir süredir Kızılderililere ev sahipliği yapan NJ’de korunma amaçlı yanında silah bulundurmak/taşımak isteyenler de aynı şekilde yerel polis istasyonlarından taşıma ruhsatı çıkartmaları zorunlu. NJ’deki nüfus artışıyla birlikte Boston, New York City, Philadelphia, Baltimore ve Washington D.C. gibi büyük metropollere yakın oluşu NJ’yi cazip kılmanın yanında 1950’lerden bugüne kadar hızlı bir büyümeyi de ateşledi. Bu gelişme ve nüfus artışının bedelinin suç oranı yüselmesi olmaması için NJ tetikte. 2008 yılı itibariyle diğer tüm eyaletlerden daha fazla milyonerin yaşadığı NJ’de silah yasasında yumşamaya gidilmesi henüz ufukta görülmüyor.
NEW YORK
Dünya üzerinde görmek istenilen kentlerin en başında gelen ışıltılı ama aynı zamanda bir o kadar da karanlık olan New York (NY) şehri ABD genelinde en katı silah yasasına sahip. Silahlarla ilgili mevzuat NY Ceza Kanunu’nda antika silahlar, avcılık, ve silah tamiri gibi konular dair iki bölüm olarak ele alınıyor. Buna göre her türlü ateşli silah satın alma, sahip olma, yanında ve/ya otomobilde taşımak için NY Polis Departmanı’ndan silahın kaydıyla birlikte ruhsat temin etmek gerekiyor. Yılda yerli ve yabancı 47 milyon turistin ziyaret ettiği NY şehri suç oranlarını düşürmek ve güvenliği arttırmak için ateşli silah kullanımını azaltmaktan yana.
NY Emniyet Müdürü Ray Kelly kentteki cinayetlerin yüzde 65’inin tabancayla gerçekleştiğini söylemişti.
NY Belediye Başkanı Michael Bloomberg silah yasasında yeni yapılanmanın gerekliliğine işaret edenlerin başında geliyor. Bloomberg silah kontrolünün etkili olabilmesi için ek önlemlere gerek duyulduğunu; örneğin, silah satın almak isteyenlerin geçmişlerinin dikkatle araştırılması gerektiğini belirtiyor.
Amerika’da her gün ortalama 24 kişinin tabancayla öldürüldüğüne dikkati çeken Bloomberg, toplu silah satışlarının yakından takip edilmesini istiyor. Bloomberg, amacın silah satışlarını yasaklamak değil silahların tehlikeli insanların eline geçmesine önlemek olduğunu ifade ediyor. Michael Bloomberg aynı zamanda ruhsatsız silah satışlarını önlemeye çalışan 500 üyeli belediye başkanı grubunun da lideri. İstatiklere göre NY’a ruhsatsız tabancaların yüzde 90’ı başka eyaletlerden kente getiriliyor.
WASHINGTON D.C.
Başkent olması hasebiyle bir çok siyasiyi barındıran Washington D.C’de bu yönüyle silah konusunda en titiz olması gereken eyaletlerden biri. Buna rağmen bu eyalette silah konusunda yasalar çok ağır ya da caydırıcı değil. Washington D.C’de ateşli silahları almak için ruhsat şartı gerekmezken, yanında silah bulundurmak isteyenlerin taşıma ruhsatı alması zorunlu.
 ABD’de ‘silahlar’ konuşu(lu)yor){kind=link}
Let me tell You a sad story ! There are no comments yet, but You can be first one to comment this article.
Write a comment