[HABER ANALİZ] Cumhuriyetçilerden ABD’ye 21. yüzyıla hükmetme formülleri

Cumhuriyetçi Parti’nin genel seçimler öncesinde Tampa’da yapılan kongresinde açıklanan siyasi platformunda Amerika’nın benzersiz bir güç olduğu ve 21. asra da hükmedeceği vurgulandı.

Platformun ulusal güvenlikle ilgili kısmında Demokrat Partili Obama yönetiminin ABD’nin uluslararası rakiplerini güçlendirdiği ve yeterli liderlik göstermediği öne sürülürken, Cumhuriyetçi yönetimin ülkeyi mali darboğazdan çıkarıp 21. asrın lideri yapacağı vadedildi. Cumhuriyetçiler, ‘Amerikan istisnacılığı’ felsefeleri doğrultusunda ülkelerinin dünya tarihinde kendine has bir yeri olduğuna, ‘güçlülük yoluyla barış’a inandıklarını kaydettiler. ABD’nin dünyadaki gücünü sürdürebilmek için ekonomisini yeniden inşa etmesi ve mali krizini çözmesi gerektiğini vurguladılar.

Cumhuriyetçi Parti platformunda İslam kelimesinin geçtiği iki yerde de önünde ‘radikal’ sıfatının bulunduğu görüldü. Obama’nın ulusal güvenlik stratejisinde ‘radikal İslam’ ifadesinin geçmemesi eleştirilirken, bazı Afrika ülkelerinin ‘radikal İslam’ güçlerinin saldırısı altında olduğu ifade edildi. Obama’nın Bush döneminde kullanılan ‘teröre karşı savaş’ ifadesini kullanmadığına da dikkat çekildi. ABD’nin bugünkü hasımlarının 20. asırdakilere benzemediğine, silahlarının ve ideolojilerinin farklı olduğuna işaret edilirken, 11 Eylül 2001 dehşetinin tekrar yaşanmasına izin verilmeyeceği kaydedildi.

Milliyetçi bir üslubun hakim olduğu metinde Çin ve Rusya’ya yönelik eleştirilerin yanısıra beraber çalışma arzusu da ihsas edildi. Cumhuriyetçiler İsrail’e ‘su götürmez’ destek vereceklerini vurgularken, Ortadoğu barışı için suni takvimler dayatılmaması gerektiğini savundular.

Arap Baharı sürecindeki özgürlük taleplerine sıcak baktıklarını ifade eden Cumhuriyetçiler, Suriye’de Esed sonrasında komşularının toprak bütünlüğüne de saygılı bir yönetime geçilmesini desteklediklerini kaydettiler. Obama yönetiminin İran’la angajman çabalarını eleştirirken, ABD’nin uluslararası camiayla dayanışma içinde İran’ın nükleer silah üretmesini engelleme gayretlerine liderlik etmesi gerektiğini vurguladılar. Platformda, ‘Bölgedeki çok sayıda hükümet geçen on yılda ABD’ye büyük destek verdi, zira bizim teröre karşı mücadelemizin etnik ve dini bir kavga olmadığını, vahşi aşırıcıların kendi dinlerinin şampiyonu değil istismarcısı olduğunu gördüler’ denildi.

Avrupa’yla işbirliğinin ve NATO ittifakının Batı medeniyeti için önemine dikkat çekilirken, ‘Kuzey İrlanda’da devam eden uzlaşma gayretleri bizi ümitlendiriyor. Oradaki başarının KIbrıs’ta tekrarlanabileceği noktasında umutluyuz’ ifadeleri kullanıldı.

Cumhuriyetçi Parti’nin siyasi platformunda Birleşmiş Milletler gibi uluslararası kurumlara duyulan derin güvensizlik dikkat çekti. ‘Onlar aracılığıyla hareket etmekle birlikte, ülkemiz her zaman kendi yoluna gitme hakkını saklı tutmalıdır’ denildi. Uzun vadede Amerikan aile yapısının hayrına olmayabilecek ya da muğlak uluslararası anlaşmalara imza atılmaması görüşü savunuldu. BM’nin Kadın Hakları ve Çocuk Hakları Konvansiyonu da bunlar arasında. Amerikan ordusunun Uluslararası Ceza Mahkemesi hükümlerine tabi olması da arzu edilmiyor.

ABD’nin askeri gücünü korumasına büyük vurgu yapılan platformda, Obama yönetimi bazı savaş uçaklarının üretimini ve kara piyade sayısını azaltmakla, nükleer programın yenilenmesini geciktirmekle eleştirildi.

ABD’de başkanlık seçimleri öncesinde açıklanan siyasi parti platformları, tabanla idari kadronun düşüncelerinin bir harmanı niteliğinde. Ancak müstakbel yönetimleri icraat açısından fazla bağlayıcı nitelik taşımıyor.