NYT: Türkiye’de tehlikeli bir senaryo uygulanıyor

New York Times (NYT) gazetesi  yazı işleri kurulu tarafından kaleme alınan bir makale ile Türkiye’deki son gelişmeler değerlendirildi.

Makale, “Türkiye’nin Dikkat Dağıtma Savaşı” başlığı taşırken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlık sistemi arzusu için de ‘‘umutsuz bir mücadeleye girişti’’ ifadeleri dikkat çekti.

NYT yazı işleri kurulu makaleye 1997 yılında çekilen meşhur “Wag the Dog” (Başkanın Adamkları) filmine benzetilerek yol çıkıldı. Başkanın adının seks skandalına karışmasının konu edildiği yapımın senaryosu hatırlatılan yazıda, filmde halkın dikkatini başka bir tarafa yöneltebilmek için Arnavutlukla sahte savaş çıkarıldığına dikkat çekildi.

NYT, ‘‘Şu an da bu senaryonun Türkiye’de gerçek zamanlı ve tehlikeli bir versiyonunun Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Haziran’daki kritik seçimlerde İslamcı kökenli AKP’nin iktidar için gerekli çoğunluğu kaybetmesinin ardından umutsuz bir mücadeleye giriştiğine dair şüpheler var’’ diye yazdı.

1 Kasım’da Türkiye’nin erken seçime gideceğini hatırlatan makale, geçen ay Erdoğan’ın Kürt ayrılıkçılarına karşı savaşı yeniden alevlendirdiğine işaret etti. Yazı daha sonra şöyle devam etti; ‘‘Bu (barış sürecinin bitirilmesi), hükümete olan desteği artırmak ve böylece hem otoriter iktidarını hem de büyük ölçüde genişletilmiş yetkilerini sürdürme yönündeki ihtiraslarını canlı tutmak için yapılmış açık bir hamleydi.’’

Erdoğan’ın geçen son birkaç yılda Kürt azınlığın haklarının tanınması yolunda önemli adımlar attığına da dikkat çekilerek, ancak tüm bu çabaların artık tarih olduğu da kaydedildi. Savaşın gerekçesinin iki polis memurunun öldürülmesinin neden gösterildiği hatırlatılan yazıda, ‘‘Ancak öldürenler, hükümetin iddia ettiği gibi PKK dahi olsa, Erdoğan topyekûn savaş dışında başka yollar bulabilirdi’’ denildi.

Erdoğan’ın Meclis’te arzu ettiği çoğunluğu son seçimlerde elde edemediğini hatırlatan aktaran NYT, bu nedenle de başkanlık makamının yolunu açabilecek gücü elde edemediğini kaydetti. Gazete, ‘‘Nüfusun yüzde 18’ini oluşturan ve yıllarca ötekileştirilen Kürtler, geçmişte Erdoğan’ın partisine oy vermişti. Ama Haziran’da Kürtlerin çoğu ve bir kısım laik Türkler, Kürt yanlısı Hakların Demokratik Partisi’ne (HDP) oy verdi’’ şeklinde yorumda bulundu.

Erdoğan’ın Kürt ayrılıkçılara karşın yeniden askeri seçeneğe başvurmasını da milliyetçi oyları alabilmek için olduğunu savunan NYT, ‘‘Erdoğan, Kürtlerin özerkliğine karşı çıkan Türk milliyetçilerinin şiddetle ilgisini çekmeye çalışıyor’’ şeklinde yazdı.

Erdoğan’ın geçen ay IŞİD’e karşı hava operasyonları için ABD’nin İncirlik ve diğer iki üssü kullanımına açtığına işaret eden makale, bu işin normalde NATO müttefikleri arasında formaliteden ibaret olması gerekirken pazarlığının bir yıl sürdüğüne dikkat çekti. Makale şöyle sonlandı; ‘‘Bir NATO müttefiki için formaliteden bir taahhüt olmalıydı (üslerin açılması), fakat Türklerin karşı gelmesinden dolayı bir yıllık zorlu müzakereler sonucunda gerçekleşti. Ayrıca IŞİD’e karşı ABD öncülüğündeki operasyona katılmayı da kabul etti. Ancak, Erdoğan’ın ana önceliği çok açık ki, Kürt ayrılıkçılarla savaşmak. IŞİD’le zorlu olan mücadeleyi daha da güçleştiren Erdoğan’ın askeri operasyonlara devam etmek üzere kullandığı bahaneden mahrum bırakmak için ABD bölgedeki nüfuzunu kullanmalı.”